  |
|
Çok sayıda esnaf vardı
İstanbul, imparatorluğun tamamından artık ürünü sünger gibi emmektedir ama karşılığında hiçbir şey vermemektedir. Yani İstanbul ile eyaletler arasında karşılıklı yarara dayalı bir ticaret değil, başkentin taşra üzerindeki egemenliğinin sonucu olan eşitsiz koşullarda bir alım söz konusudur. Başkent tarımsal alanda hemen hiçbir şey üretmemekte, civar köylerin küçük üretimleri de zaten İstanbul'un dişinin kovuğuna gitmemektedir. İstanbul, endüstri alanında da imparatorluğun ihtiyaçlarına cevap verecek durumda değildir. Kentte çok sayıda esnaf ve zanaatkar bulunmasına rağmen, bunlar başta saray ve ordu olmak üzere, ancak İstanbul'da yaşayanların ihtiyaçlarını karşılayabilmektedir. Evliya Çelebi, ünlü Seyahatname'sinin İstanbul'a ayrılmış 1. cildinde İstanbul esnafının ayrıntılı bir tasvirini vermiştir. Verdiği rakamlar toplanırsa 262 bin rakamına ulaşılmaktadır ki bu olanaksızdır. Çünkü o zaman kentin nüfusunun 5 milyon olması gerekir. Ama gene de çok sayıda esnaf olduğu anlaşılmaktadır.
|
