|
25 yaşın engeli...
Milletvekili seçilme yaşını 30'dan, 25'e indiren teklif önceki gün Meclis Anayasa Komisyonu'ndan geçti.
Meclis'teki ilk oylaması da 10 Ekim Salı günü yapılacak.
Anayasa gereği ikinci oylaması ise 12 Ekim Perşembe günü gerçekleştirilip, Cumhurbaşkanı'na gönderilecek.
Buraya kadar her şey normal.
Ancak, Anayasa değişikliğinin uygulanabilmesi için yasal düzenlemelerin de hayata geçirilmesi gerekiyor.
Yani, 25 yaşındaki bir gencin yapılacak ilk seçimde milletvekili adayı olabilmesi için yasal değişikliklerin de yapılması şart.
Yasa da değişiyor
Bunun başında da 1983'ten bu yana Meclis 5 yılını tamamlayamadan seçime gittiği için uygulama olanağı bulunmayan Milletvekili Seçimi Kanunu geliyor.
Kanunun 10, 9 ve 6'ncı maddelerine göre seçilme yaşı 30, seçimin başlangıç tarihi 3 Temmuz, oy verme günü de14 Ekim...
Dolayısıyla yasada da değişiklik gerekiyor.
Her ne kadar Anayasa Komisyonu Başkanı Burhan Kuzu sohbetimizde, "15 yıldır uygulanmıyor, kadük oldu (geçerliliğini yitirdi), değişikliğe gerek yok" görüşünü savunsa da, hükümet ve muhalefet partileri çelişkiyi gidermekte kararlı.
Adalet Bakanlığı bürokratlarının yarın getireceği öneri doğrultusunda Milletvekili Seçimi Kanunu'nda da değişiklik gelecek hafta içinde yapılacak.
Muhtemel ki değişiklikle, "seçimin başlangıç tarihi ve oy verme gününü tespitte yetki Yüksek Seçim Kurulu'na bırakılacak..."
"Uygulanamaz..."
Hukukçulara göre, yasada da değişiklikler yapılsa dahi 25 yaşa seçilme hakkı ancak bir sonraki dönemde hayata geçirilebilir.
Nedeni de "seçimin tarihi" ile ilgili tartışmada yatıyor.
AK Parti'ye göre 5'inci yıl 3 Kasım'da doluyor...
Dolayısıyla, "Yüksek Seçim Kurulu'nun da planladığı gibi 4 Kasım 2007 Pazar günü yapılacak seçimde" değişiklikler uygulanabilir.
Ancak, YSK'nın bazı üyelerinin de arasında bulunduğu hukukçular "buna imkan yok" diyor.
Gerekçeleri de, Milletvekili Seçimi Kanunu...
Haftaya ilgili maddelerinde değişiklik yapılsa da sonuçta seçim kanunu değişecek...
Milletvekili Seçimi Kanunu'nun değiştirilmesi planlanan 6'ncı maddesi de aynen şöyle:
"Her seçim döneminin son toplantı yılının 3 Temmuz günü, seçimin başlangıç tarihidir ve ekim ayının ikinci pazar günü oy verilir..."
Anayasa'nın 67'nci maddesi de, "değişiklikler yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde yapılacak seçimde uygulanamaz" diyor. Hukukçulara göre, seçim yasasında yapılacak değişikliklere ilişkin bir yıllık yasak süresi 3 Temmuz 2006 günü başladı.
"Bu değişiklikler ilk seçimde uygulanamaz" itirazlarının odağında da bu tarih bulunuyor.
YSK'nın ilke kararı
Çünkü, YSK'nın 16 Aralık 2003'te aldığı ilke kararına göre, "seçim; sadece oy verme gününden ibaret değildir; bir bütündür..."
Adı üzerinde, "seçimin başlangıç tarihinden" itibaren seçim başlar, oy vermeden sonra gelen itirazların tamamlandığı gün de sona erer...
Bu tespitten sonra hukukçuların görüşü şöyle:
"Yasak süresi 3 Temmuz 2006 günü başlamıştır. Dolayısıyla değişikliklerin ilk seçimde uygulanabilmesi için Anayasa'nın bir yıllık yasak süresine ilişkin 67'nci maddesinde de düzenleme şarttır..."
Oysa, değişiklik paketinde Anayasa'nın bu maddesi yer almıyor.
Her ne kadar AK Parti yöneticileri, "böyle bir amacımız yok" dese de şu soru da akla gelmiyor değil:
"Acaba, 'madde ortadan kalkmadan 25 yaşa seçilme hakkı gelmiyor, o zaman Anayasa'nın 67'nci maddesini de değiştirip engeli kaldıralım' baskısı mı yapılacak?"
Bekleyip göreceğiz...
|
