kapat
   
SABAH Gazetesi
 
    Son Dakika
  » Yazarlar
    Günün İçinden
    Ekonomi
    Gündem
    Siyaset
    Dünya
    Spor
    Hava Durumu
    Sarı Sayfalar
    Ana Sayfa
    Dosyalar
    Arşiv
    Etkinlikler
    Günaydın
    Televizyon
    Astroloji
    Magazin
    Sağlık
    Cumartesi
    Aktüel Pazar
    Otomobil
    İşte İnsan
    Sinema
    Turizm Rehberi
    Teknoloji
    Çizerler
Bizimcity
Sizinkiler
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Gazi Ercel @ SABAH
 

Şokların etki süresi kısalıyor

Türkiye yakın geçmişte bazı şoklar yaşadı. Bunların bir kısmı politik, bir kısmı ise ekonomik nedenlerden kaynaklandı. Piyasalar önce sinirlendiler, sonra da güvenleri azaldı. Bu süreç faizleri yukarıya çekti, TL'nin diğer paralar karşısında değerinin düşmesi sonucunu da beraberinde getirdi.
Bu gelişmelerin yansımalarına ve yeniden normale dönüş için geçen sürelere baktığımızda, son dönemlerde şokların etkilerinin giderek azaldığını ve uyumun daha yumuşak bir şekilde gerçekleştiğini gözlüyoruz. IIF uzmanları son bir buçuk yıldaki bu tür şokları incelemişler. Bulgularını dikkate aldığımızda, gelecekte neler olabileceği konusunda da fikir sahibi olabiliyoruz.

Şokların
nedenleri
Son dönemlerde yaşadığımız politik şoklar arasında, Nisan 2004'de İmam Hatip okulları ve Ağustos 2004'de zina konusu başı çekiyor. Ekonomik şoklar arasında ise, IMF ile zaman zaman ortaya çıkan görüş ayrılıkları, ABD Merkez Bankası'nın faiz artırımları sinirleri geren olaylar olarak ortaya çıkıyor.
Tablodan da izleneceği gibi, NisanMayıs 2004'deki İmam Hatip, IMF ve Fed'in faiz artırımlarının karışımından kaynaklanan sinirlilik 7 hafta sürmüştü. Bu sürede para piyasalarında gözlenen döviz talebi, TL'nin Dolara karşı yüzde 16 değer kaybetmesi ile sonuçlandı. Uyum 28 haftada gerçekleşti. Yurt dışına satılan kamu kağıtlarının faizlerinde yüzde 10 puana yaklaşan bir yükselme dikkati çekti. Bu şok, son zamanlarda oluşan ve etkisi en kuvvetli olanıydı.
Bunu, Ağustos-Eylül 2004'de ikincisi izledi. Hiç yoktan gündeme getirilen zina konusu ve hemen her Eylül ayında tekrarlanan IMF ilişkilerindeki sıkıntılar, TL'nin yüzde 6 değer kaybetmesine, yurt dışı faizlerinin yüzde 2,5 puan artmasına neden oldu. Altı haftada gelişen olaylar, 7 hafta sonra normale döndü.
Üçüncü şok ise, Mart 2005'de oluştu. IMF anlaşmasının gerçekleşip, gerçekleşmeyeceğine yönelik tartışmalara, Fed'in faiz artırımı ve ABD ile soğuyan ilişkiler eklenince üç haftada YTL, Dolara karşı yüzde 9 değer kaybetti. Normalleşme, 25 hafta geçmesine karşın gözlenmedi. Dışarıdaki Hazine tahvilleri yüzde 1,68 puan daha pahalı hale geldi.
Sonuç, bir buçuk yılda karşılaştığımız şokların etki sürelerinin giderek kısaldığına işaret ediyor . Uyum daha yumuşak bir biçimde sağlanıyor.

Neden
yumuşak uyum?
Uyumun yumuşamasının altında piyasaların bakış açısını değiştirmeleri yatıyor . Piyasa oyuncuları, tek haneye düşen enflasyon ve yüksek oranlı faiz dışı fazlaya önem veriyorlar. Bunların gerçekleştiğini gözleyince tepkileri de azalıyor. Politik istikrarın, IMF veya ABD idaresi ile ya da diğer konularda oluşan olumsuzlukları çözeceğine inanıyor ve bekliyorlar. İyi para kazandıkları Türkiye'yi basit konularla terk etmek istemiyorlar.
Önümüzdeki günlerde bir başka şok daha bizi bekliyor. AB ile müzakerelere başlandıktan sonra gündemi devamlı işgal edecek Kıbrıs konusu yanında, IMF ile ortaya çıkan sorunlar ve Fed'in faiz artırımlarına devam etmesi ile sıkışacak uluslararası likiditenin piyasaları sinirlendireceği kesin . Bunun ayak izlerini, bu hafta ortasında duymaya başladık.
Ancak, yukarıda ki tablo, piyasaların da katkısı ile uyumun giderek daha yumuşadığını ve etkilerinin azaldığını bize işaretliyor. Bu eğilim devam edecek mi? Özellikle, AB ile başlayacak müzakere sürecinde karşılaşacağımız şoklar karşısında, eğilimin yönü önem kazanıyor. Bekleyip göreceğiz.

YAZARIN ÖNCEKİ YAZILARI
 IMF Dünya Bankası toplantıları başlıyor   / 23-09-2005
 20 milyar dolar gelirse   / 21-09-2005
 Sermaye mi kredibilite mi?   / 19-09-2005
 Martin Wolf ve döviz rejimi   / 16-09-2005
 Enflasyon düşünce Tüpraş'ın değeri ortaya çıktı   / 14-09-2005
 Enflasyon hedeflemesinde seçim yapılmalı   / 12-09-2005
 Basel II karşısında KOBİ'ler ne yapmalı?   / 10-09-2005
 Basel II ve KOBİ'ler   / 09-09-2005
 Ulusal bir bankacının başına gelenler   / 07-09-2005
 IMF ile kesişme noktaları   / 05-09-2005
Prof. Dr. AYDIN AYAYDIN
Çok tartışılan yabancı sermaye şirketlerin değerini...
GAZİ ERÇEL
Şokların etki süresi kısalıyor
Türkiye yakın geçmişte...
ABDURRAHMAN YILDIRIM
Arsadaki mülkiyet hakkı da borsadaki niye değil?
Sermaye...
Trafiği kangren olmuş şehir
Yol yapım çalışmaları nedeniyle saç baş yoldurtan trafikte gözler...
'Yaşamak istiyorum'
Kadir Cihan Elmalı henüz 9 yaşında. Bundan 5 yıl önce pençesine...
Askeri ihtiyaca milli çözüm
Askeri ihtiyaca milli çözüm
Dünya silah devleri 'geleceğin silahları' Ankara'da açılan 7.
'Bazen ölüveriyorlar'
'Bazen ölüveriyorlar'
Çocuk Esirgeme Kurumu'na bağlı Saray Rehabilitasyon merkezinde...
IMKB
E: 33.396 D:% 1,99
DOLAR
S: 1,347 D:% -0,259
EURO
S: 1,620 D:% -0,277
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Aktüel Pazar | Sarı Sayfalar | Otomobil | Dosyalar | Arşiv | Künye | Ana Sayfa
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
Üretim ve Tasarım   Merkez Bilgi Grubu