  |
|
Fotoğrafla 'oynamak'
Tartışma, değerli köşe yazarı ve Sabah okuru Oray Eğin'in geçen hafta Sabah ve bir başka gazetenin ekinde karşılaştığı aynı iki fotoğraftan birinde Tümer'in tişörtündeki yazının neden silinmiş olduğunu sorgulaması üzerine başladı. Yazısı silinmiş tişörtlü foto, Sabah'ın eki Günaydın'da yer almıştı.
Ertesi gün Günaydın, Oray Eğin'in eleştirisiyle alay eden bir yanıtı ön sayfasından yayımladı. Söz düellosu ertesi gün de sürdü.
Günaydın eki sorumlusu Şirin Sever : "O dikkatli ve detaycı meslektaşımızın köşesinde 'Niye ters çevirdiniz fotoğrafı?' diye sorduğu gün, kendi gazetesinde (Akşam) bir sanığın üzerindeki yazılar ters duruyordu! Bu kadar hassas ise, önce kendi gazetesini okuyup eleştirerek işe başlamalıydı. Dolayısıyla bir köşe yazarının buna neden 'taktığını' anlayamadık ve eğlendiğimiz için esprili bir cevap vermek istedik. Bu cevabımızın üzerine 'Fotoğraf ters çevrilmez, bu çağdışı bir gazeteciliktir' diye bir yazı yazdı ki, daha çok eğlendik! Zira Zico'nun fotoğrafı, bu yazıdan bir gün önce gazetesinin ön sayfasında ters çevrilmişti. Demek ki herkes zaman zaman sayfasının mizanpajı gereği fotoğrafı çevirebiliyormuş! Bu belki teorik olarak doğru değil, ama pratikte sık sık uygulanır. Yıllardır bunu Türk basınında yapmayan yok; fotoğrafa ve habere ayrı anlam yüklemeyecekse yapılır."
Teorik olarak foto içeriğiyle oynamak doğru olmasa da, bizde hemen her gün birçok gazetede örneklerine rastlanır. Maalesef. Yanlışlık bir salgın gibidir, yayılır gider.
San Francisco Chronicle gazetesi yayın ilkelerinde konuya yer ayırmış: "Doğruluk, dürüstlük ve adalete ilişkin ilkeler haberler gibi foto ve grafiklerde de geçerlidir. Değişiklikler gerçeği bozmamalıdır. Temsili (illüstratif) amaçla kullanılan bir fotoğraf değişikliğe uğratıldıysa... bu belirtilmelidir.." Dünyanın en saygın gazetelerinden Los Angeles Times, şöyle diyor: "Foto ve grafik yanıltmamalı, bilgi vermeli. Okurun aklını karıştırmak, görsel bilgiyi bozmak yasaktır. Biz fotoğrafların rengini değiştirmiyoruz, fotomontaj yapmıyoruz. Foto içindeki unsurları çıkartmıyoruz, görsellikte oynamalardan uzak duruyoruz. Renk düzeltme, netleştirme ve çizgilerilekeleri ortadan kaldırma gibi işlemler, özgün imajı bozmadığı sürece, dijital müdahale sınırları içindedir."
ABD Profesyonel Gazeteciler Birliği ise gayet net: "Haber fotoğrafı ve videolarının içeriği asla değiştirilemez.." Konunun açılması yararlı. Hem gazetecilerin ezbere iş yapmaktan kurtulmaları için düşünce payı veriyor, hem de okurlara "işin doğrusu nedir?"in cevabını aktarmış oluyoruz.
Uygulama; ilke, akıl ve dürüstlük istiyor.
Tartışalım, ama alay ve kavga etmeden.
|
