Uluslararası Para Fonu (IMF) tarafından onaylanan Niyet Mektubu'nda, cari işlemler açığındaki artışın sürdüğü, bu yıl itibariyle, cari açığın GSMH'nin yüzde 6'sına ulaşmasının, gelecek sene de yüzde 5.8 seviyesine gerilemesinin beklendiği bildirildi.
26 maddeden oluşan Niyet Mektubu'nun detaylarına göre, cari işlemler açığının, kısmen dış koşullardan, özellikle de yüksek petrol fiyatları ve tekstil sektörüne uygulanan uluslararası kota sınırlamalarının kaldırılması gibi unsurlardan kaynaklandığı belirtilirken, ''cari işlemler açığının
artmasında, güçlü sermaye girişleri ve sonuç olarak ortaya çıkan Türk Lirası'nın değerli konumunun da payı bulunmaktadır ''tespitine yer verildi.
Cari işlemler açığının dış finansmanın kalitesine de dikkat çekilirken, Açığın, kamu iktisadi teşebbüslerinin başarılı özelleştirmeleri, doğrudan yabancı yatırımlardaki artışlar ve daha uzun vadelerle yapılan borçlanmaların sayesinde iyileştiği vurgulandı.
CARİ İŞLEMLER AÇIĞINA İLİŞKİN AYARLAMALAR
Mektup'ta cari işlemler açığı konusunda şöyle denildi:''Aynı zamanda, dalgalı döviz kuru rejimi önemli bir emniyet sübabı olarak işlev görmeye devam edecek olup, Merkez Bankası'nın süre gelen döviz alımları, uluslararası rezervlerin daha da artırılmasına imkan tanıyacaktır. Yıl içerisinde cari işlemler dengesindeki gelişmelerin takibi sürdürülecek ve ihtiyaç duyulduğu takdirde, yürütülen politikalarda gereken ayarlamalar yapılacaktır. 2006 yılı kamu maliyesi programında öngörülen GSMH'nin yüzde 0,25'i oranındaki zımni sıkılaşma, bu doğrultuda değerlendirilmelidir.'' MAASTRICHT KRİTERLERİ TUTTURULDU
Niyet Mektubu'nda, ekonomideki yüksek performansın devam ettiği,enflasyonun tek haneli seviyelere indiği, büyümenin daha ılımlı hale gelmekle birlikte, güçlü yapısını koruduğu, ayrıca, sürdürülen mali disiplin sayesinde, genel hükümet bütçe açığının GSMH'ye oranının, Maastricht kriteri olan yüzde 3 seviyesinin altına düşürüldüğü, kamu net borç stokunun GSMH'ye oranının da yüzde 60'ın altına gerilediği ifade edildi.
Dış borç ve net uluslararası rezervlere ilişkin Eylül ayı hedeflerinin tutturulduğu belirtilirken, sosyal güvenlik kurumlarının genel dengesine ilişkin hedefte bir sapma meydana gelmiş olmakla birlikte, konsolide kamu sektörünün (KİT'ler hariç) faiz dışı fazla hedefinin üzerine çıkıldığı ve bu hedefin küçük bir farkla da olsa tutturulduğu kaydedildi.
Diğer taraftan, Türk Lirası'na olan talebin artmaya devam etmesi ve finansal piyasaların daha da derinlik kazanması nedeniyle,Eylül ayına ait para tabanı hedefinin aşıldığı vurgulandı.
Programda öngörülen kamu maliyesi reformlarına ilişkin olarak, kilit konumda olan, GSMH'nin yüzde 6,5'inin üzerinde bir kamu kesimi faiz dışı fazla elde edilmesi hedefi ile tutarlı 2006 yılı bütçesinin TBMM'ye sunulduğu, sağlık harcamalarının izlenmesine yönelik sayısal bir çerçeve geliştirilmiştir ve Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu kapsamındaki ikincil düzenlemelerin kısa bir süre içerisinde yürürlüğe girmesi beklenmektedir.
Ancak, kamu iktisadi teşebbüslerinin yönetiminin güçlendirilmesine ilişkin yasa taslağının ise üzerinde görüş birliği sağlanması için daha fazla zamana ihtiyaç duyulması nedeniyle henüz TBMM'ye sunulamadığı ifade edildi.
