kapat
   
SABAH Gazetesi
 
    Son Dakika
  » Yazarlar
    Günün İçinden
    Ekonomi
    Gündem
    Siyaset
    Dünya
    Spor
    Hava Durumu
    Sarı Sayfalar
    Ana Sayfa
    Dosyalar
    Arşiv
    Etkinlikler
    Günaydın
    Televizyon
    Astroloji
    Magazin
    Sağlık
    Cumartesi
    Aktüel Pazar
    Otomobil
    İşte İnsan
    Sinema
    Turizm Rehberi
    Çizerler
Bizimcity
Sizinkiler
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Gazi Ercel @ SABAH
 

Çin'de döviz kuru operasyonuna gerek var mıydı?

Çin yıllardır uyguladığı döviz kuru rejimini geçen hafta sonu değiştirdi. Parası, Renminbi (RMB), ABD dolarına bağlıydı. yüzde 2 revalüe edilerek, sepete bağlandı. Değerinin her akşam Merkez Bankası'nca belirleneceği açıklandı.
Bir kez daha tekralamalıyız ki Çin, son yirmi yılda 1.3 milyar insanı açlık ve yoksulluk sınırlarından çıkarıp, kişi başına gelirlerini 1000 dolara ulaştırarak bir mucizeyi gerçekleştirdi.
Bu, dünyada eşine ender rastlanan bir olay. Kimseye avuç açmadan, en ufak bir talepte bulunmadan, yalnız çalışma gücüne dayanarak, Avrupa Birliği ve ABD'nin 4-5 misli fazla nüfusa sahip
bir ülkeyi, dünya devi haline getirmek kolay bir değil .

Başarılı
döviz kuru rejimi
Elde edilen bu başarıda kuşkusuz, uygulanan makroekonomik politikalar ve döviz kuru rejiminin önemli katkısı var . Çin, döviz kuru rejimini seçerken istikrarı temel hedef aldı . Parasını ABD dolarına bağladı. Sistemi değiştirmeyeceğini dünyaya ilan etti. 90'lı yıllarda kapısını sadece yabancı sermayeye araladı. Bu yolla 600 milyar doları aşan ve borca dayanmayan bir dış kaynak sağladı.
Büyümesini yüzde 10'lara çıkardı. İnanılmayacak boyutlarda istihdam sağladı .
Bu arada uluslararası makroekonomi teorisinde " olanaksız üçlü" diye tanımlanan soruna da çare buldu.
Olanaksız üçlü ( impossible trilemma) teoremi, ödemeler dengesinin sermaye hareketlerinin, döviz kurunun ve faiz oranlarının hep birlikte kontrol edilemeyeceği gerçeğini vurgular . Ancak "ikisi kontrol edilebilir" der. Aksi halde sorunların oluşacağına işaret eder.
1990'lardan sonra ortaya çıkan sermaye hareketlerindeki liberalleşme "üçlünün" birisinin kontrolünü olanaksızlaştırdı. Kontrol için geriye faiz ve döviz kuru kaldı. Bunun üzerine gelişen piyasalara sahip bir çok ülke, kontrol noktasını ya bağımsız para politikası yardımıyla faiz oranları, ya da istikrarlı döviz kurları üzerinde yoğunlaştırdı.
Çin, seçimini istikrarlı döviz kuru yönünde kullandı . Ancak buradaki ilginç nokta, Çin yetkililerin 1990'lı yılların ortalarına kadar sermaye hareketlerinde liberalleşmeye izin vermeyip, uluslararası sermayenin her türünü kontrol altında tutmalarıydı. Bunun sonucu, Çin Merkez Bankası'na kısmi bir bağımsızlık tanımışlardı. 1990'lı yılların sonlarına doğru ise başta yabancı sermaye olmak üzere, sermaye hareketlerinde kısıtlı bir liberalleşme olanağı sağlandı. Bunun üzerine, Merkez Bankası'nın bağımsızlığı tekrardan geri alındı. Faizin işlevi ise sistemde çok düşük düzeylerde kaldı .

