Türkiye'nin batısındaki 13 şehirde yaşanan elektrik kesintilerinin ardından, 1 Ağustostan itibaren elektrik üretimi ve satışında yeni bir döneme geçilmesi kararlaştırıldı.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK), dün aldığı kararla 1 Ağustos 2006 tarihinden itibaren fiilen ''Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği (DUY)'' sisteminin uygulamasına başlanmasını kararlaştırdı.
Elektrik üreten özel ve kamu üretim santrallarında saatlik fiyat uygulamasına geçilmesini öngören sistemle, hem arz güvenliğinin sağlanması hem rekabetin özendirilmesi hem de özel sektöre belli kolaylıklar sağlanması planlanıyor.
Bu
ayın başında yaşanan elektrik kesintilerinin ardından kamuoyunda sorunun kaynağına yönelik tartışma başlamıştı. Bakanlık, kesintilere özel sektör üretim şirketlerinin gece tarifesinden çalışmayarak üretimlerini durdurmasını gerekçe gösterilmişti.
Son dönemde Alarko ve Akenerji gibi şirketler de elektrik üretim maliyetlerinin arttığını, kamu tarafından belirlenen fiyatlarla zararına çalışmak istemediklerini belirterek üretimlerini durduracaklarını açıklamıştı. TEİAŞ İSTEDİ
Bu gelişmelerin ardından Türkiye Elektrik İletim A.Ş.'nin (TEİAŞ) bir süre önce EPDK'ya yazdığı yazı ile ''elektrikte arz güvenliğinin ve sistem emniyetinin sağlanması için DUY uygulamalarına bir an önce geçilmesini'' istedi.
EPDK Başkanı Yusuf Günay, Kurum olarak elektrik piyasasında rekabete dayalı bir sistemi içeren yönetmeliği 2004 yılı Kasım ayında çıkardıklarını, ancak kamu kurumlarının çeşitli gerekçelerle sisteme dahil olmak istememeleri yüzünden yönetmeliğin 2 yıldır uygulamaya geçirilemediğini belirtti.
EPDK BAŞKANI GÜNAY
Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Günay, ''Biz 2 yıldır hemelektrik sisteminin güvenliği hem de rekabetçi bir yapı için bu sistemin tam anlamıyla uygulanması gerektiğini ısrarla vurguladık. Keşke ülke 13 saat elektrik kesintisi yaşamadan önce bu sistemin önemi anlaşılmış olsaydı. Bir musibet bin nasihatten iyidir. Elektrik kesintileri yaşanınca herkes DUY'un uygulanması gerektiğini gördü. Sisteme ilgili tüm kamu kurumlarının katılması gündeme geldi'' diye konuştu.
Günay, yeni sistem hakkında şu bilgileri verdi:''Mevcut yapıda, bir elektrik üretim şirketi, sisteme taahhüdünden fazla enerji verdiği zaman kilovat saat (kWh) başına 3 YKr bedel alırken sistemden enerji çektiğinde 15 YKr ödüyordu. TETAŞ tarafından belirlenen bu yük alma ve yük atma fiyatlarından herkes çok şikayetçi idi. Yeni sistemde böyle bir ayrılık olmayacak.
Özel şirketler artık fiyatlarını kendileri teklif edecek. TEİAŞ bu fiyatlara ve sistemin ihtiyaçlarına göre elektrik alınıp satılmasına aracılık edecek. Yeni uygulamada taahhütlerinin üzerinde veya altında üretimde veya tüketimde bulunan şirketler, bu kısımlar için TEİAŞ tarafından hesaplanan sistem dengesizlik fiyatına göre enerji alıp satacaklar. Budurum, hem özel sektöre belli avantajlar sağlayacak hem de belirsizlikler azaltılıp şeffaflık sağlanacağı için özel sektörün yeniüretim yatırımlarını teşvik edecek. Bu da arz güvenliği için çok önemli.''
SİSTEM ANLATILACAK
EPDK, konuyla ilgili 24-25 Temmuz 2006 tarihlerinde özel sektör elektrik üreticileri ve TEİAŞ, TETAŞ, TEDAŞ ve EÜAŞ gibi kamu kuruluşlarının temsilcileri ile toplantı yapacak. Toplantıda sistemin nasıl işleyeceği tüm katılımcılara anlatılacak.
DUY NEDİR?
DUY sisteminde, özel sektör ve kamu elektrik üretim şirketleri sistemdeki arz talep dengesini sağlamak üzere, aylık olarak, santrallarının durumu ve kendi maliyetlerini dikkate alarak üretebilecekleri elektriği ve fiyat tekliflerini sistem operatörü olan TEİAŞ Milli Yük Tevzii Merkezi'ne bildirecek. TEİAŞ, sistemin ihtiyaçlarını da dikkate alarak fiyat tekliflerini ucuzdan pahalıya doğru sıralayacak. Ardından elektrik sisteminde arz talep dengesini sağlamak üzere bu tekliflere göre şirketlere üretimlerini artırması veya azaltması yönünde talimatlar verecek. Böylece sistem dengede tutulacak. Her ay sonunda TEİAŞ, bünyesindeki Piyasa Mali Uzlaştırma Merkezi aracığıyla tüm sistem kullanıcılarının borç ve alacakları, sistem dengesizlik fiyatı üzerinden hesaplanarak karşılanacak. (AA)
Elektrikte saatlik fiyat dönemi
