  |
|
 Borsa'da hisseleri işlem gören bankalar
İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda (İMKB) hisseleri işlem gören 12 mevduat bankasının aktiflerinde geçen yıl büyüme, karlılığında ise Yapı ve Kredi Bankası'nın etkisiyle daralma kaydedildi.
Akbank, Alternatifbank, Denizbank, Finansbank, Fortis Bank, Şekerbank, Tekstil Bankası, Türk Ekonomi Bankası, Türkiye Garanti Bankası, Türkiye İş Bankası, Türkiye Vakıflar Bankası ile Yapı ve Kredi Bankası'nın toplu bilançosu, Türkiye Bankalar Birliği'nin web sitesinde yayınlandı.
Buna göre, Aralık 2005 tarihi itibariyle İMKB'de hisseleri işlem gören 12 banka, 3 bin 690 şube ve 79 bin 539 personel ile sektördeki şubelerin yüzde 59'una ve personelin yüzde 60'ına sahip. Bu bankaların mevduat bankaları grubu içindeki şube ve personel payı ise sırasıyla yüzde 59 ve yüzde 62 düzeyinde bulunuyor.
12 bankanın Aralık 2005 itibariyle, sektör toplam aktifleri içindeki payı yüzde 63, toplam krediler içindeki payı yüzde 71 oldu. Aynı dönem itibariyle bu bankaların, mevduat bankaları toplam aktifleri, toplam kredileri ve toplam mevduatı içindeki payı sırasıyla yüzde 65, yüzde 73 ve yüzde 64 olarak gerçekleşti.
İMKB'de işlem gören mevduat bankalarının toplam aktifleri Aralık 2005 itibariyle, bir önceki yıl sonuna göre (31 Aralık 2004 tarihli satın alma gücü paritesine göre) yüzde 60 artarak, 249 milyar YTL'ye yükseldi. 2005 yılında, likit aktifler yüzde 111, menkul değerler cüzdanı yüzde 52, krediler yüzde 72 oranında büyüdü. Kredilerin toplam aktifler içindeki payı yüzde 39'dan yüzde 42'ye çıktı. Takipteki krediler yüzde 66 oranında, özel karşılıklar ise yüzde 75 oranında arttı. Özel karşılıkların takipteki kredileri karşılama oranı yüzde 85'den yüzde 90'a yükseldi.
2005 yılında YTL mevduat yüzde 79 oranında artış gösterirken, yabancı para mevduatın YTL karşılığı yüzde 36 oranında arttı. YTL mevduattaki artışta YTL'ye olan güçlü talebin devam etmesi etkili oldu.
YAPI KREDİ ETKİSİ
İMKB'de işlem gören mevduat bankalarının özkaynakları Aralık 2005 itibariyle geçen yıl sonuna göre yüzde 20 oranında arttı. Artışın sınırlı kalmasının nedeni, Yapı ve Kredi Bankası'nın Eylül2005 bilançosundan itibaren yapılan düzenleme ile Fiskobirlik alacakları konusunda mahkemenin sona ermesi nedeniyle, bu bankanın yüksek miktarda dönem zararı beyan etmesi olarak açıklandı.
Özkaynakların risk ağırlıklı aktiflere oranı yüzde 23'ten yüzde 18'e geriledi. Mevduat dışı kaynaklar, hem repo işlemlerinden sağlanan fonlar, hem de yurtdışı bankalardan alınan fonlardaki artış nedeniyle büyüdü.
Geçen yıl sonuna göre, iştirak satışlarından dolayı duran aktiflerin azaldığı, likit aktifler ve kredilerin ise toplam aktiflerdeki payının arttığı görüldü. Bankalar, yurtdışından sağladıkları fonlar, repo ve YTL mevduattaki artış sayesinde elde ettikleri kaynakları, kredi ve likit değerlere çevirdiler.
Aralık 2005 itibariyle, 2004 yıl sonuna göre, toplam aktiflerde YTL cinsinden kalemler yüzde 79 oranında, yabancı para (YP) cinsinden kalemlerin YTL karşılığı yüzde 36 oranında arttı. YP aktiflerin toplam aktifler içindeki payı yüzde 45'den yüzde 38'e, YP pasiflerin toplam pasifler içindeki payı ise yüzde 49'dan yüzde 42'ye geriledi.
KAR YÜZDE 45 DARALDI
2005 yılında, İMKB'de işlem gören mevduat bankalarının faiz gelirleri 25,1 milyar YTL, faiz giderleri ise 13,5 milyar YTL olarak gerçekleşti. Faiz gelirlerinde en önemli iki kalem, menkul değerlerden ve kredilerden alınan faizler oldu. Faiz giderlerinin büyük bir kısmı ise mevduata verilen faizlerden kaynaklandı. Net faiz geliri ve net ücret ve komisyon gelirleri net dönem karını olumlu, kredi ve diğer alacaklar karşılığı ile diğer faaliyet giderlerindeki artış ise olumsuz etkiledi.
Sonuçta, net dönem karı Aralık 2004'e göre, yüzde 45 daralarak 1 milyar 420 milyon YTL'ye geriledi. Faaliyet karı 3 milyar 24 milyon YTL, vergi öncesi kar 3 milyar 318 milyon YTL olarak gerçekleşirken, düşüş sırasıyla yüzde 32 ve yüzde 16 oldu.
İMKB'de işlem gören 12 mevduat bankasından, İMKB Ulusal-100 endeksine dahil 10'nun endeks içindeki ağırlıkları 31 Aralık 2005 tarihi itibariyle, Eylül 2005 tarihine göre 2 puan, Aralık 2004 tarihine göre 7 puan artarak yüzde 43 olarak gerçekleşti.
İMKB'de işlem gören hisse senetlerinin toplam piyasa değeri 216 milyar YTL olurken, 12 bankanın piyasa değeri, 71,7 milyar YTL ile toplam piyasa değerinin yüzde 33'ünü oluşturdu.
(AA)
|
