|
|
 |
 |
 |
|
 |
|
  |
|
 İlerleme raporunda Kıbrıs ve demokratikleşme vurgusu
AB Komisyonunca hazırlanan, Türkiye ilerleme raporu ve strateji belgesi günışığına çıktı. Raporda Türkiye ile üyelik sürecinin askıya alınması gibi bir uyarı olmazken yıl sonunda Kıbrıs konusunda belli çözümlere ulaşılmasına atıfta bulunuluyor.
Komisyon'dan gelen haberler arasında, raporda yıl sonuna kadar Türkiye'nin Rum gemilerine limanları açması, buna karşılık KKTC'ye sürdürülen ambargonun kaldırılması veya hafifletilmesi için bir çözüme varılması gerektiği vurgulanıyor.
KIBRIS'TA LİMANLARI AÇIN VURGUSU
Türkiye İlerleme Raporu'nu yayımlayan AB Komisyonu, imzalanan Ek Protokol'e (Ankara Anlaşması) karşın limanların ve havaalanlarının Kıbrıs Rum kesiminin kullanımına açılmadığı tespitinde bulunarak, AB'nin gelişmeleri yakından izlemeyi sürdüreceğini ve 2006 yılı bitmeden değerlendirme yapılacağını bildirdi.
Geçen
yıl 140 sayfalık rapor yayımlayan, bu yılki raporunu 75 sayfada tutan AB Komisyonu, Türkiye'nin AB'ye üyelik hazırlığını hem siyasi ve ekonomik açıdan, hem de fasıllar itibariyle inceleyerek son 1 yılda bu doğrultuda kaydedilen gelişmelere değindi.
OMBUDSMANLIĞA ÖVGÜ
Türkiye'de reform sürecinin yavaşladığından bahsedilen ve halen çalışmaları süren 9'uncu reform paketinin bu rapor dönemine yetiştirilemediği anlatılan İlerleme Raporu'nda, Ombudsmanlık müessesesinin getirilmesinden övgüyle söz edildi.
SİVİL - ASKER İLİŞKİLERİ
Sivil-asker ilişkileri kapsamında Türkiye'nin AB standartlarını yakalama yolunda bazı ilerlemeler sağladığı, sivillerin askeri mahkemelerde yargılanmasının önüne geçildiği belirtilen raporda, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin siyaseti önemli oranda etkilemeyi sürdürdüğüne vurgu yapıldı. Raporda buna örnek olarak bazı üst düzey askerlerin Kıbrıs, laiklik, Kürt sorunu ve Şemdinli olaylarıyla ilgili yaptıkları açıklamalar verildi.
Yargı alanında Türkiye'nin yaptığı düzenlemelere ve yargı mensuplarının eğitilmesine rağmen, özellikle Türk Ceza Kanunu'nun 301'inci maddesinin şiddet içermeyen fikirlerin ifadesini kısıtlamaya yönelik kullanılmasından şikayet edilen raporda, Şemdinli olayları örnek gösterilerek, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nun işleyişinin şüphe uyandırdığı ifade edildi.
İlerleme Raporu'nda yolsuzlukla mücadelede Türkiye'nin son 1 yılda özellikle kamu yönetiminde şeffaflık açısından sınırlı ilerleme sağladığından bahsedilirken, "Buna karşın yolsuzluk yaygınken yolsuzlukla mücadele kurumları ve politikaları zayıf kalıyor" denildi.
KIBRIS
İlerleme Raporu'nda, Türkiye'nin imzaladığı Ek Protokol (Ankara Anlaşması) uyarınca Kıbrıs Rum kesimi dahil 10 yeni AB üyesi için ulaşım üzerindeki kısıtlamalar dahil, malların serbest dolaşımını sağlamakla yükümlü olduğu belirtilerek, "AB bunu yakından izlemeyi sürdürecek ve 2006 yılı içinde tam uygulama yapılıp yapılmadığını değerlendirecek" ifadesine yer verildi.
Türkiye'nin pek çok fırsatta Kıbrıs'ta BM önderliğinde kapsamlı bir çözüme bağlı kaldığını ifade ettiği hatırlatılan raporda, teknik komitelerin oluşturulması konusunda da Türkiye'nin Ada'daki her iki topluma desteğini yinelediği ifade edildi.