KAMU BANKALARININ ÖZELLEŞTİRİLMESİ
Mektup'ta, kamu bankalarının yeniden yapılandırılması ve özelleştirilmesine yönelik strateji de kabul edilmiş olup, söz konusu bankalara özgü imtiyaz ve yükümlülüklerin aşamalı olarak kaldırılmasına yönelik bir takvimin kısa bir süre içerisinde kabul edilmesinin beklendiği vurgulandı. İSTİSNA TALEPLERİ
Öte yandan, enflasyonla mücadele sürecindeki güçlü performanstan hareketle, para tabanına ilişkin 2005 yılı Eylül ayı sonu performans kriteri ile KİT'ler dahil konsolide kamu sektörünün faiz dışı dengesine ilişkin 2005 yılı Eylül ayı sonu hedefinin, kamu iktisadi teşebbüslerinin Ağustos ayı itibariyle birikimli faiz dışı fazlalarının programda belirlenen seviyelerin altında kalması nedeniyle (2005 yıl sonu hedeflerine erişilmesi konusunda herhangi bir sorun bulunmamaktadır), uygulanmaması talep edildi.
Diğer taraftan, IMF yönetiminden, Bankacılık Kanunu (küçük bir gecikme ile 2 Temmuz'da Meclis'ten geçti) ile 2006 yılı Şubat ayı ortasına kadar yasalaşması beklenen (Yapısal Performans Kriteri) emeklilik reformu tasarısına ilişkin 2005 yılı Haziran sonu performans kriterlerinin de uygulanmaması talep edildi.
İhtiyaç duyulması halinde hedeflere ulaşmak için gerek duyulabilecek diğer tedbirlerin de alınacağının altı çizilirken, bu tedbirlerin uygulanması konusunda ve bu Mektup'ta yer alan politikalarda yapılabilecek değişikliklerden önce, Fon'un istişare politikaları ile uyumlu olarak Fon ile görüş alışverişinde bulunulacağı ifade edildi. BU YIL VE GELECEK YILIN MAKRO EKONOMİK ÇERÇEVESİ
Niyet Mektubu'nda, ekonominin, bu yıl ve gelecek sene için belirlenen yüzde 5'lik büyüme hedefi ile tutarlı bir performans sergilemekte ve enflasyonun da, 2005 yıl sonu hedefi olan yüzde 8 seviyesinin altında gerçekleşmesinin beklendiğine dikkat çekildi. İSTİHDAM ARTIYOR
Tarım kesimi dışı istihdamın arttığının vurgulandığı Niyet Mektubu'nda, ''Verimlilik artışına rağmen, son 12 aylık dönemde 1 milyondan fazla kişi için yeni iş alanı sağlanmış bulunulmaktadır'' denildi.
ENFLASYON KONTROL ALTINDA TUTULUYOR
Enflasyonun sıkı bir şekilde kontrol altında tutulduğu, (hem TÜFE hem de ÜFE tek haneli seviyelerde seyrediyor) yüksek petrol fiyatlarının olası ikinci aşama etkileri ile hizmet sektörü fiyatlarındaki katılık gibi unsurlar nedeniyle, gelecek yılın hedefine ulaşılması açısından ihtiyatın elden bırakılmamasının gerekliliğine işaret ettiği belirtildi.
Enflasyon beklentiler doğrultusunda düşerken, para tabanındaki artışın, düşen faiz oranları ve Türk Lirası'na karşı artan güvenin etkisiyle beklenenin üzerinde gerçekleştiği ve enflasyonun kontrol altında olmasından hareketle, 2005 yılı Aralık ayı sonu için programın başında öngörülen gösterge niteliğindeki hedeflerin biraz üzerinde para tabanı hedefleri önerilirken, net uluslararası rezervlere ilişkin alt sınırların yükseltilmesi talep edildi. Günlük döviz alım ihaleleri vasıtasıyla rezerv biriktirilmeye devam edileceği de vurgulandı.
Enflasyonla mücadeleyi daha da desteklemek amacıyla, TCMB'nin, 2006 yılı Ocak ayındaki resmi enflasyon hedeflemesine geçiş için hazırlıklarının devam ettiği vurgulanırken, Resmi enflasyon hedeflemesine planlı geçiş ile TCMB para tabanı ve net iç varlıklara ilişkin üst sınırları -bu sınırlar dikkatli bir biçimde izlenmeye devam edilecek olmakla birlikte- enflasyona ilişkin istişari çerçeve ile değiştirmeyi planladığı kaydedildi.
IMF Niyet Mektubu'nu onayladı
