kapat
   
SABAH Gazetesi
 
    Son Dakika
  » Yazarlar
    Günün İçinden
    Ekonomi
    Gündem
    Siyaset
    Dünya
    Spor
    Hava Durumu
    Sarı Sayfalar
    Ana Sayfa
    Dosyalar
    Teknoloji
    Arşiv
    Etkinlikler
    Günaydın
    Televizyon
    Astroloji
    Magazin
    Sağlık
    Cumartesi
    Aktüel Pazar
    Otomobil
    İşte İnsan
    Sinema
    Turizm Rehberi
    Çizerler
Bizimcity
Sizinkiler
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
İlker Sarier @ SABAH
Fax:
0212 354 34 69
 
Yorum sizin
Siyaset Okulu

Yorum sizin

Yüz yıl kadar önce bir kimyacı, içinde hidrojen oksijen karışımı bulunan bir kaba dikkatle platin bir tel daldırıyordu.
Sonuç olağanüstüydü. Kabın içi su buharı ile doluyordu. Sıcaklık, basınç değişmediği halde binlerce yıl süreceği "hesaplanan" hidrojen-oksijen tepkimesi bir iki saniyede gerçekleşti.
Hepsi bu değildi. İki gazın bir anda birleşmesine neden olan platin tel hiçbir değişikliğe uğramamıştı, ne görünüşü, ne kimyası ne de ağırlığı... Bu bilim adamı, bir sihirbaz değil, Alman kimyacı Döbereiner'di.
Gözlemlediği olaya bugün kataliz adı verilmektedir.
Kaplumbağaları yıldırım gibi hızlandırabilen maddelere katalizör denir.
Katalizörler, katı ya da toz metaller, çeşitli elementlerin oksitleri, tuzlar, bazlar olabilir. Saf veya karışık olarak kullanılabilirler.
Mesela katalizörsüz amonyak üretimi çok düşüktür. Ama örneğin sıradan bir metalik demir, alüminyum veya potasyum oksitleri eşit oranda karıştırılarak tepkimeye sokulduğunda, tepkime önemli ölçüde hızlanır.
20. yy kimyası görülmemiş ilerlemesini katalizör kullanımına borçludur. Bundan başka hayvan ve bitki organizmalarındaki yaşamsal işlemler enzim adı verilen özel katalizörlerin sayesinde oluşur. Tüm canlı ve cansız doğa kimyası böyle harika ivmelendiricilerin alanıdır.
Peki, platin yerine bakır, alüminyum ya da demir tel alsaydık yine aynı şey olur muydu? Hayır. Çünkü, hidrojen ve oksijen sadece platin çubuğa ilgi göstermektedir.
Bir katalizör, bir tepkimeye çok ilgi gösterirken, başka bir tepkimeye hiç ilgi göstermeyebilir. Ama örneğin alüminyum oksit gibi, organik veya anorganik maddelerin girdiği düzinelerce tepkimeyi etkileyebilen katalizörler de vardır.
Farklı katalizörler, aynı madde karışımlarını farklı tepkimelere de sürükleyebilirler.
Bir başka kataliz türü daha vardır. Karşı-kataliz veya karşı-katalizörler.
Bilim adamları onlara, "engelleyiciler" (inhibitör) derler. Görevleri hızlı kimyasal tepkimeleri yavaşlatmaktır.
Not: Bu hikaye, TÜBİTAK'tan yayınlanan 107 Kimya Öyküsü (L. Viasov-D. Trifanov) adlı kitaptan alınmıştır.
Alın bu hikayeyi, ister AB sürecine, ister bambaşka süreçlere adapte edin. Katalizörlerle anti-katalizörleri tefrik edin.

YAZARIN ÖNCEKİ YAZILARI
 Zortlatmada dünya rekoru   / 09-10-2005
 Tut şunun ucunu kapatalım abi!   / 07-10-2005
 Alkışlar Türkiye'ye   / 05-10-2005
 Kazın kazın heyecanlı oluyor   / 03-10-2005
 Onlar söyleyemiyor ben söyleyeyim bari   / 02-10-2005
 Barışçılık mı? Düşmancılık mı?   / 30-09-2005
 Erkeğe kürtaj ha!   / 26-09-2005
 Of of Ofer!   / 25-09-2005
 Terazi-lastik jimnastik...   / 23-09-2005
 Yürüyüş raporu   / 21-09-2005
EMRE AKÖZ
Bakan Koç ve görgü meselesi
Olay medyaya şu şekilde...
MEHMET BARLAS
Son gülenleri güzel gülecek olan asır...
Kabul edin ki...
İLKER SARIER
Yorum sizin
Yüz yıl kadar önce bir kimyacı, içinde...
SAVAŞ AY
Tuza buza karpuza ağlak olduk valla billa
"Yaşlandık...
BAYRAKTAR BAYRAKLI
Ramazan ayı ve Kur'ân (3)
4. "Allah sizin...
YAVUZ BAYDAR
Kim ne derse desin
Habere değer biçmek için asgari...
17 yıllık emek
17 yıllık emek
Kırşehir'in Kaman İlçesi, bundan yaklaşık 40 yıl öncesi... Şahin...
Fedakarlık zamanı
Fedakarlık zamanı
Terim, "Oyuncuyu sakat oynatmayız ama biraz fekadarlık zamanı.
Bu yollar bizi AB'ye bağlayacak yollar
Siirt'te Şirvan ve Madenköy arasındaki yolun açılışını yapan Erdoğan,...
Denktaş'ın TV programı başlıyor
KKTC'nin 1. Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş, merkezi KKTC'de olan Avrasya...
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Aktüel Pazar | Sarı Sayfalar | Otomobil | Dosyalar | Arşiv | Künye | Ana Sayfa
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
Üretim ve Tasarım   Merkez Bilgi Grubu