Raporda, Türkiye'nin Ek Protokol'ü tam olarak uygulamadığı ve limanlarını Kıbrıs Rum kesimi bayraklı gemilere açmamayı sürdürdüğü tespitleri yapılarak, bunun malların serbest dolaşımını kısıtladığı ve Gümrük Birliği anlaşmasının ihlali anlamına geldiği iddia edildi.
Benzer kısıtlamaların hava ulaşımında da söz konusu olduğu kaydedilen raporda, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Abdullah Gül başta olmak üzere Türk yetkililerinin, KKTC üzerindeki izolasyonlar kaldırılmadan Ek Protokol'ün uygulanmayacağını birçok kez dile getirdikleri anımsatıldı.
Buna karşın AB'li yetkililerin, "KKTC'nin durumunun limanların açılması konusuyla irtibatlandırılmaması" gerektiğini söyledikleri belirtilen raporda, Ek Protokol'ün uygulanmasının Türkiye'nin yasal yükümlülüğü olduğu ileri sürüldü.AB Komisyonu İlerleme Raporu'nda Türkiye'nin Kıbrıs için "Eylem Planından" da bahsedildi.
Raporda, Türkiye'nin Kıbrıs Rum kesiminin OECD gibi uluslararası örgütlere katılımını veto etmeyi sürdürdüğü de dile getirildi.
Türkiye İlerleme Raporunu yayımlayan AB Komisyonu, Türkiye'deki azınlıklar konusuyla ilgili olarak, Türk yetkililere göre 1923 tarihli Lozan Anlaşması uyarınca Türkiye'deki azınlıkların Yahudiler, Ermeniler ve Rumlar oldukları, ancak ilgili uluslararası ve Avrupa standartlarına göre Türkiye'de azınlık olarak tanımlanabilecek başka toplumların da bulunduğu görüşü savunuldu.
İlerleme Raporunda, azınlık haklarıyla ilgili şu ifadelere yer verildi:''Türkiye'nin azınlık haklarına yaklaşımı değişmedi. Türk yetkililere göre 1923 tarihli Lozan Anlaşması uyarınca Türkiye'deki azınlıklar Yahudiler, Ermeniler ve Rumlar olmak üzere gayrimüslimlerden oluşuyor. Fakat ilgili uluslararası ve Avrupa standartlarına göre Türkiye'de azınlık olarak tanımlanabilecek başka toplumlar da bulunuyor.''
İnsan hakları ve azınlıkların korunması kapsamında Türkiye aleyhinde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinde (AİHM) açılan davalara yer verilirken, son bir yılda insan haklarıyla ilgili bazı uluslararası sözleşmelerin kabul edildiğine dikkat çekildi ve özellikle insan hakları kurumsal alt yapısının geliştirilmesi istendi.Raporda, işkence ve kötü muameleyle ilgili davaların azalmaya devam ettiği kaydedildi ve adli tıp muayenesinin kalite ve gizlilik açısından güçlendirilmesi gerektiği belirtildi.
AB Komisyonu İlerleme Raporunda, yerel dil ve lehçelerde yayın konusunda bazı ilerlemelerin sağlandığı da ifade edildi.İfade özgürlüğü kapsamında TCK 301'inci maddenin engel oluşturduğundan bahsedilen raporda, gazeteci Hrant Dink'e verilen cezanın Yargıtayca onaylandığına dikkat çekildi. Raporda, 301'inci maddenin AB standartlarının yakalanması açısından değiştirilmesine ihtiyaç duyulduğu ve yeni yürürlüğe giren terörle mücadele yasasının ifade özgürlüğü açısından endişe yarattığı belirtildi.
Dini özgürlükler başlığı altında Heybeliada Ruhban Okulunın hala kapalı tutulmasından, dini azınlık vakıflarının mal edinme haklarıyla din adamı yetiştirmelerinin kısıtlandığından bahsedilen raporda, misyonerlik faaliyetlerine Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından hazırlanan vaazlarda ve yayınlarda "düşmanca yaklaşıldığı" iddia edildi.
İlerleme Raporunda Alevilere de yer verilirken, cemevlerinin açılmasında sorunlarla karşılaşıldığı ve ibadet yeri olarak görülmeyen cemevlerinin kamu fonlarından yararlanamadığı belirtildi.
Okullardaki zorunlu dini eğitimin Alevi çocuklarını bilgilendirici unsurları içermediği kaydedoilen raporda, önümüzdeki yıldan itibaren bu boşluğu doldurmak için hazırlıklar yapıldığı dile getirildi.
