kapat
   
SABAH Gazetesi
 
   Dünya Kupası
   Son Dakika
   News in English
  » Yazarlar
   Günün İçinden
   Ekonomi
   Gündem
   Siyaset
   Dünya
   Spor
   Hava Durumu
   Sarı Sayfalar
   Ana Sayfa
   Dosyalar
   Teknoloji
   Emlak
   Otomobil
   Detaylı Arama
   Arşiv
   Etkinlikler
   Günaydın
   Televizyon
   Astroloji
   Magazin
   Sağlık
   Kültür Sanat
   Turizm Rehberi
   Cuma
   Cumartesi
   Pazar Sabah
   İşte İnsan
   Sinema
   20. YILA ÖZEL
   Çizerler
Bizimcity
Sizinkiler
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Erdal Safak @ SABAH
 

Bir ihale öyküsü

Silah alımları, dünyanın en netameli ihaleleri olarak gösterilir.
Çünkü teklifler zorlu kriterlere göre değerlendirilir: Fiyat-teknoloji karşılaştırması, yurtiçi katkı, teslim süresi, ödeme koşulları, değişiklik hakkı gibi.
Nihai tercihte başka etkenler devreye girer: Siyasal dengeler, stratejik hedefler, dış politika hesapları.
Elektroniğin yaşamın tüm alanlarını teslim almasından sonra bir "detay", bunların da önüne geçti ve "ulusal çıkar" açısından en hayati soruna dönüştü: Silahın yazılım programı.
İşte bu ihalelerden biri 10 yıldır Türkiye'nin başını ağrıtıyor: Silahlı Kuvvetler'in "ATAK" diye bilinen 92 adet taarruz, taktik ve keşif helikopteri ihalesi.
Proje ilk kez 1996 Ekim'inde gündeme geldi, ertesi yıl düğmeye basıldı. Yığınla "İyi saatte olsunlar"ın işe karıştığı ihale birçok kez ertelenip uzatıldıktan sonra 14 Mayıs 2004'te iptal ediliverdi!
Ama rafa kaldırılmadı: 2005 Şubat'ında yeni ihale açıldı. Teklifler 13 Eylül 2005'e kadar verilecekti. Son tarih gelince, firmaların ağırdan aldıkları görüldü, süre 10 Haziran 2006'ya uzatıldı.
1997'den bu yana hep aynı firmalar yarıştı: Fransız-Alman-İspanyol ortaklığı "Eurocopter", Rus "Rosoboronexport", Güney Afrikalı "Denel", İtalyan "Agusta", Amerikalı "Boeing" ile "Bell Helicopter" .
Ancak sonunda karar sürecine girilirken ilginç gelişmeler oldu: "Boeing" ve "Bell Helicopter" vazgeçti. Gerekçe: "Yazılım programının değiştirilmesine Kongre'den izin alamayız..."
Ardından "Eurocopter", döner aksamını ve motorunu sağladığı Güney Afrikalı "Denel"den desteğini çekti.

Ruslar
niye yitirdi?
Ve bu karmaşada 30 Haziran'da Savunma Sanayi İcra Komitesi, ATAK ihalesini sonuçlandırmak için toplandı. Tam da Cumhurbaşkanı Sezer'in Moskova'da Rusya Başkanı Putin'le "Askeri ihaleler"i görüştüğü gün.
Putin, Türkiye'nin ATAK ihalesini çok önemsiyor, "Helikopterin adını Erdoğan koyduk ama yine de engelleri aşamadık" diye yakınıyordu.
(Putin aslında Türk alfabesinin cilvesinden yararlandı. "Ka-50" diye bilinen helikopterin ilk adı " BlackShark ", yani " Kara Köpekbalığı "ydı. Rus-İsrail konsorsiyumunca yenilendikten sonra " Erdogan ", yani " Şahin " diye değiştirildi.)
Ve Başbakan Erdoğan, Genelkurmay Başkanı Org. Özkök ile Milli Savunma Bakanı Gönül, 5 saat süren değerlendirmeden sonra, Sezer'in Moskova'dan yurda döndüğü sırada sonucu açıkladılar: "Eurocopter" ile "Rosoboronexport" elenmişlerdi. Yola İtalyan ve Güney Afrika firmalarıyla devam edilecekti.
"Eurocopter"in Fransa'nın bu ihalenin sonucunu görmek için Ermeni tasarısını Ekim'e bırakması nedeniyle saf dışı bırakıldığı öne sürüldü. Yani misilleme! Pek inandırıcı gelmiyor. Çünkü "Eurocopter" Fransız firması değil, üç ülke ortaklığı, hatta tesislerinin önemli bölümü ABD'de olduğu için bir dünya şirketi. Ayrıca, Ermeni tasarısı Ekim'e bırakılmadı, süresiz ertelendi. Kimse bir daha gündeme gelmesini beklemiyor.
Peki Ruslar niye elendi? Açıklama yok. Konsorsiyumda İsrail'in ortaklığı bir neden olabilir mi? Ya da onca dil dökmeye rağmen Moskova'nın Kıbrıs sorununda Türkiye tezlerine soğuk kalması?
İyi ama "Eurocopter"in desteğini yitirmiş Güney Afrikalıların ve bu alanda pek iddialı sayılmayan İtalyanların ürünleri Silahlı Kuvvetler'in beklentilerini karşılayabilir mi?.
Biz finale kalan iki firmanın da son çemberi geçemeyeceklerini ve ihalenin bir kez daha yenileneceğini düşünüyoruz. Dedik ya; askeri ihaleler dünyanın en netameli işi...

YAZARIN ÖNCEKİ YAZILARI
 Avrupa İslamı   / 02-07-2006
 Geçmişten geleceğe   / 01-07-2006
 İste kurutulmuş ringa balığı   / 30-06-2006
 İslamofobi   / 29-06-2006
 Kongo harekâtı   / 28-06-2006
 Kongre sonrası   / 27-06-2006
 Refet Hoca neredesin?   / 26-06-2006
 Doktorların seçim günü   / 25-06-2006
 Yılmaz ve yollar   / 24-06-2006
 Yıldönümü   / 23-06-2006
ALİ KIRCA
Ya tutarsa...
Bugünlerde Nasreddin Hoca...
MEHMET BARLAS
Kafka'nın "Metamorfoz"u gibi bir dünya
Kafka'nın...
ERGUN BABAHAN
İktidarın vicdanı
Kendini, inançlarını sorgulayabilmek...
UMUR TALU
Doğan görünümlü kara şahin
Haber öyle bir patladı ve...
ERDAL ŞAFAK
Bir ihale öyküsü
Silah alımları, dünyanın...
MEHMET ALTAN
Neyi açtık neyi kapattık?
Mayıs verileri dış ticaret...
Putin'in Gazabı yasası
Rusya lideri, gizli servislere yurtdışında 'operasyon' yetkisi...
İsrail, Haniye'nin ofisine roket yağdırdı
Kaçırılan askerini geri almak için aralıksız askeri harekât...
Portekiz'e dikkat
Portekiz'e dikkat
Futbolculara "Kupayı kim alır?" diye sorduk. Beşiktaşlılar'ın...
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Pazar Sabah | Sarı Sayfalar | Otomobil | Dosyalar | Arşiv | Künye | Ana Sayfa
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
Üretim ve Tasarım   Merkez Bilgi Grubu