 Akaryakıt üretimi %5,8 arttı
Geçen yıl toplam akaryakıt üretiminin, 2004 yılına göre yüzde 5,8 oranında artış göstererek, 16,5 milyon tondan 17,4 milyon tona ulaştığını bildirildi.
Dağıtıcı şirketlerin toplam akaryakıt satışının da bir önceki yıla göre yüzde 5,9 oranında artarak, 16,9 milyon tondan 17,9 milyon tona çıktığı kaydedildi. Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) Başkanı Yusuf Günay, akaryakıt piyasası ile ilgili düzenlediği basın toplantısında kurum tarafından hazırlanan ''Akaryakıt Piyasası 2005 Yılı Gelişim Raporu'' açıkladı.
EPDK tarafından hazırlanan ilk gelişim raporunun yönetmelik kapsamında, Kuruma yapılan resmi bildirimler çerçevesinde ve TÜPRAŞ'ın verileri doğrultusunda ham petrol ve akaryakıt ürünlerine ilişkin bilgileri içerdiğini anlatan Günay, kurum olarak bundan sonra söz konusu raporları düzenli olarak hazırlayıp kamuoyu bilgisine sunacaklarını söyledi.
Türkiye'de ''2005 yılının akaryakıt piyasası açısından çok iyi geçmediği, çünkü akaryakıt üretimi, satışları ve tüketimi gibi kalemlerde ciddi oranlarda azalmalar yaşandığı'' şeklinde iddiaları değerlendiren Günay, Türkiye akaryakıt piyasasının geçen yıl bir önceki yıla göre herhangi bir durgunluğa girmediğini, bir tüketim daralması yaşamadığını, aksine gelişmeye devam ettiğini bildirdi.
Dünya petrol fiyatlarındaki artışlar gibi unsurların ise sadece bu gelişimin daha büyük olmasını etkilediğini ifade eden Günay, ''O halde ülkemizde akaryakıt tüketimi azalmadığına göre, sadece buradan yola çıkıp akaryakıt kaçakçılığının arttığına dair çıkarımlarda bulunmak, üstelik sektörün disipline edilemediğine dair sonuçlara varmak doğru değildir. Türkiye akaryakıt piyasası bırakın başıboş kalmayı tarihinde olmadığı ölçüde ciddi bir düzenleme ve denetleme sürecinin içinden geçmektedir'' diye konuştu.
RAKAMLARLA 2005 YILI
Günay'ın açıkladığı Akaryakıt Piyasası İlerleme Raporu'na göre, Türkiye'de 2005 yılı ham petrol temini, yüzde 4,7 oranında artarak 25,8 milyon tona, ham petrol ithalatı ise yüzde 5,5 oranında artarak 23,5 milyon tona çıktı.
TÜPRAŞ'ın gazyağı hariç tüm akaryakıt türlerindeki üretimi de artarken, gazyağındaki azalma bu yakıta gündelik yaşamda duyulan talepteki azalmadan kaynaklandı.
Geçen yıl toplam akaryakıt üretimi, 2004 yılına göre yüzde 5,8 oranında artış göstererek, 16,5 milyon tondan 17,4 milyon tona ulaşırken, TÜPRAŞ'ın bir önceki yıla göre benzin türleri üretimi yüzde11, motorin türleri üretimi yüzde 5,1, fuel oil türleri üretimi yüzde 4,6 oranında arttı.
TÜPRAŞ'ın 2005 yılı toplam akaryakıt satışı ise bir önceki yıla göre yüzde 2 oranında azalarak, 14,2 milyon tondan 13,9 milyon tona geriledi. Öte yandan, 2005 yılı dağıtıcı şirketlerin toplam akaryakıt satışı bir önceki yıla göre yüzde 5,9 oranında artış göstererek, 16,9 milyon tondan 17,9 milyon tona çıktı.
Böylece, 2005 yılında akaryakıt satışında, 1 milyon tonluk artış kaydedildi.
Bu artışın dağılımına bakıldığında, dağıtıcı şirketlerin toplam motorin türleri satışı, 2004 yılına göre yüzde 13 oranında artış göstererek, 10,1 milyon tondan 11,5 milyon tona çıkarken, benzin türleri satışı ise 2004 yılına göre yüzde 3,9 oranında azalarak, 2,8 milyon tondan 2,7 milyon tona geriledi. Bu da LPG sektöründeki yüzde 8'lik artıştan kaynaklandı.
