  |
|
Borsada fiyatlar şişti
Borsa Endeksi 37 bine, dolar bazında 2.72 cent'e çıktı. Bu seviye, tarihinde gördüğü ikinci en yüksek fiyat düzeyi. Birincisi ise 2000 başında 3.79 cent'le yaşanmıştı.
Tarihinin ikinci en yüksek düzeyine gelmesi endeksin nereye kadar gidebileceği sorusunu gündeme getiriyor. Acaba fiyatlar şişti mi?
Daha önce borsanın 3 centin üzerine çıkabileceği tahmininde bulunmuştum. Bunun gerekçesi de, AB etkisiydi. Çünkü, 2000'de endeks 3.79 cent'e çıkarken "geleceğe yönelik mükemmel beklentileri" satın aldı. Bu beklentiler arasında AB'ye tam üye olunacağı ve ekonomide istikrarın yakalanacağı umudu vardı.
Dört ana neden
Bu iki gelişme şimdi gerçekleşme yolunda. Üstüne üstlük siyasi istikrar var. Bir de küresel piyasalarda likidite bol ve risk alma iştahı yüksek. Türkiye'ye tarihinde görülmemiş şekilde sermaye girişi oluyor. Kuru ve faizleri düşüren dört ana etken aynı zamanda borsayı da yükseltiyor. İMKB artık geçmişteki yatırımcı yapısında değil. Yerlilerin ağırlığı kalmadı, artık piyasanın üçte ikisi yabancıların.
Sermaye döner mi?
Bu da, borsanın yönünün dış olaylar ve yabancılarca belirleneceğine işaret. Yükselişi sonlandıracak gelişme daha çok yurtdışından kaynaklanabilir. Küresel likiditedeki daralma, faizlerin artması, risk alma iştahının azalması ve sonuçta sermaye girişi yerine Türkiye'den sermaye çıkışının başlaması büyük yükselişi sonlandırabilir.
İstikrar bozulur mu?
Yine Güneydoğu kaynaklı terör olaylarının tırmanması, hükümetin bir erken seçime zorlanması ve seçim sonrası koalisyon hükümeti olasılığı, Cumhurbaşkanlığı seçimi gibi faktörlerden dolayı siyasi istikrarın bozulması veya bozulacağı beklentisinin doğması da, borsa yükselişine nokta koyabilecek gelişmelerden biri olmaya aday.
Müzakereler kesilir mi?
AB ile müzakerelerin kesilmesi de borsa için risklerden biri. AB rüyasının bitmesiyle birlikte borsa da yükselişe nokta koyabilir.
Endekse göre durum
Bu riskler gündeme gelmese de, yükseliş pekala son bulabilir. Tıpkı 2000 yılındaki gibi. Bu durumda fiyatların düzeyi önem taşıyor. Dolar bazlı endeks borsanın biraz daha yol alabileceğini düşündürüyor. Çünkü endeks 2.72 cent düzeyinde. 3.79'luk düzeye 1 cent'lik mesafe var. Ancak aradan geçen dönemde yabancıların İMKB30 hisselerine yoğunlaştığını, piyasanın gerçek göstergesinin bu endeks olmaya başladığını belirtmek gerekiyor. O endeksin düzeyi de 3.50 centi gösteriyor. Hiç de fena değil.
Fiyat/kazanç oranı
Borsada genel yönü belirleyen başka bir gösterge de fiyat/kazanç oranı. O yönden fiyalara bakılınca, hisse senetleri orta ve uzun vadeli taşınabilir gibi görünüyor. Yukarıdaki tabloda var. Burada asıl karşılaştırılması gereken beşinci büyük yükseliş. Çünkü onun içinde Avrupa Birliği'nin etkisi var. 2000'deki yükselişte fiyat/kazanç oranı 36.57'ye kadar çıkmış ve çöküş o noktadan başlamış. Şimdiki oran henüz 14.43'te. Burada da alınabilecek bir mesafe var.
|
