Korkmayın, alışın

Bir gerçeği iyi bilmemiz gerekiyor: Kuş gribi gelip geçici tehlike değil... Kalıcı. Belki on yıllar boyunca kalıcı... Çünkü Uzakdoğu ve Güneydoğu Asya'da hastalık yok edilemeyecek kadar kökleşti ve yayıldı. Çare? Deprem ve terör gibi kuş gribi gerçeğiyle de yaşamaya alışmak... Ve önlemleri asla gevşetmemek...

Bir: Bizi kuş gribi değil, devletin çeşitli kademelerinde gözlenen yorgunluk, hatta laçkalık korkutuyor.
Örneğin, Cumhurbaşkanı Sezer önceki gün "Gümrük Müsteşarlığı'nın teşkilat ve görevleri hakkındaki kanun hükmündeki kararnameye bir geçici madde eklenmesine dair kanun"u niçin veto etti, biliyor musunuz? Devlet ciddiyetiyle bağdaşmayacak "maddi hatalar" nedeniyle. Sezer bakın bunları nasıl saydı:
* Vurgulanan Bakanlar Kurulu kararı yasada belirtilen 24 Eylül 2003'te değil, 1 Eylül 2003'te alındı.
* İşaret edilen 2003/6171 sayılı karar Bakanlar Kurulu'nda 8 Eylül 2003'te kabul edildi.
* Yasaya konu olan kararın doğru olan sayısı 2003/6121.
* Belirtilen 2003/6171 sayılı karar, Çalışma Bakanı Murat Başesgioğlu'nun yurtdışına gidişiyle ilgili.
İki satırlık yasanın böylesine baştan savma, çalakalem hazırlanması ürkütücü değil mi?
Ya Diyarbakır'da terör mağdurlarına yardım kapsamında 80 köylüye dağıtılan paraların sahte çıkmasına ne demeli?
İki: Bizi kuş gribi değil, yetkililerin çelişkili demeçleri, yanıltıcı teşhisleri ve gerçeklerin seslendirilmesine sinirlenmeleri korkutuyor.
Tüm tahlillerin sonuçları beklenmeden ilk kurban Muhammet Ali Koçyiğit'in zatürreeden öldüğü açıklamasından tutun, "Testler negatif çıktı, kuş gribi yok" demeçlerine kadar uzanan hatalar zinciri irkitiyor. Tehlikenin boyutlarını küçültme, hatta gizleme gayretleri tedirgin ediyor.
Oysa kuş gribi türünden salgın tehlikesi taşıyan hastalıklara karşı kamuoyunu bilinçlendirmenin yolu "şeffaflık"tan geçiyor. Tüm bilgileri paylaşmaktan. Aceleci, telaşlı, yanıltıcı değerlendirmelerden kaçınmaktan.

Uzun soluklu hazırlık şart
Gerek Sağlık Bakanı Recep Akdağ, gerekse Tarım Bakanı Mehdi Eker, olaydan 4 gün sonra doğruları kabullenmeye başladılar. Ama bir yandan da "risk taşıyan" güvenceler vermeye devam ediyorlar. Örneğin Akdağ, "Doğubayazıt dışında şüpheli vakaya rastlanmadığını" söylüyor. Van'dan ise tedavi altındaki 27 kişiden 6'sının Iğdır'ın Aralık ilçesinden sevkedildiği, ayrıca Erciş'ten 2 hastanın başvurduğu haberleri geliyor.
Yine Akdağ "Endişeye gerek yok, kuş gribinin insandan insana geçtiği kanıtlanamadı" diyor, aynı aileden üç kardeşin birden hastalanmasını hastalıklı tavuklarla temasa bağlıyor.
Büyük olasılıkla da öyle. Ama yüzde 100 öyle olmayabilir. Çünkü 2004'te Vietnam'da kuş gribinden ölen 11 yaşındaki kızla 4 yaşındaki kardeşine virüsün hastalıklı hayvanlardan mı, yoksa birbirlerinden mi geçtiği anlaşılamadı. Aynı şekilde Hong-Kong'ta da kuşkulu ölümler tespit edildi.
İki ürkütücü gerçekle yaşamaya alışmalıyız: 1- Kuş gribi kalıcı. 2- Virus birgün mutlaka değişime uğrayıp insandan insana bulaşacak. Çünkü insanda görülen tüm grip türleri kuşlardan geçti. Ve hepsi de insandan insana bulaşıyor.
Çare? "Önleyici" önlemlere ağırlık vermek: Kuşların her göç mevsimi öncesi hayvanları aşılamak. İnsanlar için şimdilik tek etkili ilaç olan "Tamiflu" stoklamak, koruyucu maske depolamak.
Dünya Sağlık Örgütü'nün daha önceki salgınların bilançolarına dayanarak yaptığı hesaplara göre, her ülkenin, nüfusunun yüzde 25'i kadar "Tamiflu" stoğu yapması gerekiyor. Bu durumda Türkiye'nin en az 18 milyon kutu ilaca ihtiyacı var. Verilen sipariş 1 milyon kutu.
Tamam, tek üretici firma "Roche" taleplerin tümünü karşılayamıyor ama hiç değilse sipariş listesine sık sık Türkiye'nin adını ekletmenin yolunu bulmak şart.
Özetle, tıpkı deprem gibi, kuş gribi tehlikesi de sürekli hazırlık gerektiriyor.