kapat
   
SABAH Gazetesi
 
    Yazarlar
    Günün İçinden
    Ekonomi
    Gündem
    Siyaset
    Dünya
    Spor
    Hava Durumu
    Sarı Sayfalar
    Ana Sayfa
    Dosyalar
    Arşiv
    Etkinlikler
    Günaydın
    Televizyon
    Astroloji
    Magazin
    Sağlık
  » Cumartesi
    Aktüel Pazar
    Otomobil
    Sinema
    Çizerler
Bizimcity
Sizinkiler
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Sunay Akin @ SABAH
 

İstanbul uçurtması

Yalnızca güneş mi; uçurtma da doğudan yükselmiştir. Çinli rahiplerin ruhlarla buluşup gelecekten haber vermek amacıyla gökyüzüne saldığı uçurtma, denizciler tarafından Batı'ya götürüldüğünde bir oyuncağa dönüşür. Batıda oyuncak, bilimin öncüsüdür. Gökyüzünün öfkesi olan yıldırıma uçurtma sayesinde tasma takılır, evcilleştirilir. Bu tasmanın adı "paratoner"dir ve uçurtmanın ipi Benjamin Franklin'in elindedir. Elektriğin bir akım ve enerji olduğunu keşfeden Franklin, bilimin yolunda yeni bir kapı açmayı başarır. Bunu da, uçurtmasına bağladığı bir anahtarla yapar! 27-28 Haziran 2004 tarihinde, İstanbul'da yapılacak NATO zirvesi öncesi, gazetelerde, oyuncak uçak satışının yasaklandığını bildiren haberler çarpar, okuyucuların gözlerine. Akşam Gazetesi'ni okuyoruz: "Yasağın temelinde, olası bir havadan gelecek bombalı suikast endişesi yatıyor. Polis, mağaza sahiplerine uzaktan kumandalı uçak, helikopter ya da planör satışlarının yasaklandığını duyurdu. Liderlerin toplantılara katılacağı bölgede, hava kontrolü, oyuncak uçak yasağıyla güçlendirilmeye çalışılıyor." NATO Zirvesi öncesinin İstanbul'unda, II. Abdülhamit'in baskı dönemini aratmayacak uygulamalardan oyuncaklar da paylarına düşeni alır! Benjamin Franklin'in evcilleştirdiği elektriğin Osmanlı'ya geç gelişinin nedeni de zaten, Abdülhamit'in aydınlığa olan öfkesidir. Ne gariptir ki, bu padişah döneminin sayfalarca uzanan yasaklar listesinde uçurtmanın da adına rastlarız!..

JURNAL
Sadi Borak, Yeni Tarih Dünyası Dergisi'nin "17 Aralık 1954" tarihli sayısında, II. Abdülhamit'e yapılan bir jurnalden haberdar eder bizleri: "Bugünlerde Avrupa'dan bir hayli eczalı ve muhtelif renklerde uçurtma gelerek Nişantaşı ve Şişli taraflarıyle Yıldız Sarayı'na yakın olan yüksek yerlerde - yaşları epeyce ileri- bazı gençler tarafından uçurulmaktadır. Bu uçurtmalar iki taraflı olduğundan aralarına patlayıcı madde konulması da muhtemeldir. Binaenaleyh bu uçurtmaların İstanbul'a sokulmaması hususunda emri şahaneleri" Benjamin Franklin'in bilimin kapısını açtığı anahtar, ülkesi Amerika'nın elinde yıllar sonra, ülkelerin bağımsızlığına taktıkları kilitlerin içinde dönmeye başlar. Haksızdırlar ve bunun da farkındadırlar; hem de, oyuncak uçaklardan korkacak kadar!.. İstanbul'da, çocukların sokaklarda en çok oynadığı oyuncaklar sıralamasında misket ve topaçtan sonra uçurtma gelirdi. "Misket Sokağı" ve "Topaç Sokağı" olsa da, çocuk seslerinin duyulduğu bir "Uçurtma Sokağı" yoktur İstanbul'un. Bahar geldiğinde, bakkalların saçak altlarına astıkları kırmızı ve mavi renkli defter kaplarından yaptıkları uçurtmaların kuyrukları, çiçek kokuları taşıyan rüzgarla sallanırdı, nazlı nazlı... Ama, o yıllarda, çocuğuna hazır uçurtma almak yerine, onunla birlikte uçurtma yapmanın tadına varmak isteyen babalar da yaşardı. O babalar ki, çocuklarının NATO askeri olarak memleket topraklarından çok uzaklarda ölmelerine de karşıydı. Nasıl olmasınlar ki?.. Uçurtma çıtalarına çivi çakmak istediğinde, parmağına vurur da canını acıtır diye, çekiçleri bile vermezlerdi, çocuklarının ellerine...

