|
 |
|
  |
|
Tarikat Sözlüğü
TASAVVUF: İslamın, bir hayat sistemi, bir dünya görüşü olarak insan tarafından bütün varlığını vererek yaşanması olayıdır. İslami terminolojide, tasavvufla ahlak eş anlamlıdır. Tasavvuf gaye olarak insanı olgunlaştırmaya ve Allah'a manen yaklaşmayı öngörür.
ZÜHD: İsteksizlik, rağbetsizlik, aza kanaat. Terim olarak, dünyaya ve madd" menfaate değer vermemek, çıkarcı, menfaatperest ve bencil olmamak, kalpte dünya ve çıkar kaygısı taşımamak, kanaatkâr olmak demektir. "Elde olan dünyalığa sevinmemek ve elden çıkana üzülmemek, elde bulunmayan şeyin gönülde de bulunmamasıdır" şeklinde de tarif edilir. Zühd sahibi olanlara; zahid denilir.
TAKVA:
Korkma, sakınma, Allah korkusuyla günahtan kaçınmakta, Allah'ın emir ve yasaklarına uymakta titizlik gösterme. Allah'ın himâyesine girmek, emrini tutup azabından korunma. Bu şekilde titiz davranan insana, "muttaki" denir.
ZİKİR: Kelime anlamı, anlamak, tekrarlamak. Burada anılan, Allah'ın isimleridir. Zikir, tarikat mensuplarının, dış dünyadan tamamen kendilerini soyutlayarak, Allah'ın adını, tek veya beraber, yüksek sesle yahut içlerinden tekrarlayıp, bir anlamda ibadet etmesidir.
SÜLUK: Mürid tarikata girip derviş olduktan sonra belirli bir ilerleme gösterir. Yani nefsinden veya dünya heveslerinden sıyrılan derviş Allah'a doğru yaptığı manevi yolculukta, şeyhinin de telkin ve kontrolü ile tarikatın belli aşamalarından geçerek olgunlaşır. Sonra, derviş çile dönemini yaşar. Derviş, hesaplaşma ile yaşamını geçirir.
PİR: Tarikatın kurucusuna pir denir.
ŞEYH: Tarikatın yaşayan, yöneten, hem idari hem de manevi lideridir.
SİLSİLE: Tüm tarikatlarda silsile vardır. Bu, o günkü şeyhten geriye giderek Hz. Muhammed'e uzanan bir zincir, bir halkadır.
DERVİŞ: Tarikata giren, dış dünyadan soyutlanmış, eğitilmeye talip kimse.
KOL: Tarikatlar, kuruluşlarından sonra, pirin sözleri ve davranışlarına yeni yorumları getirildikçe kollar ortaya çıkmıştır. Halvetiye ve Şazeliye tarikatları kendilerinden en çok kol çıkan tarikatlardır.
TEKKE: Tarikatın gereklerinin, emirlerinin ve sistemin getirdiği görevlerin yapıldığı, uygulandığı yerlerdir.
|
