kapat
   
SABAH Gazetesi
 
   News in English
   Son Dakika
  » Yazarlar
   Günün İçinden
   Ekonomi
   Gündem
   Siyaset
   Dünya
   Spor
   Hava Durumu
   Sarı Sayfalar
   Ana Sayfa
   Dosyalar
   Teknoloji
   Emlak
   Otomobil
   Detaylı Arama
   Arşiv
   Etkinlikler
   Günaydın
   Televizyon
   Astroloji
   Magazin
   Sağlık
   Cuma
   Cumartesi
   Pazar Sabah
   İşte İnsan
   Sinema
   20. YILA ÖZEL
   Turizm Rehberi
   Çizerler
Bizimcity
Sizinkiler
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Sunay Akin @ SABAH
 

Denizaltıcıları anmak!..

Başbakan Celal Bayar'a ulaştırılan notun sağ üst köşesinde "17 .1.1938" tarihi yazmaktadır:" Yeni dört denizaltı gemimiz için bulduğumuz isimler şunlardır; 1) Saldıray, 2) Batıray, 3) Atılay, 4) Yıldıray. Bunların manalarını izaha bile hacet olmadığı kanaaatindeyim. Manaları, som türkçe olan bu kelimelerin kendisindedir; yani saldıran, batıran, atılan, yıldıran." Haliç'de Valde taşkızaklarında yapılan Atılay denizaltısı, 1939 yılının 19 Mayıs günü, Donanma komutanı Amiral Şükrü Okan'ın eşi Nadire Okan'ın "Atılay sana muzafferiyetler, muvaffakiyetler dilerim" sözünün ardından şampanya şişesinin baş tarafına vurulup kırılmasıyla denize indirilir. Atılay'ın sessiz dünyaya ilk kez "merhaba" dediği gün Bandırma vapuru yolcularının, 1919 yılının 19 Mayıs günü Samsun'da karaya adım atışlarının yirminci yıldönümüdür. Ve üç denizaltıyla birlikte Atılay'ın da adını koyan Mustafa Kemal Atatürk'tür.

BELKİ BİR UMUT
14 Temmuz 1942'de, Üsteğmen Fahir Karayel, Çanakkale Boğazı'nın Ege Denizi çıkışında saat 20.30'da gördüğü battı şamandırısına "belki bir umut" diyerek yaklaşır. Boğaz'ın Morta yakınlarında dalan Atılay'ın geri dönmeyişiyle yüreklere düşen ateş, denizaltının battı şamandırısının bulunduğu haberinin duyulmasıyla yangına dönüşür. Komutanlığını Binbaşı Sadi Gürcan'ın yaptığı Atılay 39 denizciyle batık gemiler mezarlığı olan Çanakkale'deki yerini alır. Hamiyet Yüceses'in ardından ünlü "Makber" şarkısını söylediği eşi "Elektrikçi Başçavuş" Fethi Yüceses de, Atılay'da görev yapan denizaltıcılar arasındadır! Atılay, batan ilk denizaltımızdır. Ayhan Hünalp'in, 1953'de Dumlupınar'ın batışının hüznüyle yazdığı "Teğmenim" adlı şiirde, bu iki denizaltı birlikte anılır: Gemilerin de kardeşliği vardır Teğmenim Gemilerin de kaderi vardır Şimdi biz omuz omuzayız Birimiz Atılay birimiz Dumlupınar Bir siperde iki Mehmet gibiyiz Deryalar içinde maviler üstünde. Ama, denizde ölen ilk denizaltıcılarımız Atılay'da görev yapanlar değildir!.. Oruçreis, Muratreis, Burakreis ve Uluç Alireis denizaltılarının mürettebatları, 1941 yılının 23 Haziran günü, denizaltıları İngiltere'den almak üzere bindikleri Refah vapurunun batırılması sonucu ölürler. Refah vapurunun bordalarına ve güvertesine, İkinci Dünya Savaşı'nda tarafsız bir ülke olan Türkiye Cumhuriyeti'- nin bayrağı çizilir. Yaşlı gemi demir alışından beş saat sonra, saat 22.30'da bilinmeyen bir denizaltı tarafından torpillenir. Ancak bir cankurtaran sandalı denize indirilebilir. Denizcilerle birlikte İngiltere'ye gitmekte olan yirmi bir havacı da suya atlamak zorunda kalır.

167 KİŞİ HAYATINI KAYBETTİ
Refah'ın battığı haberi, yirmi sekiz kazazedenin bindiği sandalın karaya ulaşmasıyla duyulur. Otuz altı saat geçmiştir aradan. Havadan ve denizden yapılan aramalarda dört kazazede daha kurtarılır. Refah, 167 insana mezar olur!.. Vapurda yeteri kadar cankurtarma sandalının bulunmayışı suçlamalarına Mersin liman reisi Zihni Koçak, şilebdeki cankurtaran sandallarının mürettebat sayısından fazla olduğunu, binecek subay, astsubay ve er miktarının gizli tutulup, kendilerine bildirilmediğini söyleyerek karşı çıkar. Mahkeme, kafile kumandanı Yarbay Zeki Işın ile şilebin kaptanı İzzet Dalgakıran'ı "Bir kaza vukuunda kafilenin ne suretle hareket edeceğini, geminin içinde ne gibi tahlisiye vasıtalarının bulunduğunu; mevkilerini öğretmek ve yüzme bilen bilmeyenleri ayırıp ona göre tertibat aldırmak ve her şahsın hareket tarzını tayin eylemek gibi gerekli vazifelerden hiçbirini yapmadıkları" gerekçesiyle suçlu bulur. Zeki Işın ve İzzet Dalgakıran boğulanlar arasındadır! Refah faciasında canını kurtarmayı başaran otuz dört insandan biri de Astsubay Kemal Dağaşan'dır. Şanslı denizci kazadan sonra Atılay denizaltısında görevlendirilir... Ve Dağaşan, 14 Temmuz 1942'de, bir daha hiç ayrılmamak üzere bir yıldır ayrı kaldığı arkadaşlarının yanına doğru dalar, gider.

YAZARIN ÖNCEKİ YAZILARI
 Tay tay!..   / 22-04-2006
 Hayal ve ay ışığı   / 15-04-2006
 53 yıl önceydi   / 08-04-2006
 Amigo padişah!   / 01-04-2006
 Bir dilim kahkahadır karpuz   / 25-03-2006
 Akgün Akova fotoğraf çekmese ne olur?   / 18-03-2006
 Ne Londra konferansı   / 11-03-2006
 Merdiven 40'a dayanır!..   / 04-03-2006
 Denizaltıcıları anmak!..   / 25-02-2006
 Cin Ali ile Berber Fil   / 18-02-2006
    Cumartesi Yazarlar
  » Güncel
    Yaşama Dair
    Sinema
    Gurme
BALÇİÇEK PAMİR
Herkesin bir hikayesi vardır
Vardır tabii. Hem de ne...
FİLİZ AKIN
'Fahri doktor da olduk şu hayatta'
Türkan Şoray'ı uçakta...
ÜLKÜ TAMER
Kendinden kahraman öyküsü
Mrs. MacNeal ya da tam adıyla...
SUNAY AKIN
Kitapsızlığın sızısı
Kitap bir pencere aralığına...
Ölmeden önce tatmanız gereken 50 lezzet
BBC'nin 'Ölmeden Önce Görülmesi Gereken Yerler', 'Yapılması Gereken Şeyler'...
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Aktüel Pazar | Sarı Sayfalar | Otomobil | Dosyalar
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.