|
Washington gerçekten darbe mi istiyor?
Newsweek dergisi, Türkiye'de kenarda köşede konuşulsa da kimsenin söylemeye cesaret edemediğini " pat " diye yazdı. Washington'da yaşayan Türkiye uzamanı Zeyno Baran'ın kaleme aldığı makale, 2007'de Türkiye darbe olasılığının "yüzde 50" olduğunu iddia ediyor.
Hudson Enstitüsü isimli sağ eğilimli think-tank'de çalışan Baran, yakın zaman önce birlikte olduğu üst düzey Türk generallerin laikliği zedelediği için hükümete "kızgın" olduğunu söylüyor. Buraya kadar şaşırtıcı bir şey yok. Baran konuştuğu üst düzey generallerin "demokrasiyi sekteye uğratmayı istememekle birlikte, ordunun laikliği korumak için yakında devreye girebileceğini" anlattığını, bu insanların boş konuşmayan ciddi insanlar olduğunu hatırlatıyor.
Darbe savunuculuğu
Ancak yazının en çarpıcı bölümü, şu ana kadar Türk basınında en şahin kalemlerin bile yazamadığı tarz bir darbe savunuculuğunun yapıldığı son paragraf: "Asker zor kullanmadan da etkisini hissettirebilir. Ancak darbe olursa, bu ille de Türkiye'nin anti-demokratik hale geldiği anlamına gelmez. Daha ziyade, Türkiye'deki "İslamcı deneyin" sona erdiği ve daha muhafazakar ancak laik bir demokrasiye dönüş anlamına gelir. Böyle bir Türkiye Avrupa için de daha iyi bir ortak sayılır."
İşin garibi, Hudson Enstitüsünde Baran'ın olduğu toplantılara giren diğer katılımcılar, generallerden böyle bir izlenim almadıklarını söylüyor. Tam tersine, Hudson'daki toplantılarda askeri kesim, laiklik ve Çankaya konusundaki hassasiyetini açık bir şekilde dile getirmekle birlikte, "bizim de yapabileceklerimiz bir yere kadar" mesajı vererek "darbe" senaryosundan uzak durmuş.
Bu yazı nedir?
Peki o zaman nedir bu yazı? Amerika Türkiye'de darbe mi istiyor? Bana sorarsanız yaşanan, bir "bullying" vakası. Birileri, Tayyip Erdoğan'ın "gözünü korkutarak", "Çankaya'ya çıkma!" mesajı veriyor. Ama kim? Hudson'daki toplantılara bakarsanız, bu "Amerika üzerinden asker" değil (çünkü onlar mesajlarını doğrudan veriyor, bu konuda da Amerika'dan icazet alma niyetinde değil). Mesajı veren "asker üzerinden Amerika". Daha doğrusu, Amerika'da bir kesim.
Biraz daha açalım Washington'da bir kesim, nice zamandır AKP hükümetine sırtını döndü, bu hükümetin içerde ve dış politikada "İslami" referansları bir kenara bırakıp kucaklayıcı olabileceğinden umudunu kesti. 1 Mart tezkeresi, Hamas gezisi, Çankaya tartışmaları derken, bazıları hükümetin İslamcılık'tan sıyrılamadığı, Türkiye'yi "Malezyalaştırdığı" görüşünde. Haklı ya da haksız, fakat Washington'da buna inanan bir kesim var. Amerikan Dışişleri Bakanlığı'nı bunun dışında tutuyorum, ancak yukarıda aktardığım tezler, zaman zaman Pentagon yetkilileri, zaman zaman da Soner Çağaptay, Michael Rubin, Zeyno Baran gibi Washington'da Türkiye konusunda sözü dinlenen genç araştırmacıların analizlerine yansıyor. TürkAmerikan ilişkilerinin "mihenk taşı" olan Musevi lobisi, Richard Perle, Washington Times, Hudson Enstitüsü ve Tom Lantos gibi Amerikan Kongresi'nin önemli isimleri de benzer görüşler yansıtıyor.
Küçümsememek lazım
Maalesef bu tabloyu aktardığımızda, hükümet "Washington'u neden kaybediyoruz?" diye kara kara düşüneceğine, bizlere kızıyor. "Nereden çıkartıyorsunuz?" Ankara'daki yetkililer, Washington'da kendini eleştiren kesimi "küçümsemek" eğiliminde. "Onlar yalnızda bir avuç İsrail yanlısı neo-con. Biz Bush ve Condoleezza Rice'ın ağzından çıkana bakarız" diyorlar. Bush'la yüzyüze görüşme iyi geçerse de, TürkAmerikan ilişkilerinin "sorunsuz" olduğu sanılıyor.
Ancak durum farklı. Washington'da Türkiye konusundaki kamuoyunu şekillendiren, hükümetin "bir avuç neocon" diye küçümsediği üç beş kişi zaten. Türkiye'nin ABD'deki temel dayanağı, Musevi lobisi ve orada yaşayan Türk dostları. Bu kesim de çoğunluk itibariyle Tayyip Erdoğan'ın Çankaya'ya çıkmasının ciddi bir gerilim süreci doğuracağından korkuyor.
Değişen rüzgârı anlamalı
Peki darbe? "Küçük yerli dostlarımız, sert bir generalin altında daha mutlu olacaklardır" dermişçesine oturup darbe yazısı yazmak, ne demokrasi ne de vicdani açıdan kabul edilebilir bir durum değil tabii. Darbe AB sürecinin bitmesi; demokrasinin gerilemesi; İslami hareketin de kat kat büyümesi demek. Üstelik Türk ekonomisi, global anlamda şahlanmış vaziyette. Kimse bunu bozmanın faturasını ödeyemez.
Zaten Ankara'daki hava (Erdoğan'ı Çankaya'da görmek istemeyen askeri kesimde bile) Türkiye'de yakında darbe olacağı şeklinde değil. Hatta bana sorarsanız, devlet içinde "Erdoğan Çankaya'ya çıksın da AKP sandıkta yenilsin" diye düşünenler bile var.
Peki sorun? Sorun öncelikle TürkAmerikan ilişkilerinde. Başbakan Erdoğan acilen Washington'da değişen rüzgarı anlamalı.
|