AİLE İÇİ ŞİDDET
Raporda aile içi şiddet, namus cinayetleri, kız çocuklarının okula gönderilmemesi, siyasette kadınların yeterince temsil edilmemesi gibi kadın-erkek eşitliğini ilgilendiren konulara da değinilirken, genel olarak Türkiye'de kadın haklarıyla ilgili bilinçlenmenin arttığına dikkat çekildi.İlerleme Raporunda, sendikal haklarla ilgili Türkiye'nin son bir yılda hiçbir ilerleme kaydetmediği savunuldu.
DOĞU VE GÜNEYDOĞU'DAKİ DURUM
Raporda, kültürel haklar kapsamında Türkiye'nin iki yerel kanalla bir radyoya Kürtçe yayın izni verdiği anımsatıldı, ancak zaman kısıtlaması uygulaması eleştirildi. Raporda, Türkiye'de ana dili Türkçe olmayan çocukların okullarda ana dillerini öğrenemedikleri kaydedildi.
AB Komisyonu İlerleme Raporunda ''Doğu ve Güneydoğu'daki durum'' başlığı altında terörizmden zarar görenlere tazminat ödendiği hatırlatılarak, ''AB terör örgütü listesinde bulunan PKK'nın Kasım 2005 ve Haziran 2006 tarihleri arasında 774 saldırıda bulunduğu ve bunların sonucunda 44 asker, 5 polis ve 13 sivilin hayatını kaybettiği'' ifade edildi.
Şemdinli olaylarına da değinilen raporda, iddiaları araştırmak üzere oluşturulan TBMM komisyonunun raporunu henüz yayımlamadığı belirtildi.Raporda, Romanlara da yer verilirken, Bilgi Üniversitesi tarafından yapılan yeni bir araştırmaya dayanılarak Türkiye'de 2 milyon Roman nüfusunun bulunduğu kaydedildi.
İT DALAŞINA SON VERİLMELİ
İlerleme Raporunda Ege Denizi'nda meydana gelen ve Yunan pilotun ölmesiyle sonuçlanan "it dalaşı" da anımsatılarak bu tür olayların önlenmesi için iki ülke arasında doğrudan hat kurulması dahil alınan önlemlere yer verildi.
AB Komisyonu raporunda, fasıllar itibariyle yapılan değerlendirmede ise Türkiye'nin limanlarını Rum kesimi gemilerine açmamasına, malların serbest dolaşımı, ulaşım politikası, gümrük birliği ve dış ilişkiler fasıllarında değiniliyor.
ÖCALAN İÇİN MR DENİLMEDİ
Raporda, tartışmalara neden olduğu için terör örgütü başı Öcalan'ın isminin önüne ''Bay'' anlamına gelen ''Mr.'' kısaltması konmadı.
MÜZAKERELERİN ASKIYA ALINMASI LİDERLER ZİRVESİNİN KONUSU OLABİLİR
Limanların bu süreçte açılmaması durumunda müzakerelerin askıya alınması kararı 14-15 Aralık'ta üye ülkelerin liderlerinin katılacağı zirvede alınacak.
Komisyonun amacının Kıbrıs konusunda tarafları müzakereye ve uzlaşmaya ikna etmek olduğu tahmin ediliyor.
Türkiye ile AB arasındaki "limanlar krizi"nin çözümlenmemesi ve Avrupa Komisyonu'nun Türkiye konusunda ciddi eleştirileri içeren bir rapor kaleme alması, Batı basınında kaygı yarattı.
Financial Times gazetesi, Türkiye ile AB arasındaki gerilimlerin "kontrol dışına" çıkabileceğini, ciddi bir kriz olabileceği görüşünü dile getirirken, ABD'li gazeteler, ABD'nin önemli müttefiki Türkiye'nin yüzünün Doğu'ya yönelebileceğine dikkat çekti. Fransız Liberation ise Avrupa Komisyonu'nun Türkiye'ye "sarı kart" gösterdiğini yazdı.
Türkiye ile AB arasındaki "limanlar krizi"nin çözümlenmemesi ve Avrupa Komisyonu'nun Türkiye konusunda ciddi eleştirileri içeren bir rapor kaleme alması, Batı basınında kaygı yarattı. Financial Times gazetesi, Türkiye ile AB arasındaki gerilimlerin "kontrol dışına" çıkabileceğini, ciddi bir kriz olabileceği görüşünü dile getirirken, ABD'li gazeteler, ABD'nin önemli müttefiki Türkiye'nin yüzünün Doğu'ya yönelebileceği uyarısını yaptılar. Fransız Liberation ise Avrupa Komisyonu'na Türkiye'ye "sarı kart" gösterdiğini yazdı.