Sabit
kur rejimi değil
Çin, parasını ABD dolarına bağlamakla ekonomisinde yıllarca istikrar sağladı. Hem içte hem de dışta bekleyişleri yönlendirdi .
Sistem sabit kur rejimi değildi . Dolara bağlıydı. Uluslararası düzeyde dolar nereye giderse onunla birlikte hareket ediyordu.
Bu tür bir döviz kuru rejiminin başarılı olmasının temel şartı, sizin makroekonomik göstergelerinizin, paranızı bağladığınız ülkeninkinden daha iyi olmasıdır. O zaman siz kazançlı çıkarsınız. Büyümeniz ve istihdamınız artar. İstikrarı sağlarsınız. Paranızın değer kazanması ve kaybetmesi tamamen bağlandığınız ülkenin ekonomik performansına bağlı olur.
Çin bu konuda da başarılı oldu . ABD ekonomisinden daha iyi sonuçlar elde etti. Bütçesi açık vermedi. Ödemeler dengesinin cari işlemler açığı, dengesini bozmadı. Tasarruf oranı yüzde 40'ları geçti. Giren yabancı sermaye ile yarattığı iş olanakları ABD'den fazlaydı. Bütün bu faktörler büyümenin sürdürülebilir bir biçimde yüksek oranlarda artmasına neden oldu .
Böyle başarılı çalışan bir döviz kuru rejimi sonunda değiştirildi. Kanımca, buna hiç gerek yoktu.
Sistem kendi başarısını ispat etmişti. Ancak Çinli yetkililer, başta ABD Senatosu'ndan gelen baskılar sonucu bu operasyonu yapmak zorunda kaldılar.
Sonuçları ne olur ve Çin nereye yönelir sorularına yarın eğileceğim.

YAZARIN ÖNCEKİ YAZILARI
 Bankaların emekli sandığı modeli yanlıştı!   / 27-07-2005
 Yabancı bankaların hakimiyeti değil verdiği yön önemli   / 25-07-2005
 Yoksulların borçlarının silinmesine karşı mıyız?   / 23-07-2005
 IMF'de kavga var   / 21-07-2005
 Yerli sermaye başarılı olamaz   / 18-07-2005
 Arjantin'e değil Çin'e bak   / 16-07-2005
 Türkiye galiba bu kez Telekom'dan kurtuluyor   / 13-07-2005
 Esnafın 'para yok' şikâyeti haklı   / 11-07-2005
 Dünya parası yaratmak   / 09-07-2005
 Global para   / 08-07-2005
Prof. Dr. AYDIN AYAYDIN
Sigara baronlarının vergi keyfi
Türkiye'de üretim yapan...
GAZİ ERÇEL
Çin'de döviz kuru operasyonuna gerek var mıydı?
Çin...
Tek dozla yiten umut
Kızamık aşısı tek doz yapıldığı için SSPE'ye yakalanan küçük İnci'ye...
Güzeltepe Yıkım Savaşı
Eyüp'te kaçak binaların yıkımına giden belediye ekiplerini maskeli...
Motoru havada patladı üç motoruyla iniş yaptı
Motoru havada patladı üç motoruyla iniş yaptı
THY'nin İstanbul-Pekin seferini yapan A-340 tipi uçağındaki 130...
Tuğcu'dan ilk karar
Tuğcu'dan ilk karar
Anayasa Mahkemesi Başkanı’nın ilk kararı hemcinsini üzdü. TÜBİTAK’a...
IMKB
E: 29.343 D:% 0,61
DOLAR
S: 1,333 D:% -0,634
EURO
S: 1,612 D:% -0,093
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Aktüel Pazar | Sarı Sayfalar | Otomobil | Dosyalar | Arşiv | Künye | Ana Sayfa
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
Üretim ve Tasarım   Merkez Bilgi Grubu