kapat
   
02 Kasım 2006 Perşembe
 
SABAH Gazetesi
 
Servislerimiz
Bizimcity
Sizinkiler
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Meliha Okur @ SABAH
SMS:
MO yaz
boşluk bırak
mesajını yaz
4122'ye gönder
 

İslamcı holdinglerden paralar nasıl geri alınacak?

Bu 'ilk' değil, 'son' da olmayacak. Artık şovu bırakalım. Gerçeklerle yüzleşelim. Türkiye'nin şirketler tarihinde 'çok ortaklı şirket modelleri' kara bir leke. 1960'tan bugüne kadar kurulan 'çok ortaklı' ya da 'hemşeri' şirketleri yol kazalarıyla dolu.
İyi analiz yapalım. Doğru modeli ve çözümü tartışalım; gereksiz şovu bırakalım.
Türkiye'nin çok ortaklı ilk batık şirketi HASTAŞ, 1960'da kuruldu. Ortaklarına vaadettiği sözü tutamayınca battı. Almanya başta olmak üzere Avrupa'ya işçi ihraç ettiğimiz 1970'li yıllarda gurbette kendini yalnız hisseden Türkler için sağolsun, hemşerileri boş durmadı, çözüm üretti. Yozgat ve Konya başta olmak üzere ülkenin dört bir yanında yatırım hamlesi başlatıldı. Mantar gibi hemşeri şirketleri kuruldu, paralar toplandı. Oysa ortada işleyen bir sermaye piyasası yoktu. O yüzden 5 kişi bir araya gelip, Türk Ticaret Kanunu'nun 'Tedrici Sermaye Artırım' maddesine dayanarak şirket kurup, hisseleri halka arz ettiler. YİBİTAŞ ve Çanakkale Çimento gibi yığınla şirket kuruldu.

Hemşeri
kültürü
Ancak şirket kültürü olmayınca iş gitmiyor. Hemşeri şirketleri kötü yönetildi. Güç ve yönetim boşluğuna düştü. O yüzden batık hale gelen şirketlerin bir kısmı bankalara geçti. 1975 ortasında Yozgat sermayesini temsil eden YİBİTAŞ, DESİYAP'a gitti.
YİBİTAŞ basit bir holding değildi. Modelini YİMPAŞ aldı. Yozgatlılar ilginç! Bir dönem Yozgat'ın Sorgun ilçesinin belediye başkanlığını yapan Adalet Bakanı Cemil Çicek bile YİBİTAŞ'ın 1988'de yapılan son genel kurulunu izledi! Çünkü o genel kurulda YİBİTAŞ'ı Cemalettin Kaplan ve ekibinin ele geçireceği korkusu yaşanıyordu ve gece yarısı genel kurul yapıldı. Korkulan değil, beklenmeyen gelişme oldu ve DESİYAB Genel Müdürü şirketi ele geçirdi. YİBİTAŞ daha sonra Fransızlara satıldı. DESİYAB ise 1990'da Türkiye Kalkınma Bankası'na dönüştü.
İşte 1982 yılında kurulan YİMPAŞ başlangıçta bir hemşeri şirketi olarak doğdu, 1997 yılına kadar yoluna böyle devam etti. Ancak bu tarihte YİMPAŞ değişti.
Neden? Çünkü Kombassan kurulmuş, yurtdışında çalışan Türklerden para topluyordu. YİMPAŞ'cılar baktı ki, birileri kolay para topluyor. Vakit kaybetmediler. Hemşericiliği bırakıp onlar da islamcı şirket olmayı tercih ettiler. Açıkçası Kombassan sistemi bozdu. Bir anda mantar gibi 78 İslami holding doğdu.
Oysa sıkıntı büyüktü.
Çünkü İslamcı şirketlerin sermaye piyasası mevzuatıyla ne ilgileri ne de bilgileri vardı. Gözleri kararmış uyanıklar holdingciler ile kazanç sağlama hırsına kapılmış olan Türkler, yurtdışında 'Milli Görüş' camilerinde buluşarak Titan gibi saadet zinciri kurdular. Reel yüzde 30 kazanç vaadeden islamcı şirket temsilcileri ile komisyon pazarlıkları yapıldı.
Ve 2000 yılında şikayetler arttı . Derken kimse parasını alamadı. 400 bin kişi 6 milyar Euro kaybetti.
Tam bir saadet zinciri olayı.
Açıkçası Titancılar nasıl paralarını alamadıysa islamcı holding mağdurlarının da bu parayı alması zor görünüyor. Ama çözüm bulunması şart. Çünkü Kombassan ve YİMPAŞ gibi şirketlerin mal varlıkları var. Paralarını kaybedenlerin ne yapıp edip paralarını geri alması şart.
Peki bu nasıl olacak?
Öncelikle TMSF gibi bağımsız bir 'kayyumluk' sistemi kurulacak. Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) işin dışında kalacak.
Çünkü emaneten verilmiş paraların döndüğü bu sistemdeki problemlerin çözümü için geçici bir döneme ihtiyaç var. YİMPAŞ ve Kombassan gibi şirketleri kayyumların tayin ettiği yöneticiler yönetecek. Hak sahiplerinin hakları korunacak. Sonra da bu şirketler satılacak.

YAZARIN ÖNCEKİ YAZILARI
 Sanal değil, küresel zenginlik formülü   / 31-10-2006
 Asker emeklilik fonu çoktan AB'ye girdi   / 28-10-2006
 Tahsilat için bugün ne yaptınız?   / 19-10-2006
 AB iki kulvarlı maraton   / 17-10-2006
 Fransa'dan 'hafif' ders İtalya'dan 'ağır' ödül   / 14-10-2006
 Beyaz Gelincik'ten vergi dersi   / 12-10-2006
 Türk işadamlarına açık çağrı: "Haydi Abbas, vakit tamam"   / 10-10-2006
 Kamhi'ye göre, AB'nin önündeki en büyük engel Papa   / 07-10-2006
 Türkiye nükleer enerjide hangi modeli seçecek?   / 05-10-2006
 'Leylek' yuvadan düştü çatıya 'Koç' çıktı   / 03-10-2006
ABDURRAHMAN YILDIRIM
Kıt sermaye, zayıf teknoloji ve strateji yokluğu ile...
Prof. Dr. AYDIN AYAYDIN
Futbol Federasyonu'ndaki gelişmelerde hukuksal yapı çok...
MELİHA OKUR
İslamcı holdinglerden paralar nasıl geri alınacak?
Bu...
Bebek devlet himayesinde
Tecavüz mağduru 1.5 yaşındaki bebek travma ve korku nedeniyle...
Ölüm 'sel' oldu geldi: 23 ölü
Terör ve törenin vurduğu Güneydoğu bu kez doğaya yenildi.
Olli Rehn: Türkiye ile ilişkilerimiz şizofrenik
Olli Rehn: Türkiye ile ilişkilerimiz şizofrenik
AB Komisyonu'nun genişlemeden sorumlu üyesi Olli Rehn, AB-Türkiye...
Babuna: Bunların en iyi yöntemi şantaj yapmak
Babuna: Bunların en iyi yöntemi şantaj yapmak
Mahkemeye delil olarak fotoğraflarını gönderen oğlu Oktar Babuna'nın...
IMKB
E: 39.504 D:% -2,70
DOLAR
S: 1,465 D:% 0,584
EURO
S: 1,868 D:% 0,565
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Pazar Sabah | Sarı Sayfalar | Otomobil | Dosyalar | Arşiv | Künye | Ana Sayfa
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
Üretim ve Tasarım   Merkez Bilgi Grubu