|
 |
 |
 |
 "İnsan hakları ihlalleri arttı"
Irak'ta insan haklarının durumunun geçen yıl işgal güçleri ve direnişçilerin saldırıları nedeniyle önemli ölçüde kötüleştiği bildirildi.
Merkezi New York'ta bulunan İnsan Hakları İzleme (Human Rights Watch) örgütü, yayınladığı 2005 yılı raporunda, Irak El Kaidesi, Ensar El Sünne ve Irak İslami Ordusu adlı üç grubu, bomba yüklü araç ve intihar komandolarıyla camiler, pazaryerleri ve otobüs duraklarına yaptığı saldırılarda sivilleri hedef alması nedeniyle sert biçimde eleştirdi.
Raporda, bu insan hakları ihlallerinin, binlerce
sivilin ölmesi ve direniş gruplarının doğmasına yol açan Irak'ın ABD liderliğinde işgal edilmesi koşullarında meydana geldiği belirtildi.
Raporda, ayrıca Amerikan ordusunun, kontrol noktalarındaki denetlemeler dahil yaptığı operasyonlarda sivilleri korumak için temel önlemleri almamasının endişe kaynağı olmaya devam ettiği de vurgulandı.
Raporda, insan hakları ihlallerinin devam etmesine rağmen, siyasi süreçte genel seçimlerin yapılması geçici ulusal meclisin toplanması, geçici hükümetin kurulması ve anayasa referandumunun yapılması gibi ilerlemeler sağlandığı belirtildi.
ABD-İNGİLTERE
Raporda, Amerikan yönetiminin, terörist olduğu şüphesiyle gözaltına alınanların sorgulamalarında ''insan haklarını bilerek ihlal etme stratejisine sahip olduğu'' iddia edildi.
ABD Başkanı George Bush'un şüphelilere işkence yapılmadığı konusunda verdiği güvencelerin yanıltıcı ve gerçek dışı olduğu ileri sürülen raporda, ''2005 yılında, gözaltındakilerin insan haklarının ihlal edilmesinin, Bush yönetiminin terör şüphelilerini sorgulama stratejisinin temel bir parçası olduğunun açığa çıktığı'' kaydedildi.
İngiltere hükümetinin de terör şüphelilerini muhtemelen onlara işkence yapacak ülkelere gönderme tehdidinde bulunduğu belirtilen raporda, Çin, Özbekistan ve Rusya dahil birçok ülkenin, terörizme karşı savaşı, muhaliflerine ''İslamcı terörist'' diye saldırmakta bahane olarak kullandığı kaydedildi.
ORTADOĞU
Suudi Arabistan'da insan hakları ihlallerinin yaygınlığını koruduğu belirtilen raporda, Mısır'da rutin işkence iddiaları ve benzer ciddi ihlallere karşı bir şey yapılmadığı, milletvekili seçimlerinde usulsüzlükler yapıldığı kaydedildi.
Libya'da insan hakları alanında çok küçük bir iyileşme görülse de ciddi sorunların devam ettiği belirtilen raporda, Suriye'de geçen yıl insan haklarında ya çok az iyileşme olduğu ya da hiçbir iyileşme görülmediği belirtildi.
İsrail ve Filistin'de geçen yıl şubat ayında ilan edilen ateşkesten sonra çatışmalarda ölen ve yaralananların sayısında azalma olduğu, ancak insan hakları ihlallerinin ağır olduğu belirtilen raporda, Tunus'ta nisanda başlayan geniş operasyonlarda gözaltına alınanların hiçbirinin şiddet eylemleriyle suçlanmadığı, mahkemeye çıkarılanların, ifadelerinin işkence altında alındığını söylediği kaydedildi.
GÜNEYDOĞU ASYA
Güneydoğu Asya ülkelerinde genel olarak insan haklarının durumunun kötü olduğu belirtilen raporda, özel olarak Myanmar hükümeti sert dille eleştirildi. Çin'de bazı ilerlemeler kaydedildiği belirtilen raporda, bu ülke vatandaşlarının insan haklarını ihlal etmesi ve petrol için baskıcı ülkeleri desteklemesi nedeniyle eleştirildi.
