 |  |
Komplo teorileri toplumu rahatlatır...
Bazıları için doktrinleşmiş bir "İzm" den sapma, aslında "Dinden çıkma" ile eş anlamlı değil midir? Bu dünyevi dinlerin mürşitleri, vaat edilen yeryüzü cennetlerine ve cehennemlerine uzanan yolu, kehanetler, komplo teorileri, global kıyamet günü uyarıları ile döşerler. "Determinizm" adı altında, sosyopolitik yaşamı "Kaderci" öngörülere bağlarlar.
Kendilerinin anlamadıkları ve çözemedikleri, toplumun ise uzaktan izleyip özüne inemediği konularda, taraftarları saflarda tutabilmek için en fazla rağbet edilen yöntem "Komplo teorisi" üretmektir.
Sayın okurlarımızın gözünden kaçmış olabileceğini düşünerek, Zaman'da yayınlanan, Prof. Dr. Şükrü M. Hanioğlu'nun ve "Komplo Kuramları ile İç Düşmanlar" başlıklı incelemesinden bazı alıntılar yapıyorum:
- Toplumumuzda "tüm dünyanın Türkler aleyhine komplolar hazırladığı," "ülkemizde mevcut zengin petrol yataklarının ortaya çıkarılmasına yabancı güçlerin izin vermediği," "Batı' nın Türkiye' yi Sevres sınırlarına döndürme fikrinden asla vazgeçmeyeceği," "topraklarımızı satın almakta olan yabancıların bizi memleketsiz bırakacakları" benzeri tezlerden "ülke siyaset ve iktisadının Müslüman olmuş gibi gözüküp el altından ayinlerini sürdüren dini bir azınlığın elinde bulunduğu" ya da "toplumumuzda siyaseti perde arkasından idare eden gücün Masonlar olduğunu" savunan teorilere varan komplo kuramlarına gösterilen ilgi şaşırtıcı bir seviyededir.
- Antropologların mantık-öncesi (prelogical) inançlarla benzerliklerine dikkat çektikleri komplo kuramları, tıpkı ilkel insanların animistik inançları gibi çetrefil gelişmelere basit, kolayca anlaşılır, net açıklamalar getirirler. Bu kuramlar iddialarının bilimsel kıstaslarla kanıtlanması ya da reddedilmesi mümkün olmadığından kolaylıkla ortadan kalkmazlar.
- Karmaşık uluslararası ilişkilerle, gelişmiş kurum ve aktörlerin birbirleriyle olan münasebetlerini anlamada zorlanan bir birey için "Batı'nın Türkiye'yi Sevres sınırlarına döndürme fikrinden asla vazgeçmeyeceği" tezi böyle bir kolaylık sağlamaktadır. Gene cumhuriyet rejiminin doğuşu karmaşıklığındaki bir gelişmeyi açıklamak için bunun "bir Mason ve yabancı komplosu olduğunu" savunmak ya da günümüz toplumunda din ile modernlik ilişkisini tahlil yerine "şeriatçı fesadın gizli programı"na vurgu yapmak benzeri bir rahatlığı beraberinde getirmektedir. Böylesi bir zaviyeden bakıldığında komplo kuramları zaman ve mekan üstü bir karakter arz ederler.
- Sorunlarımızın bu şekilde siyaset üretimindeki zaaflar ve mevcut siyasetlerimizin aksaklıkları yerine komplocu dış ve iç düşmanlara havalesi, şüphesiz bizi karmaşık meselelere nasıl yaklaşacağımız konusunda rahatlatmaktadır. Ancak bu rahatlığın söz konusu meselelerin ne olduklarının anlaşılmaları, dolayısıyla da çözümleri önünde ciddi bir engel olduğunun da unutulmaması gerekir.
|
