 IEA:"Petrol faturası baskı yaratabilir"
Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Baş ekonomisti Fatih Birol, uzun dönemde Türkiye'nin, etkin bir enerji tasarrufu sağlamak için mutlaka özel taşımacılıktan, toplu taşımacılığa geçmesi gerektiğini söyledi.
Fatih Birol, Türkiye'nin, petrol fiyatlarındaki artıştan en çok etkilenecek ülkelerden birisi olduğunu ve petrol fiyatlarının eski düzeylerine gerilemeyeceğini belirterek, bunun için kısa ve uzun vadeli önlemler alması gerektiğini söyledi.
Birol, Türkiye'nin, petrol artışından neden en çok etkilenecek ülkeler arasında bulunduğu
konusunda ise şunları söyledi:
''Bunun birinci nedeni, Türkiye'nin petrol ihtiyacı çok ciddi bir şekilde ithalata bağlıdır. İkincisi ise gelişmekte olan bir ülke olarak, artan petrol faturası, Türkiye'nin cari işlemler dengesinde önemli oranda bir açık yaratabilir ve enflasyonist baskı oluşturabilir.''
TÜRKİYE'NİN YAPMASI GEREKENLER
''Türkiye'nin artan petrol faturasına karşı alması gereken önlemler, kısa dönemli ve uzun dönemli olmak üzere ikiye ayrılabilir'' diyen Birol, ''Kısa dönemli önlemler çerçevesinde, Türkiye, enerjiyi daha verimli bir şekilde kullanmalıdır'' dedi.
Türkiye'nin, uzun dönemde de, petrole alternatif enerji kaynaklarını devreye sokucu bir çalışma yapması gerektiğini belirten Birol, örneğin biodizelin Türkiye için alternatif bir enerji kaynağı olabileceğini işaret etti.
''Biodizel, kalıcı bir çözüm değil ancak enerji ihtiyacını karşılamada belirli bir rahatlama getirebilir'' ifadesini kullanan Birol, şöyle devam etti:
''Uzun dönemde Türkiye, etkin bir enerji tasarrufu sağlamak istiyorsa, mutlaka özel taşımacılıktan, toplu taşımacılığa geçmelidir.Bunun için de şehir planlamasını, toplu taşımacılığı arttıracak şekilde yapmalıdır.Türkiye'de özel araçların hızla artması, petrol talebini tetikleyen önemli bir unsur.''
ENERJİ KÖPRÜSÜ OLARAK TÜRKİYE
Fatih Birol, Orta Asya ve Kafkasların petrolü ile doğalgazının Avrupa'ya taşınmasında Türkiye'nin stratejik öneminin çok artacağına dikkat çekti.
Birol, Türkiye'nin, AB ile görüşmelerinde, elindeki en önemli kozlardan birisinin de enerji kaynaklarının Avrupa'ya taşınmasındaki stratejik rolü olduğunu söyledi.
Türkiye'nin, enerji kaynaklarının Avrupa'ya taşınmasında sadece stratejik öneminin artmayacağına dikkat çeken Birol, bir geçiş ülkesi olarak, Avrupa'ya gidecek olan petrol ve doğalgazın ulaştırılmasında taşıma ücreti alacağını da vurguladı.
DÜNYA PETROL FİYATLARININ SEYRİ
''Artık petrol fiyatlarında önemli düşüş görmek zor'' diyen Birol, geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi, 20-25 dolarlık petrol fiyatlarına dönmenin önümüzdeki 2-3 yıl için artık zor göründüğünü ifade etti.
Petrol fiyatlarındaki artışın temel nedenlerin yanı sıra, jeopolitik gelişmelere de bağlı hale geldiğinin altını çizen Birol şunları söyledi:
''Ham petrol fiyatları, 70'lerde mi kalır, daha da artabilir mi?, ya da 50 dolarlara geriler mi? bunları şimdiden kestirmek zor.Petrol fiyatlarındaki artış, arz-talep sorununun yanı sıra, jeopolitik gelişmelere de bağlı. İran ile dünyanın nükleer tesisler konusundaki tartışmaları, Venezüella ile ABD arasındaki gerginlik, petrol fiyatlarını arttıran jeopolitik gelişmeler.
Petrol fiyatlarının artmasındaki temel nedenlere gelince, bunun birinci nedeni, petrol talebi çok hızlı artıyor. Özellikle Çin, dünya petrol talebindeki artışın yüzde 40'ını tek başına oluşturuyor.
İkincisi, petrol talebini karşılayacak düzeyde bir petrol üretimi yok. Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Kuveyt gibi ülkeler rezervlerinin çok altında bir üretim gerçekleştiriyorlar.
Üçüncü neden ise rafinerilerin yetersiz olması. Yeni rafinerilere ihtiyaç var ancak bu yeni rafineriler henüz devreye girmedi.Bu temel nedenlerin dışında, jeopolitik gelişmeler, petrol fiyatlarının daha da yükselmesine neden oluyor.''
Fatih Birol'un tahminlerine göre, Türkiye'nin petrol faturasının bu yıl yaklaşık 11.5 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Hafta içinde 70 doları gören ham petrolün varil fiyatı 67 doların üstünde seyrediyor.
(AA)
|
