kapat
   
SABAH Gazetesi
 
    Yazarlar
    Günün İçinden
    Ekonomi
    Gündem
    Siyaset
    Dünya
    Spor
    Hava Durumu
    Sarı Sayfalar
    Ana Sayfa
    Dosyalar
    Arşiv
    Etkinlikler
    Günaydın
    Televizyon
    Astroloji
    Magazin
    Sağlık
    Cumartesi
  » Aktüel Pazar
    Otomobil
    Sinema
    Çizerler
Bizimcity
Sizinkiler
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Kadına kafes arkası layık görüldü
Kadına kafes arkası layık görüldü
İran'da ılımlıların yenilgisinin nedeni seçkin gafleti

Kadına kafes arkası layık görüldü

Siyasi yazıları, hikayeleri ve romanlarıyla İslami kesimin en çok okunan yazarlarından Cihan Aktaş kasıtlı dışlama olmasa da AKP'li birçok kadının başörtüsü nedeniyle geri planda kaldığını söylüyor.

Cihan Aktaş'ın 'Bacı'dan Bayan'a isimli kitabının önemli bir bölümü aslında bir ütopyanın kırılmasının hayal kırıklıklarını anlamaya çalışıyor. Türban sorununun yine gündeme geldiği günümüzde türbanlı kadının kamusal serüvenini okuma açısından Aktaş'ın kitabı önemini koruyor.

* "Bacı'dan Bayan"a isimli kitabınızı İslami kesime içerden bir eleştiri kabul edebilir miyiz?
Tam olarak öyle sayılmaz, çünkü, yürüttüğüm eleştiri aynı zamanda Bacı'yı yan, hatta düşük nitelikli hizmetlerle sınırlayan kamusal alan politikalarını da kapsıyor. Kimileri din adına, kimileri de laiklik adına başörtülü kadınlara kafes arkasını layık gördüler. Oysa bu süreç aynı zamanda dindar kadınların bireyleşme süreciydi. Oysa, başörtüsü 'türban'laştırılarak, siyasal bir akımın sembolü sayılarak yasaklanmaya devam edilsin isteniyor. Bütün başörtülüleri tek kişiye indirgeyen çok kaba, çok yüzeysel bir bakış bu; oryantalist bile olamayan bir bakış.

* Türbanlı kadının kamusal alan serüveninde bacı sıfatının karşılığı ne?
Bacı sıfatı Müslüman kadınların kamusal alandaki görünürlüğünü meşrulaştırmanın bir imkanı oldu. Ancak bu alanda ilişkiler her zaman sakar, içtenlikten yoksun ve kırılgan. Çünkü insanlar oldukları gibi görünmek isteseler bile buna imkan yok. Kamusal alanda var olmak yukarıdan dayatılan modern ve sosyal kadın modeline ilişkin kalıplara ne ölçüde uyduğunuza bağlı olarak mümkün. Bacı, bir kardeşlik dileği, aynı zamanda, kadının salt cinsel algılarla kabul görmeme temennisi. Başka türlü bir yaklaşımla da 'bacı', feodal törelerin kurbanı. Namus ve iffetin taşıyıcısı olmakla mükellef, bu açıdan kuşku duyulması durumunda feda edilebilir bir eklenti.

* Her tanımlama bir tür sınırlamadır aynı zamanda. Erkeklerin önüne böyle bir sıfat gelmezken kadınların bu tanımlamayla İslami kesimdeki erkekler tarafından, türbanla da egemen söylem tarafından kıskaca alındıkları söylenebilir galiba?
Bir açıdan söyledikleriniz doğru, çünkü, dindarlaşırken bacı sıfatıyla adlandırılan kadın, giderek paranteze alınan, giderek başörtülü annelerinden ninelerinden ayrı tutularak marjinal sayılan bir kesime dönüştü. Bacı, cemaat ilişkilerine, özel alana, aile hayatına iliştirilirken, kamusal alandaki etkinliklerin 'öteki' kadınlarla sürdürülmesi ve bacıyı ilgilendiren konularda bile sözcülüğü 'öteki' kadınların üstlenmesi bir paradoks.

* Bacı için "Aşkı yaşamadan mı yaşlanacak?" diye soruyorsunuz. Aşk ıskalandı mı?
Aşkın yaşanmasıyla ilgili puriten yargılarda bir benzerlik var ama islami kesimde bir de dünyevi-ilahi aşk ayrılığı vardı, hala da vardır. Sanat ve estetik gibi aşkın enerjisi de ilahi bir yönü olan davaya hasredilmeliydi. Ama aşk engellenebildi anlamına gelmiyor bu. Yine de gizlemeler saklamalar, bu nedenle suçlamalar yaşandı diyebiliriz.

