|
2007'nin ayırıcı özelliği ne?
Ekonomide cari açık kaynaklı belirsizlik ve risklerin ortaya çıktığı, çifte seçimin yapılacağı, küresel piyasalarda kırılganlığın olabileceği bir yıla iyi başlayamadık.
İlk olumsuzluk dış piyasalardan geldi. ABD Merkez Bankası yayımladığı faiz kararı tutanağında enflasyon riskine vurgu yaparak faiz artırımına açık kapı bıraktı. Küresel piyasaların dünya ekonomisinde sert veya yumuşak bir inişi tartıştığı ve buna bağlı olarak faiz indiriminin zamanını tahmin etmeye çalıştığı bir dönemde FED'in faiz artırımına açık kapı bırakması kulaklara kar suyu kaçırdı. Faizin artırılma ihtimaline karşılık başta petrol ve altın olmak üzere emtia fiyatları yüzde 10'lara yaklaşan oranlarda düştü. Borsalar da bu düşüşten payını aldı.
ABD'den gelen ikinci olumsuz haber ise tarım dışı istihdam verilerinin 100 bin yerine 167 bin çıkmasıydı. Bu durum ekonominin inişe geçmediğine, canlılığını koruduğuna yorumlandı ve FED'in faiz artırma ihtimaline destek verdi.
- Yurtiçi gelişmeler - Yurtdışı olumsuzluklara bir kaç tane de yurtiçi negatif gelişme eklendi. Bunlardan en günceli elektrik dağıtım ihalelerinin iptal edilmesiydi. Şimdilik erteleme üç büyük dağıtım bölgesini kapsıyor. Siradaki 17 dağıtım bölgesi ile birlikte özelleştirmeler seçim sonrasına ertelendi. Ertelemedeki resmi gerekçe, "Özel şirketler zam yaparlar, halk bunu bizden bilir" şeklinde Başbakan tarafından özetlendi. Bu cümle aynı zamanda seçim sürecine girildiğinin işareti olarak algılandı.
Gerçek nedeni ister bazı şirketlerin ihalelere katılmasını sağlamak olsun, isterse ihalelere ve dolayısıyla seçim öncesinde iş dünyasının ve medyanın dizginlerini elinde tutmak olsun, ertelemenin piyasalara ve ekonomiye etkisi olumsuz. Elektrik dağıtımı ve Halk Bankası'nın özelleştirilmesi en azından çifte seçimli 2007'nin finansmanını kolaylaştırmayı amaçlıyordu. Şimdi bunun bir tanesinin gerçekleşmesi erleleniyor.
- Halk Bankası kararı - Diğerinin yani Halk Bankası özelleştirmesinin gerçekleşip gerçekleşmeyeceğini bugün Meclis'in vereceği kararla anlayacağız. Halk Bankası'na özelleştirmenin yolunu açacak kanun çıkarsa sorun yok, özelleştirme süreci devam edecek. Ama yapılan tartışmalar ve değeri üzerine açıklamalardan dolayı geri adım da atılırsa hem finansman programı bundan olumsuz etkilenebilir hem de seçim yatırımı diye görülebilir. Bu tür populist uygulamaların seçime kadar devam ettiğini düşünmek ise piyasalardaki genel havayı bozabilir. Türkiye'nin çifte seçimin altından kalmasını da zorlaştırabilir.
- Piyasa tepkisi - Butün bu gelişmelerle borsa endeksi geçen yılsonuna göre dört iş gününde yüzde 5.2 düşerek, dolar kuru 1.412'ten 1.455'e kadar çıkarak, hazine faizi de yüzde 21.15'ten yüzde 21.55'e yükselerek tepki verdi.
2007'yi diğer seçim yıllarından ayıran bir kaç önemli gelişme var. Bunlardan biri siyasi. 2007 tek seçim yılı değil, çifte seçim yılı. Finansal piyasalar hiç görülmediği kadar küresel piyasalara ve dış gelişmelere bağlı. Cari açık hiç görülmediği kadar yüksek. Döviz kuru dalgalı ve YTL değerli. Bütün bunlar bu seçim öncesinde hükümetin popülizme sapmasını, hata yapmasını ve ekonominin gereklerinden uzaklaşmasını sınırlıyor.
- Sonuç - "Ata bindim diye sevinme, atın ayakları yerdedir" Türk Atasözü
|
