İMKB'de özerklik kaybolur diyen geç kalmadı mı?

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK ), İMKB de denetleme yapıp Başbakanlık Tasarruf Genelgesi, Kamu İhale Kanunu (KİK) ve 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye uyulmamış tespitleri yapınca İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) cephesinde rahatsızlık yarattı.
İMKB Başkanı Osman Birsen başta olmak üzere bazı kesimler 'Özerk olması gereken İMKB'nin tasarruf genelgesine ve Kamu İhale Kanunu'na tabi olmaması gerekir' değerlendirmesinde bulundu. İMKB Başkanı Osman Birsen'in bu değerlendirmesine benzer bazı açıklamalar zamanla diğer bazı özerk kurullarca da dile getirildiğine şahit olduk. Aslında pek haksız da sayılmazlar. Yurtdışında uluslararası bir toplantıya katılacaksa özerklik gereği bu kararı o kurumun vermesi gerekir. Yurtdışındaki toplantıda da, diğer ülkelerin kurumlarını temsil edenlerle benzer otellerde konaklanmaları gerekir. Başbakanlık buna neden karar vermeli?

Kurumlar özerk
Özerk kurullar, karar almada bağımsız olabilmeleri için siyasi otoriteden arındırılmış özerk bir yapı taşımaktadırlar. Bu kurumlardan bazılarının, tabi oldukları kanunlarında Devlet İhale, Harcırah, 657 sayılı Devlet Personel ve Bütçe Kanunları'na tabi olmadıkları yer almaktadır.
Hükümetlerin bu kurumlara müdahaleleri özerk kurumların bağımsız karar almalarını etkiler mi? Bana göre etkiler.
İMKB Başkanı Osman Birsen ve diğer özerk kurumların 'Bazen' yükselen bu seslerine hak vermek gerekmez mi? Bu kez vereceğim cevaba şaşıracaksınız. Çünkü cevabım 'hayır' olacaktır. Neden mi? İşte size nedenleri.
Siyasi otorite tarafından kurumların görev ve faaliyetlerine müdahale edildiğinde 'Özerklik' aklınıza gelmeyecek, hatta bu kararları alkışlayacaksınız . Ancak, görev süreleriniz, maaşlarınız ve yurt dışı seyahatlerinize kısıtlama geldiğinde 'Özerklik' aklınıza gelecek feryat edeceksiniz. Bu 'iki yüzlülük' değil mi? Başbakanlık Tassaruf Genelgesi çıktığında Başbakan'a gidip 'Benim kurumum özerk bir yapıya sahip, lütfen benim kurumumun bu genelge kapsamında olmadığına dair bir genelge çıkarın' dediniz mi? Özerk kurumunuzun gelirlerini isteyen Maliye Bakanlığı'nın uygulamalarına karşı çıkıp idari yargıya başvurdunuz mu?

Koltuk tatlı
Koltuklarını korumak için kurumun özerkliği elden gidince ses çıkarmayanların, kurumların özerkliğini yok eden yasalar çeşitli platformlarda tartışılırken o toplantılara katılmayarak siyasilere destek verenlerin, maaş, yolluk ve harcamalarına dokunulurken feryat edenlerin hiç hakkı yok.
Hükümetin bu uygulamalarına karşı çıkılabilir mi? Evet çıkılabilir. Bunun örnekleri vardır. 1998 yılında Başbakanlık tarafından çıkarılan tasarruf genelgesine karşı dönemin Rekabet Kurumu Başkanı olarak Başbakana gidip Rekabet Kurumu'nun özerk bir kurum olduğunun ve Tasarruf Genelgesi'ne tabi olmadığının mücadelesini verdim ve kazandım.
1998 yılında Rekabet Kurumunun gelirlerine müdahale eden dönemin Maliye Bakanı Zekeriye Temizel ile hukuk mücadelesine giren Rekabet Kurumu'nun galip geldiğine de herkes tanık olmuştur. Özerklik mücadelesi yapmayan kurumların, maaş ve yurt dışı harcamalarına dokunulunca ses çıkarmalarına destek bulmak çok zor.