Koç- Fiat ortaklığındaki Tofaş'ın İtalyan CEO'su Altavilla, 18 ayda şirketi adeta sallayarak bütün taşları yerinden oynattığı operasyonu şöyle anlattı: "Her iki ortak da bana sınırsız özgürlük tanıdı. "I got licence to kill' (öldürme yetkisi aldım). Tofaş'ın pozisyonu sadece Türkiye'de değil, dünyada da değişecek."
'Öldürme yetkisi alarak geldim'
Fiat'ın Çin operasyonunu başlatan, Hindistan'daki sorunları çözen, başta GM'le olmak üzere yeni ortaklıkları yöneten FİAT Başkan Yardımcısı Altavilla'nın, Tofaş CEO'luğunda 18'inci ayı doldu Tofaş'a gelişini, 'Çözülecek sorun olmasaydı, keyif almazdım' diye özetleyen Altavilla, şirketi adeta salladı. Hedefi yeniden liderlik olan CEO, 'Sınırsız hareket özgürlüğüm olmasaydı gelmezdim' diyor.
Koç-Fiat ortaklığındaki Tofaş'ta bir taşı değil, neredeyse bütün taşları yerinden oynatan, yönetim şeklini baştan aşağı değiştiren ve bu radikal değişiklikleri yaparken hiç de korkmayan bir yönetici bugünkü konuğumuz: Tofaş CEO'su Alfredo Altavilla. Kapalı ekonomide Türkiye'nin en çok satan otomobili ünvanının sahibi Tofaş, serbest pazar ekonomisinden sonra çetinleşen rekabette ikinciliğe gerilemişti ve aslına bakarsanız, sanki bu durumu artık şirkette herkes normal karşılıyordu. Oysa, İtalyan Fiat, büyüme ve gelişme stratejisi içinde Tofaş'a farklı bir gözle bakıyor ve onun aslında sahip olduğu potansiyeli bir türlü çıkaramadığını düşünüyordu. İşte bu yüzden, daha önce Çin operasyonunu başarıyla kuran, Hindistan'daki sorunları çözen, Fiat'ın GM, Peugeot ve Citroen ortaklıklarını sorunsuz yürüten Altavilla'nın Türkiye için biçilmiş kaftan olduğu düşünüldü. Altavilla, Türkiye'ye ayak basar basmaz Tofaş gibi Koç geleneklerinin de ağır bastığı bir şirkette en üstten en alta kadar bütün pozisyonlar sallandı. İşte bu büyük değişimi ve Altavilla'nın ilginç yönetim tekniklerini Misafir Odası'nda bulacaksınız...
*
16 yıldır Fiat'ta çalışıyormuşsunuz. Daha önce ne yapıyordunuz? Öğretmendim. Milano'da bir üniversitede stratejik planlama dersi veriyordum.
* Ne büyük kariyer değişikliği! Nasıl oldu da yolunuz Fiat'la kesişti? Artık öğretmenlik yapmak istemiyordum. İş yapmakla daha çok ilgileniyordum. Bir gün Fiat'tan bir telefon aldım. Uluslararası ortaklık geliştirme bölümünde çalışmamı istiyorlardı. Bir gecede kabul ettim. Otomotiv, satın alma ve birleşmelerle çalkalanıyordu. Yani benim için doğru zamanda, doğru yerde, doğru işti.
* Kariyerinizde önemli kilometre taşları var. Mesela daha Fiat'ta çok yeniyken Çin operasyonunun başına geçmişsiniz. Bu nasıl oldu? Bir gün şirkette katıldığım bir toplantıda, Fiat'ın Çin'e ofis açmak için tecrübeli birini aradıkları konuşuldu. Fiat'ın üst düzey yöneticileri böyle birini bulmanın imkansız olduğunu söylüyorlardı. O günlerde Çin, yaşamak için zor bir yerdi. Elimi kaldırdım ve dedim ki, tamam, ben aradığınız o tecrübeli kişi değilim ama isterseniz önümüzdeki ay Çin'e giderim. Ertesi gün bir telefon aldım. CEO ciddi olup olmadığımı soruyordu. 1995 yılıydı. Ve ben Çin'e taşındım.
