Ankara Ticaret Odası (ATO), vergi mevzuatları ve ilgili yasalarda yaptığı inceleme sonucu, 430 adet harç, 57 adet de vergi tespit etti.
ATO'nun ''Harçlı Seferleri'' adını taşıyan raporuna göre, özel yasaların içine sıkıştırılan harçlarla birlikte harçların tam sayısına ulaşmak aylarca sürecek bir çalışmayı gerektiriyor.
Konuyla ilgili olarak vergi uzmanları, Türkiye'de vergi sisteminin karmakarışık olduğunu, harçların sayısı konusunda da net bir bilgi bulunmadığını belirterek, ''Türkiye'de kaç adet harç olduğunu kimse bilmiyor. Harçlar, tez konusu olur'' dedi.
Rapora göre, Türkiye'de vatandaş adım başı harç ödüyor. Yürürlükteki Harçlar Kanunu'na göre, harçlar ''yargı, noter, vergi, tapu ve kadastro, konsolosluk, pasaport, vize, ikamet tezkeresi ve Dışişleri Bakanlığı tasdik, gemi ve liman, imtiyazname, ruhsatname ve diploma, trafik harçları'' gibi gruplara ayrılıyor.
9 ana başlık altında toplam 342 kalem harç alınıyor. ''Diğer Harçlar'' ve belediyelerin aldığı harçlar dahil edildiğinde harç sayısı 430'u buluyor.
İFLAS EDENDEN DE HARÇ ALINIYOR
Rapora göre, Türkiye'de iflas edenden bile harç alınıyor. İflasın açılması için harç ödendiği gibi iflasta paylaşılan para üzerinden de harç ödeniyor.
İcra işlemi söz konusu olduğunda ise ''icranın yerine getirilmesi, haczedilen veya rehinli malların satışından elde edilen paralardan, gayrimenkullerin ve gemilerin tahliye ve tesliminde'' de harç alınıyor.
Boşanma durumunda eşe ve çocuğu ödenen nafakanın yıllık bedeli üzerinden binde dokuz oranında harç ödeniyor. Eğer sulh hakimi vasıtasıyla vasiyet yazıldı ve miras bırakılacaksa, belirlenen bedel üzerinden belli bir oranda, eğer bedel yoksa maktu miktarda harç ödeniyor.
Avcılık belgesi için ödenecek harç bedeli ise avcı derneklerine üye olanlar için ayrı, üye olmayanlar için ayrı miktarlarda belirlenmiş durumda. Lise bittiği zaman, alınan diploma için bile harç veriliyor.
Ticari işletmeler, o işletmenin niteliğine göre değişen miktarlarda olmak üzere, işletmenin ünvanını tescil ve ilanında bir kez, kayıtta değişiklik yapmak isterse ikinci kez, kaydını sildirmek isterse üçüncü kez harç ödemek durumunda. O ticari işletme eğer şube açmışsa, herbir şubesi için ayrı olmak üzere söz konusu harçları ödemesi gerekiyor.
NOTER HARÇLARI
Ev ya da otomobil alıp satmak, vekaletname vermek, resmi kurumların istediği belgeleri onaylatmak, kiracımıza protesto çekmek, tercümeleri onaylatmak gibi işlemler için yolumuz sık sık noterlere düşüyor.
Noterlerde, 18 çeşit harç alınıyor. Örneğin her tür senet, sözleşme ve kağıtlar, ihtar ve protestolar, özel ve genel vekaletnameler, ticari işletmelerin defter tasdiki için harç ödüyoruz. Bir malını ipotek ettirerek borç almak isteyenlerin de alacağı borç miktarı üzerinden harç ödemesi gerekiyor. Gayrimenkulün bağışlanması durumunda bile harç ödeniyor.
Parlak bir buluşa imza atıp bunun patentini almak isteyenlerin de ''başvuru harcı, rüçhan hakkı talepleri için harç, patent ve faydalı model belge düzenleme...vs'' gibi başlıklar altında pekçok harç ödemek durumunda kalıyor.
BELEDİYELER 70 ÇEŞİT HARÇ ALIYOR
Belediyeler de Belediye Gelirleri Kanunu'na dayanarak 70 çeşit harç talep ediyor. Bunlardan en dikkat çekici olanları ''tatil günlerinde çalışma ruhsatı harcı, ölçü ve tartı aletleri muayene harcı, hayvan kesimi muayene ve denetleme harcı, tellallık harcı ve belediye hoparlöründen yapılan ilan ve reklam harcı...vs'' Türkiye'de taksiler, servis araçları ve ağır tonajlı araçlardan güzergah kullanımı izin belgesi harcı, yurtdışına çıkandan yurtdışına çıkış harcı, minibüs ruhsat harcı, yol belgesi harcı gibi harçlar da alınıyor.
57 ADET VERGİ VAR
Türk vergi mevzuatında gelir vergisinden özel tüketim vergisine, akaryakıt vergisinden motorlu taşıtlar vergisine kadar 57 adet vergi bulunuyor. Kamu maliyesi sıkıştıkça bu vergilerin çeşitli adlar altında ''ekleri'' de geliyor.
VERGİ YASALARI 25 YILDA 193 KEZ DEĞİŞTİ
Rapora göre, vergi yasalarında 1980 yılından bu yana tam 193 kez değişiklik yapıldı.
Sadece son 5 yılda vergi mevzuatında değişiklik yapan veya yeni düzenleme getiren 46 yasa çıkarıldı. Vergi oran ve hadlerinde Bakanlar Kurulu kararı ile de düzenleme yapılabiliyor. Bakanlar Kurulu'ndan son 5 yılda vergiye ilişkin 157 adet karar çıktı.
Maliye Bakanlığı, son 5 yılda vergiyle ilgili 253 adet tebliğ yayınlarken, Gelirler Genel Müdürlüğü son 5 yılda 179 iç genelge ve 170 genel yazı yayınladı. Vergi yasalarında değişiklik yapmak için yılda ortalama 9 yasa, 31.4 Bakanlar Kurulu kararı, 50.6 tebliğ çıkarılıyor. Gelirler Genel Müdürlüğü, vergi kanunlarına ilişkin 13 bin özelge verdi. Sadece geçen yıl vergiyle ilgili 80 adet sirküler yayınladı.
"Harçlı Seferleri" raporu