Doğalgaz kullanımının yaygınlaşması nedeniyle de 2005 yılı dağıtıcı şirketlerin toplam fuel oil türleri satışı, önceki yıla göre yüzde 5,3 oranında azalarak, 3,8 milyon tondan 3,6 milyon tona geriledi.
EPDK Başkanı Günay, ''sonuç olarak Türkiye'nin 2005 yılında toplam akaryakıt tüketimi azalmamış bilakis 2001-2002-2003 ve 2004 yıllarının tüketimlerinin üzerinde seyretmiştir. Üstelik bu artış dünya petrol fiyatlarında önemli yükselişler yaşanırken olmuştur'' dedi. Geçen yıl piyasada lisanssız işletmelerce ve ÖTV ödemeksizin yapılan biodizel satışları nedeni ile motorin piyasasının olumsuz etkilendiğine dikkat çeken Günay, petrol piyasası mevzuatı ile birlikte biodizelin akaryakıt türü olarak tanımlandığını ve 2006 yılında lisans alma zorunluluğu getirildiğini hatırlattı.
Günay, LPG piyasası açısından da 2005 yılında otogaz kullanımı önemli ölçüde arttığına da işaret etti. Gelişim Raporu'nda ifade edilen veriler çerçevesinde Türkiye petrol piyasasındaki gelişimin devam ettiği görüldüğünü bildiren Günay, petrol piyasasındaki gelişimlerin dünya petrol fiyatları gibi dışsal, vergilendirme ve araç teknolojilerinin gelişmesi gibi içsel bir çok etmene bağlı olduğunu söyledi.
KURUMUN LİSANS FAALİYETLERİ
2005 yılı petrol piyasamızın tarihine akaryakıtta serbest fiyatlandırma döneminin başladığı ve tüm piyasa oyuncularının lisanslandırıldığı yıl olarak geçtiğini hatırlatan Günay, bu yıl Nisan ayı başı itibariyle Kurum tarafından petrol piyasasında 13 bin 944'ü bayi olmak üzere toplam 15 bin 877 adet lisans verildiğini bildirdi.
''2005 yılı, akaryakıt piyasasında başarı ile işleyen bir denetim altyapısının kurulduğu ve ülke çapında lisans taramalarının yapıldığı bir yıl olarak anılacaktır'' diyen Günay, Jandarma Genel Komutanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı ile işbirliği içinde akaryakıt piyasasında sürekli kılınan lisans denetimleri kapsamında mühürlenen istasyon sayısı bin 974'e, madeni yağ tesisi 40'a ulaştığını kaydetti.
Ayrıca denetim programı kapsamında lisanssız faaliyet gösteren veya kaçak ve standart dışı akaryakıt taşıdığı tespit edilen 234 aracın mühürlendiğini anlatan Günay, kaçak ve standart dışı akaryakıt sattığı gerekçesi ile 116 şirket hakkında soruşturma açıldığını söyledi.
ULUSAL MARKER SÜRECİ BAŞLADI
Ulusal marker konusunda da EPDK'nın durup dururken ve gerekçesiz bir şekilde ulusal marker ihalelerini iptal etmediğini belirten Günay,modelin her yönüyle ve yüzde 100 başarı ile uygulanması şart olduğunu,EPDK'nın da marker konusunda gerekeni yaptığını söyledi.
Bu amaçla dün itibariyle Kurum ile protokol imzalayanı TÜBİTAK'ın hesabına ulusal marker ve kontrol cihazı üretimi için 6 milyon YTL ödeme yapıldığını ifade eden Günay, dünden itibaren yeni sürecin başladığını ve en geç 8 ay içinde tamamlanacağını bildirdi.
Denetim çalışmaları için de Kurum bütçesinden sadece son birkaç ayda ödediğimiz miktar 10 milyon YTL'yi aştığına işaret eden Günay, ''EPDK, hem bu sektörü düzenlemek ve denetlemekle ilgili üzerine düşen sorumlulukları yerine getirmektedir, hem de tüm imkanları ile akaryakıt kaçakçılığı ile mücadele edenlerin gönüllü bir destekçisidir'' diye konuştu.
(AA)
|