Raporda, Çin'de tek parti yönetiminin genel seçimleri yapmadığı, bağımsız bir yargı olmadığı, en çok idamın bu ülkede yapıldığı, internetin katı biçimde sansür edildiği, bağımsız sendikaların yasak olduğu ve azınlıklara baskı yapıldığı ifade edildi.
Kamboçya'da geçen yıl insan haklarıyla ilgili keskin bir geriye dönüş yaşandığı belirtilen raporda, hükümetin siyasi muhalefeti çökertmeye çalıştığı, gazetecileri ve siyasi eylemcileri tehdit ettiği, tutukladığı ve bunlara yönelik saldırılar düzenlediği kaydedildi.
Tayland'da insan haklarına saygının düzenli olarak erozyona uğradığı, Endonezya ordusunun küçük bir ayrılıkçı örgütün varlığını sürdürdüğü Batı Papua eyaleti ve diğer bölgelerde insan haklarını ihlal ettiği ve dini özgürlükleri kısıtladığı, Malezya'da hükümetin bazı olumlu girişimlerine rağmen, insan hakları önünde keyfi tutuklama ve dini özgürlüklerin kısıtlanması gibi önemli engeller bulunduğu kaydedildi.
Vietnam'ı bazı dini ve siyasi mahkumları serbest bırakması ve zorla inançlarından vazgeçmeyi yasadışı ilan etmesi nedeniyle takdir eden örgüt, temel insan haklarının tanınmasının ise halen devam ettiğini vurguladı.
Raporda Hindistan'ın komşu Nepal'de kralın iktidara el koymasına karşı çıkmasının yanı sıra hükümetin silahlı kuvvetlerin özel yetkileri yasasını gözden geçirmek için bir komite kurması da takdir edildi.
Örgüt, bunlara rağmen Hindistan'ın güvenlik kuvvetlerini sorumluluktan koruyan ve polisin şüphelilere sorgu sırasında işkence yapmasına izin veren yasalar çıkarmasını eleştirdi ve Hindistan güvenlik kuvvetlerinin çatışma bölgelerinde insan haklarını ihlal ettiğini belirtti.
Raporda, ayrıca Hindistan, kast ve dinlere dayalı ayrımcılığı engellemede başarısız olduğu için eleştirildi. Pakistan'da Devlet Başkanı Pervez Müşerref'in 1999'da askeri bir darbeyle iktidara geldikten sonra insan hakları sorunlarıyla ilgilenmek için çok az şey yaptığı belirtilen raporda, bu ülkede kadınlar ve dini azınlıklara karşı ayrımcılık yapıldığı, siyasi muhaliflerin gelişigüzel tutuklandığı, haber kuruluşlarının tehdit ve baskı altında tutulduğu kaydedildi.
Bangladeş'te ve Sri Lanka'da insan haklarının durumunun geçen yıl daha da kötüleştiği belirtilen raporda, Tamil gerillaları, çocukları askere aldığı, muhaliflerini öldürdüğü için eleştirildi.
AB'DE İNSAN HAKLARI TİCARİ ÇIKARLARIN KURBANI
İnsan Hakları İzleme örgütü, Avrupa Birliği'ni de terörizme karşı mücadelede yararlı olarak gördüğü Rusya, Çin ve Suudi Arabistan gibi ülkelerle ilişkilerinde insan haklarını göz ardı etmekle suçladı.
Raporda, ticaret, enerji ve diğer siyasi çıkarların AB'nin hareketlerini belirlediği ileri sürüldü ve buna örnek olarak AB liderlerinin geçen ekimde Çeçenistan'la ilgili yayınladığı olumlu açıklama ile Fransa ve Almanya'nın Çin'e Tiananmen katliamını protesto için uygulamaya koydukları silah ambargosunu kaldırması gösterildi.
Raporda, eski Almanya Başbakanı Gerhard Schröder'in Suudi Arabistan'ı ziyaretinde siyasi konulara değinmediği ve İngiltere Başbakanı Tony Blair'in ise bu ülkeyi gizlice ziyaret ettiği kaydedildi.
(AA)
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