* Kaç yıl kaldınız Çin'de? Dört yıl kaldım. Fiat'a ait hiçbir şey yoktu orada. Ofis açtım. Otomoil satmaya başladım. Sonra bir ortak buldum ve fabrika kurduk. Üretimin başladığı gün, Çin'den ayrıldım.
HİSSEDARA DEĞER YARATTIM * Sonra Hindististan... Hindistan'a niye gönderildiniz? Hindistan operasyonunu düzene koymak için gitmiştim. Yerel ortakla olan ilişkiler zora girmişti ve şirketin çoğunluğu Fiat'a geçmişti. Şirketi yeniden yapılandırdım. Sonra İtalya'ya dönüp, satın alma ve birleşmelerde görev aldım. General Motors, Peugeot ve Citroen ortaklıklarının kurulması bu dönemde gerçekleşti. 2004'te Fiat'ın CEO'su Sergio Marchionne olunca, o da beni Fiat GM Powertrain Başkanı ve Fiat Başkan Yardımcısı yaptı.
* Ve sonra da Türkiye'ye CEO olarak gitmekle görevlendirildiniz. Neden? Tofaş'ta da mı çözülmesi gereken sorunlar vardı? Şüphesiz. Eğer çözülecek sorun olmasaydı, keyif alamazdım!
* Sizi o zaman fixer man (tamirci) olarak tanımlayabilirim... Teşekkür ederim. Bunu bir kompliman olarak alıyorum. Tofaş'ın yönetim kurulundaydım ve şirketi tanıyordum. Benim için çok önemli bir görevdi. Tofaş, Fiat Grubu için çok önemliydi. Ama henüz yeteri kadar önemli olamamıştı. Büyük potansiyeli vardı. Büyük potansiyeli çıkarmak için harekete geçtik.
* Operasyona geldiğiniz Tofaş'ta Koç Ailesi'nin ağırlığının da farkındaydınız değil mi? Tabii ki.
* Her ne yapacaksanız ve ne zaman yapacaksanız, Türkiye'nin en güçlü ailesiyle bunu paylaşacağınızı biliyordunuz yani... Güçlü ortak bir avantaj, kısıtlayıcı değil. Koç Holding, Tofaş'ın en büyük destekleyicisi. Size şunu söylemeliyim ki, iki taraf da, yani hem İtalyan hem de Türk ortaklar, bana yapacağım hareketlerde büyük bir özgürlük tanındı.
* Bu özgürlük siz buraya gelmeden önce mi tanındı size? Şöyle söyleyeyim, böyle bir özgürlüğüm olmasaydı, iki ortak da bana güvenmeseydi buraya hiç gelmezdim.
* O zaman duyduğum doğru. Hani öldürmek için yetki aldım (I got the licence to kill) demişsiniz... Kesinlikle. Tofaş'ın 18 ay önceki haline bir de şu anki haline bakarsanız, daha iyi anlayacaksınız. Evet, yetki aldım.
* Ekonomi gazeteciliğine başladığımdan beri Tofaş'ı izlerim. Hiçbir dönem, sizin döneminizde olduğu kadar büyük bir değişiklik yaşanmadı. Pek çok önemli pozisyondaki isim şirketten ayrıldı. Siz adeta Tofaş'taki tüm pozisyonlara şöyle bir dokundunuz... Şirketi salladınız... Evet öyle oldu. Ama çok ilginçti. Özellikle de şirketi sallarken, hissedarlar için değer yarattığınızı anladığınız zaman. Fiat ve Koç Grubu'nun en iyi özelliklerinden biri uluslararası şirketler olması. Yani her ikisi de farklı kültürlere çok açık. Anladılar ki değer yaratabilmek için bazen zor kararları vermek zorundasın. Güzel olan şu: Her iki hissedar da anladı ki, Tofaş'ın pozisyonu tamamen değişebilir. Sadece Türkiye'de değil, dünyada da. Bunu denemek konusunda ortaklar anlaşmıştı.
* Sizin için zor muydu? Hayır. Bu benim işim. Zordu belki ama keyifliydi de.
