Çocuğumda ergenlik gecikti!
* 15 yaşında bir oğlum var. Dıştan bakıldığında gelişimi normal; boy ve kilo olarak yaşıtları ile benzeşiyor. Fakat kol ve bacaklarında kıllanma başlamış olmasına rağmen sakal ve bıyık, seste kalınlaşma gibi işaretler henüz yok. Ben kendi çocukluğumla kıyasladığımda, bazı gelişmelerin gerisinde kaldığını söyleyebilirim. Sizce bir baba olarak ne yapmalıyım?
Bütün çocuklar birbirlerinden farklı hızda ve ritimde büyürler. Bu farklılıklar özellikle ergenlikte dikkati çeker hale gelir. Öyle ki; bu döneme dair yapılan büyüme-gelişme çizelgeleri, en az güvenilir olanlardır. Ergenlikle birlikte önce cinse dair ikincil değişiklikler ortaya çıkar. Yani erkeklerde ilk olarak yumurtalıklar büyümeye, torbasının derisi kalınlaşıp rengi koyulaşmaya başlar. Bunu, cinsel organın boyundaki artışın başlaması takip eder. Koltuk altında ve cinsel bölgedeki kılların ortaya çıkması, yine bu yaşlardadır. Boyun uzamasının hızlanması, kas kütlesinin artıp bedenin erişkin şekline dönüşmeye başlaması, yine bu dönemdedir. Bunların hepsi cinsel farklılaşmanın oluşmasındaki değişik adımlardır. Fakat yukarda da belirttiğim gibi; kişisel farklılaşmalar fazladır. Örneğin cinsel bölgedeki kıllanma birisinde 10 yaşında başlayıp 15 yaşında tamamlanabilirken; başka bir çocukta 14 yaşında başlayıp, 18 yaşında tamamlanır. Buna karşın; 14 yaşına kadar yukarıdaki değişikliklerden hiçbiri başlamamış ise bir ergenlik gecikmesinden söz edilebilir.
ÇOK SIK UÇUK ÇIKIYOR
* Bende çok sık uçuk çıkıyor ve çok canımı yakıyor. Daha dün akşam, alt dudağımdaki geçmeden, üst dudağımda büyük bir tane çıktı. Uçuklar çıkarken doktorun verdiği kremi sürüyorum, ama hiç fayda etmiyor. Aynı kremin hapı varmış ama o da tam tedavi etmiyormuş. Ne yapmalıyım?
Uçuk, 'herpes simpleks' virüsü ile oluşan bir hastalıktır. Yetişkinlerin yüzde 85'i yaşamlarının bir döneminde bu virüsle karşılaşmışlardır. Özellikle, ağız çevresinde ya da cinsel bölgede tekrarlayan ağrılı kabarcıklar şeklinde kendini gösterir. Hafif enfeksiyonlar, stres, güneşe maruz kalma, hastalığı tetikleyebilir. Döküntüler, bir hafta içerisinde kabuklanarak iyileşir. Kanser tedavisi görenler ya da AIDS gibi hastalıklar nedeniyle bağışıklık sistemi iyi çalışmayanlarda, ciddi sonuçlar doğurmakla birlikte, sağlam kişilerde sorunsuz iyileşir. Yüzeysel tedaviler genellikle hastalık seyrinde etkili olmaz. Ağızdan kullanılmak üzere virüslere etkili üç çeşit antibiyotik mevcut. Bunların kullanımı ile hastalığın görülme sıklığı azalır.
ÇOCUKLARDA YÜKSEK KOLESTEROL
* Ailesel olarak çoğumuzda yüksek kolesterol var. Beş yaşındaki çocuğumda da kolesterol çıkma risk var mı? Genellikle 'çocukta kolesterol olduğu' düşünülmez ama biz yine de emin olmak istiyoruz. Bunu nasıl anlayabiliriz?
Yüksek kolesterolün, yetişkinlerde kalp damarlarının tıkanmasına sebep olup, kalp krizine zemin hazırladığı bilinir. Zaman zaman bazı çocuklarda da benzer hastalıklar görülebilir. Bu çocuklarda, erken dönem kalp krizi riski vardır. Ailelerin çoğu bu durumu bilmezler ve doktorlar da çocukların kolesterol düzeyini tespit etmeyi ihmal ederler. Kolesterolün, çocukluk yaşlarında damarlarda birikmeye başladığı anlaşıldı. Eğer çocukta yüksek risk var ise; erken yaşlarda beslenmeyi ve yaşam şeklini düzene sokmaya başlamakta fayda var. Tüm çocukların kolesterol seviyesini belirlemek şart değil. Çalışmalar; çocukluklarında yüksek kolesterol seviyesine sahip olanların yarısının, yetişkin olduklarında normal seviyeye indiklerini gösteriyor. Bunun yanında, aşağıdaki şartlardan herhangi birine uyan çocuklarda, kolesterol seviyesi tespit edilmelidir:
* Anne, baba, büyükanne ya da büyükbabası 55 yaşından önce kalp damar hastası olanlar,
* Anne ya da babasının kolesterolü 240 mg üzeri olanlar,
* Ailesel kolesterol hikayesi olanlar,
* Aşırı şişmanlık, şeker hastalığı, böbrek hastalığı, hipotiroidi, yüksek tansiyon hastalığı olanlar.
Uz. Dr. Eren Eroğlu
|
