Ödüllü mimardan turizm dersi

Pritzker Ödülü'nü alan Paulo Mendes da Rocha'nın mütevazı binalarından turizmcilerimizin alacağı dersler var

Son günlerde giderek artan bir memnuniyetsizlikle turizmcilerimiz bu sezondan ümidi kestiklerini anlatıyor. Son rakamların nasıl olduğunu bilemiyoruz. Fakat daha senenin ilk iki üç ayında sezonun şahane geçmeyeceği görünüyordu. O zaman bunu dile getirdiğimizde kötümserlikle suçlayanlar olmuştu. Keşke onlar haklı çıksalardı. Ama şimdi senenin yarısına geldiğimizde durum şudur: Tesisler, özellikle Ege ve güneydekiler geçen senenin doluluk oranlarının çok altında kalmış ve ümidlerini yerli piyasaya dikmiş halde. Yerli turist ise yıllardır bu sektör tarafından itilip kakılma küskünlüğü ile oralı değildir.

FARKLI FİYAT UYGULANDI
Ege ve güneydeki tesislerin yerli turist ile yabancı turist arasında farklı fiyat politikaları uyguladığı yıllardır biliniyordu. Hatta çoğu tanıdığımız rezervasyonlarını önemli avantajlar sağlayacak şekilde yurtdışından yaptı. Bununla birlikte o kadar menfi de olmayalım: Turizm yatırımcılarımız, işletmeciler şimdi soluklanıp önümüzdeki sezon neler yapılabilir diye, düşünmeli. Turizm Bakanlığı, tesisler, operatörler... Herkes birlikte düşünmeli. Konunun elbette bir tanıtım ayağı var. Hatalardan sonuçlar çıkararak gelecek sezona bakmalı. Önemli başlıklar şunlar:

* İçki yasağı-kırmızı noktalı sokaklar,

* İsviçre maçı sonrası görüntüleri,

* Siyasetçilerimizin iç politika söylemlerini Avrupa Topluluğu Platformu'na taşımalarıdır.
Türk turizminin bundan böyle neye ihtiyacı vardır? Geçenlerde Turizm Bakanlığı'nın yeni tahsis ilanları yayınlandı. Bakanlık mevcut politikasını aynen sürdürmek istiyor. Oysa neredeyse bütün sahillerimiz birbirine benzer, yavan tesislerle doldu taştı. Peki Türkiye'de olmayan ne var? İki şey! İlki çok mütevazı bütçeli fakat Türkiye turizmi için hayati önemde öğrenciler için oteller, hosteller, pansiyonlar... İkincisi varlıklı turistlerin kalabileceği küçük, karakterli butik oteller. İşte bu konuyu detaylı olarak ele almalıyız. Bugünün dünyasında imkânı geniş, vakti dar bir müşteri profili var. Bunlar Günlük hayatlarında karşılaştıklarının dışında, 'ısmarlama / made to mesure' denilebilecek tatillerin peşinde. Türkiye henüz bunu sunamıyor. Bu boşluk, Türkiye için zaaf olarak görünürken ilk yatırım yapacak müteşebbis için şans olabilir.

BUTİK OTEL SIRRI
Elbette bir butik otel yapmanın iki ana başlığı olmalı. Bir başlık konum ve mimari ise diğeri de işletme ve pazarlama. Öncelikle konum: İkitelli'nin ortasına özel bir otel yapamayacağımız aşikar olduğu gibi sağımızda solumuzda kitle turizmi tesisleri bulunuyorsa ortadaki arsada da işimiz zor olacaktır. İkinci önemli unsur mimaridir. 'Özel' tarifinin hayati bileşeni mimaridir. Bu boşluğun, Türkiye'de ne denli el atılmamış bir konu olduğunu geçenlerde okuduğum köşe yazısıyla bir kez daha fark ettim. Müzik, sinema ve edebiyat üçgeninde eserleri olan bir köşe yazarı, Antalya'daki Concorde Oteli'ni özel bir tesis olarak ne kadar takdir ettiğini yazıyordu. Bu gerçekten şaşırtıcı. Uluslararası arenada bir kültür adamı olarak tanınan birinin bu ülkenin en güzel sahilinde kumun kenarına konmuş bir Concorde uçağı müsveddesini takdir etmesi, bu konuda daha çok ekmek yememiz gerektiğini gösteriyor. Dünya turizmi bu işe yıllardır kafa yoruyor. O kadar ki turizmmimari ilişkisi ile oluşmuş ödüller dahi var: Pritzker, mimari alanında Nobel kadar prestijli bir ödül. Hyatt otellerinin sahibi tarafından 30 yıl önce vakfolunan bir bütçe ile yola koyulmuş. Ödül koyucu yaptığı otellerin uluslararası bir anonimlikten sıyrılmasını, karakter kazanmasını arzulamış. 30. ödül, İstanbul Dolmabahçe Sarayı'nda verildi. Başbakan Erdoğan da dahil olmak üzere Türkiye'den ve yurtdışından konuklar o gece ödülü kazanan Paulo Mendes da Rocha'nın şu tarifini konuştu: "Mimari insanoğlunun en önde gelen yaratıcılığıdır." Daha sonra Rocha ile baş başa kaldığımızda, mütevazı mimar, mimarinin özgün olup ne kadar geri çekilebileceğinin de kişisel tarifi gibiydi. Türkiye turizmi durup soluklanırken, özel, küçük, mimarisi düşünülmüş özgün eserlerle ileri hamle yapmalı.