* Peki sizce "Bacı"dan "Bayan"a nasıl geçildi?
Refahlı belediyeler tecrübesi sırasında cemaat karakterli faaliyetlerini ve bütünüyle varoluşunu sessiz bir kahraman olarak, Allah rızası adına sürdüren 'bacılar', kamusal alan faaliyetleri açısından yetersiz görülerek geri planlara itildiler. Bunun somut sonuçları bugün AKP iktidarı sırasında başörtülü kadınların tuttuğu yer üzerinden okunabilir. Bacı'ya yönelik koruma niyetli ihmallerin hatta horgörülü tavırların, paranteze alarak unutmaların, kimliği açığa vuran bir görüntü olarak saklamaların sonucunda, Bacı'nın da kendini 'bayan'laştırmaya başladığını söylemek mümkün.

* AKP iktidarı da Bacı'ları dışladı mı?
Kasıtlı bir dışlama yok belki ama sırf başörtüsü nedeniyle geri planda kalan çok yetenekli partili kadınların varlığı da bir gerçek.

* "Bayan sıfatı kötü bir durum mu? Kollektif bilinçten bir kendi olma durumuna doğru bir itici güç taşımıyor mu içinde?
İnsanın kendiliğine ilişkin yolculuğunun unvanlarla çok fazla ilgili olduğu kanısında değilim, tersine, belirttiğim gibi, bu hazır ve emek verilmemiş unvanlar, kendimize dönük yolculuklara zarar bile verebilir. İnsan nerede olursa olsun aidiyet ya da kimlik adına sürünün içinde kaybolmamalı.

* "Davanın delileri ve (delilleri) on yıl içinde bir uçtan öteki uca nasıl böyle savrulabilir?" "Yanlışlık nerede?" diye soruyorsunuz. Nedir bu soruların yanıtları?
Ütopya ile ideoloji arasındaki bütün gerilimler bir hayal kırıklığı payıyla birlikte gerçekleşir. Bir ara dönem kuşağı benim kitapta ele aldığım kuşak, dolayısıyla da savrulmalar yaşaması kaçınılmazdı gibi görünüyor şimdi. Ancak ilahi adalete inanıyorsanız, dünyevi bir ödül ya da başarı ölçüsüyle kendinizi sınırlamamalısınız.

Metin SEVER

DİĞER RÖPORTAJ HABERLERİ
 Hastalarımızın gözünde aşık da olduk tacizci de
 Türk kadınları hayatımda şimdiye kadar tanıdığım en güzel...
 Hiçbir kadın benim düzeyime gelemez
 Türkiye'ye karşı büyük bir cehalet ve önyargı var
 İstediğim roller oldu ama nedense yönetmenlerin aklına...
 Sörf için medyatik oldum
 Çeşme'ye rüzgarı için yerleştim hiçbir zaman pes etmedim
 Ahmet, Mehmet kadar Türküm
 Her yaştan ve meslekten kadına hizmet veriyoruz
 Herkes iktidar ve para peşinde mutsuzluğun asıl nedeni de bu
 Pornografi batağına saplandık
 Keşke şiirden kazanıp bu işe bulaşmasaydık
 Ciddi bir insanım ama soğuk değilim
 Onurlu bir insana yapılan çok büyük haksızlık
 Türkiye ketçaba benziyor
 11 Eylül kontrollü bir patlamadır
 Ajda Pekkan'ı kovalamaktan yoruldum
 Eşimden ayrılınca tek başıma kaldım
 Türkiye'de herkes barut fıçısı gibi
    Aktüel Pazar Yazarlar
    Güncel
    Hobi
  » Röportaj
    Gurme
    İyi Yaşa
Van Doğu'nun ot cenneti
Van Doğu'nun ot cenneti
Doğal ve tarihi zenginlikleriyle ilgi toplayan Van'ın yemeklerinde...
Seyyar karnaval Le Tour de France
Seyyar karnaval Le Tour de France
1903'ten bu yana yalnızca iki savaş dönemi hariç kesintisiz yapılan...
Son yemeğiniz ne olsun isterdiniz?
İngiltere ve Fransa arasındaki ezeli muhabbetin eğlenceli...
Bu start unutulmaz
Deniz Kuvvetleri Kupası, SABAH Açıkdeniz Yat Yarışları'nın startı akıllardan...
Bence Fazıl Say bir uzaylı olabilir
İstanbul Caz Festivali yine birbirinden etkileyici isimleri konuk etti. Ama...
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Aktüel Pazar | Sarı Sayfalar | Otomobil | Dosyalar
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.