'Euro'nun babası' nobel ödüllü ekonomist Mundell, "Sermaye akışı ile aşırı değer kazanan YTL cari açık yaratıyor Bu da borçluluk sendromuna yol açıyor" dedi.
Avrupa'da ortak para birimi Euro'ya geçiş fikrini 40 yıl önce ortaya atan, 1999 Nobel ekonomi ödülü sahibi Robert Mundell, Sabah'a konuştu. Columbia Üniversitesi Öğretim Üyesi Robert Mundell, Türkiye'nin 2001 krizinden sonra uyguladığı esnek kur rejiminin lira için yüksek borçluluk sendromuna yol açtığını belirterek, şöyle konuştu: "Esnek kur rejimi altında,' Türkiye AB'ye girecek' spekülasyonları ile bir sermaye akışı varsa lira aşırı değerli hale gelebilir. Bu sermaye akışı, güçlü bir ticaret açığı yaratır ve finanse eder. Bu da cari işlemler açığı ile birlikte daha yüksek borçluluk sendromuna yol açar." Uzun yıllar uluslararası para teorileri üzerinde çalışan ve Euro'nun babası olarak bilinen Mundell, Türkiye'nin bütçe kontrolünü sağladıktan sonra, para birimi olarak Euro'yu benimsemesini önerdi. Mundell sorularımızı şöyle yanıtladı:
DÜNYA GLOBAL PARASI
* Kur sistemleri nereye gidiyor? Türkiye gibi gelişmekte olan ülkeler için dalgalı mı yoksa sabit kur rejimi mi daha uygun? Çok zayıf bir uluslararası parasal sisteme sahibiz. Esnek kur rejimi, kurlarda büyük sallantılarla sonuçlandı. Dünya, para birimlerini sabit bir kurda bağlayan tek bir global para birimi ve kur sistemine sahip olursa, hem gelişmekte olan hem de gelişmiş bölgeler için, ayrıca global yönetişim kalitesi açısından çok daha iyi olur.
* Euro'nun babası olarak biliniyorsunuz. Avrupa dışında dünyanın diğer bölgeleri için de ortak para öneriyor musunuz? Örneğin Asya ya da Orta Doğu ülkeleri için... Benim Euro'daki rolüm 1960'ların başında konseptin yaratılması ve "Optimum Currency Areas-Optimum Para Bölgeleri" teorisi ve konseptinin yaratılmasında oldu. Ayrıca 1969'da bir Avrupa Para Birimi için ilk açık planının yapılmasında rol aldım. Dünyada ideal durum, tüm ülke paralarının konvertible olduğu "global bir para birimi" olabilir. Dünya 1970'lerin başında dalgalı kur rejimine doğru kaydıkça Avrupa akıllıca davrandı ve bu yaklaşımı reddederek sabit kur rejimine doğru gitti. Sonunda da tek bir para birimini benimsedi. Diğer bölgeler aynı fikri araştırıyor. Özellikle de Euro'nun şaşırtıcı başarısını gördükten sonra. Para bölgeleri güç merkezleridir. Asya, ortak ve hatta tek bir para biriminden fayda sağlayabilir. Çin veya Japonya civarında gevşek sabit kur bölgesi olabilir. Ortadoğu ya da Kuzey Afrika'daki müslüman ya da Arap blokları diğer ihtimal.
* Türkiye'nin AB üyeliğinin geleceği hakkında ne düşünüyorsunuz? AB üyeliği Türkiye için çekici bir seçenek. Birlik içindeki parasal birlik eğilimi aralarına katılacak fakir ülkeler için son derece önemli yararlar getirebilir. Ama AB'ye üyelik tek seçenek değil.