ANLAMI ÇOK FARKLI
Uçurtma, dünyanın değişik ülkelerinde çok çeşitli anlamlar taşımaktadır. Örneğin, Japonya'da uçurulan bir uçurtmanın yeri indiğinde toplanması büyük bir uğursuzluk sayılır. Bunun nedeni, şimşeklerin uçurtmanın toplandığı bölgeye çekileceği inancıdır. Tayland'da ise uçurtmaların cinsiyeti vardır! Bu ülkede yüzyıllardır oynanan bir oyunda, "Chula" adlı erkek uçurtmalar "Pakpoa" adlı kız uçurtmaları havada yakalayarak kendi bölgesine çekmeye çalışır. Küba'da yapılan uçurtma şenliklerinde de amaç, uçurtmaya bağlanan jiletlerle rakiplerin ipini koparmaktır. Orhan Veli'nin çocukluk arkadaşı Halim Şefik'ten dinlemiştim; çok güzel uçurtma yaparmış Orhan Veli... Öyle ki, onun uçurtması hep en yükseğe çıkarmış. Şairin uçurtma sevdasıyla "Macera" adlı şiirinde karşılaşırız: Bir uçurtma yaptım, telli duvaklı; Kuyruğu ebemkuşağı renginde; Bir salıverdim gökyüzüne; Gökyüzünü gördüm. Halim Şefik, arkadaşı Orhan Veli'yi aramak için evden çıktığında, gökyüzüne bakardı önce... Eğer o gün, uçurtmalar bulutlarla oyun oynuyorlarsa en yüksekte olan uçurtmaya doğru yürürdü... Bilirdi ki, o uçurtmanın ipi Orhan Veli'nin ellerindedir!

YAZARIN ÖNCEKİ YAZILARI
 Devrilen iki kitap   / 20-08-2005
 Camdaki Arap kızı   / 13-08-2005
 Dürüst olalım beyler   / 06-08-2005
 Maçka yoluna konulan taş!   / 30-07-2005
 Cumartesi sineması   / 23-07-2005
 İstanbul uçurtması   / 16-07-2005
 Şiirin gökyüzünde yeni bir yıldız   / 09-07-2005
 Hey gidi Kazım Koyuncu!..   / 02-07-2005
 İkinci çocukluk   / 25-06-2005
 Filleri yutan pireler!..   / 18-06-2005
    Cumartesi Yazarlar
  » Güncel
    Yaşama Dair
    Sinema
    Gurme
BALÇİÇEK PAMİR
Hepsi bende baş ağrısı yapıyor
Bülent Ersoy şan şöhret...
SUNAY AKIN
Kız Kulesi'ndeki babaanne!
Amerika'nın Chicago kentinde,...
ALİ POYRAZOĞLU
Zihnimizin müzesi
Zihin arada bir kendine ziyafet çeker.
Bayan Margarita'nın efsane içkisi
Tekila, portakal likörü ve limon suyu... Ağız kısmı tuza bulanmış bir kadehte...
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Aktüel Pazar | Sarı Sayfalar | Otomobil | Dosyalar
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.