Dolar 1.30 YTL'de seyrederken opsiyon işlemiyle yüksek faiz almayı hayal eden binlerce vatandaş kurun ani yükselişi sonucu büyük paralar kaybetti.
Kurun ani yükselişi dövizin 1.30 YTL'de seyrettiği dönemde bu seviyeye güvenip yüzde 3-5 puan fazla faiz almak için opsiyon işlemi yapan vatandaşları vurdu. Yabancı bankalar dövizin ve faizlerin düşük seyretmesi nedeniyle ilkbaharda 'opsiyon'lu ürünler satmaya başladılar. Bankalar özellikle döviz mevduatı tutan müşterilerini arayarak opsiyonlu işlemler yapmaları durumunda daha fazla faiz vereceklerini bildirdiler. Özellikle bazı yabancı bankalar, opsiyon ürünlerini öne çıkararak, hazırladıkları afişlerle ürünü cazip hale getirmeye çalıştılar.
YÜZDE
40'A KADAR FAİZ Opsiyon işlemi belirli bir fiyattan satma ya da alma seklinde yapılıyor. Bütün dünyada yaygın olarak kullanılan işlemler Türkiye'de döviz ve faiz oranlarının istikrara kavuştuğu geçtiğimiz 1 yıl boyunca yaygın olarak kullanıldı. Bankalar vatandaşlara genellikle dolar veya Euro'nun belirli bir değeri aşmaması durumunda vaad ettikleri faizi ödeyeceklerine dair sözleşmeler imzaladılar. Dövizin, belirlenen tutarı aşması halinde hem opsiyon olarak belirlenen faiz oranı verilmiyor, hem de müşterinin dövizi o tutardan bozdurularak kendisine YTL olarak ödeniyor. Bu işlemi yaygınlaştıran bazı bankaların, örneğin müşterinin dolar 1.31 YTL iken, opsiyonu doların 1.33 YTL olarak kabul etmesi durumunda faiz oranı yüzde 40'lara kadar çıkıyordu.
YÜZDE 27'LİK KAYIP Örneğin mart ayında dolar 1.30 YTL iken, 100 bin doları yani 130 bin YTL'si olan vatandaş bankaya gittiğinde, banka aylık yüzde 5.5 ve yüzde 3 de opsiyon primi (toplam yüzde 8.5) yani daha fazla faiz oranı ile vatandaşlara sözleşme imzalattı. Opsiyon sözleşmesinde bu şartların doların 1.35'i geçmemesi halinde geçerli olacağı yazıldı. Sözleşme gereği, dolar 1.35'i geçerse banka yüzde 5 faiz verecek, ancak opsiyon primi yanacaktı. Bu şartlarla üç aylık opsiyon anlaşması imzalayan banka müşterisi, şimdi dolar 1.60 YTL'ye çıkmış olmasına rağmen sadece yüzde 5.5'lik faizi alacak. Öte yandan bankalar ise parasını 1.35 YTL'den bozup kendisine YTL olarak ödeme yapacak. Bu durumda da, toplam 101 bin 300 YTL'nin karşılığı olan 136 bin 755 YTL'yi alıp gidecek. Oysa opsiyon işlemi yapmayan vatandaş yüzde 5.5 faizi ile birlikte 101 bin 300 YTL'yi 1.60'tan bozdurup cebine 162 bin YTL koymuş olacak. 100 bin YTL'lik opsiyon işlemi yapan banka müşterileri de bu dalgadan 27 bin YTL'lik kayıpla çıkmış oldu.