FİNANCİAL TİMES: GERİLİM KONTROL DIŞINA ÇIKABİLİR
Ekonomi gazete Financial Times, "Türkiye'nin Batı'ya doğru uzun yolculuğunun tehlikede olduğunu öne sürerek, Türkiye ile AB arasındaki "Gerilimlerin kontrol dışına çıkması riski"nin bulunduğu görüşünü dile getirdi. Birçok AB yetkilisinin raporun büyük bir kriz için zemin hazırlamasından korktuklarını belirten gazete, Türkiye ile AB arasındaki ilişkilerin ciddi bir biçimde bozulmasının etkilerinin de sadece siyasi olmayacağını savundu.
NYT: "YA TÜRKİYE YÜZÜNÜ DOĞU'YA DÖNERSE"
Türkiye'nin AB müzakereleri sürecine hem geniş bir haber, hem de bir baş yazı ile inceleyen New York Times gazetesi ise, Türkiye ile AB arasındaki bir kopma yaşanırsa Avrupa ve ABD'nin kendine rahatsız edici bir soru olan, "Büyük ve laik bir ülke olan Türkiye yüzünü Batı yerine Doğu'ya çevirir mi" sorusunu soracağı değerlendirmesinde bulundu. Haberde, Aralık ayında yapılacak zirvede Türkiye'ye ters bir tepkinin gelmesi halinde bunun ülkedeki milliyetçi ve İslamcı çevrenin eline koz vereceği ifade edildi.
LİBERATİON: TÜRKİYE'YE SARI KART GÖSTERİLDİ
Fransa'nın önde gelen gazetelerinden Liberation da, Türkiye'nin AB sürecine ilişkin iki ayrı haberinde Avrupa Komisyonu'nun şu aşamada Türkiye'ye "kırmızı kart" göstermekten kaçınarak "sarı kart" çıkartmaya yeğlediği yorumunu yaptı. Gazete, Türklerin büyük Avrupa rüsyasının yara aldığı da görüşünü dile getirdi.
GUARDIAN: "TEMEL HEDEF TÜRKİYE'NİN REFORM SÜRECİNE DESTEK"
İngiliz Guardian gazetesi, bir Brüksel kaynağına dayandırdığı haberinde, AB'nin temel hedefinin, Türkiye'deki reform sürecinin devam etmesini sağlamak olduğunu belirtti. Haberde Brüksel'in "Reformlar geri gitmedi, eleştirimiz onların yavaşlamasına. Ancak şu anda bir sürecin içindeler ve bunu durdurmak yanlış olur" görüşünde olduğu kaydedildi.
EL PAİS: TÜRKİYE'YE CİDDİ BİR UYARI
İspanya'nın prestijli gazetelerinden El Pais de, Brüksel'in Türkiye'ye AB üyeliğinin tehlikede olduğu yönünde "ciddi" bir uyarıda bulunduğunu ancak Ankara'ya yükümlülüklerini yerine getirmesi için beş haftalık bir süre tanıyacağını yazdı.
LAT: "TÜRKİYE'DE AB DESTEĞİ AZALIYOR"
Los Angeles Times gazetesi de bazı Türklerin, AB'nin kendilerini istemediğini ancak bunu itiraf edecek cesaretleri olmadığı görüşünde olduğunu belirtti. Gazeteye konuşan 30 yaşındaki İstanbullu bir manav olan Mehmet Kömürcü, "Biz 600 yıllık bir imparatorluğun devamıyız ancak (AB) bize okuldaki çocuklarmışız gibi davranıyorlar" dedi. Haberde, Türkiye'de Batı karşıtı milliyetçiliğin yükselişte olduğu ve muhafazakar İslam görüşünün de yaygınlaşmaya başladığı kaydedildi.
WASHİNGTON TİMES: ÜYELİK REDDİ TÜRKİYE'NİN GELECEĞİNİ ZEDELER
ABD'li gazete Washington Times, başyazısında "AB üyeliği çabasının reddi, zor bir bölgede ABD'nin önemli bir müttefiki olan Türkiye'nin laik, Batıya dönük İslami demokrasi olarak uzun vadeli geleceğini önemli ölçüde zedeler" yorumunu yaptı. Gazete, bu durumda Türkiye'nin İslami doğuya yönelme eğiliminin göstereceğini de öne sürdü.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
