|
Fenerbahçe'nin 13 maçı verilsin
Futbolda havuz gelirinin dağılımı için geliştirilen yeni model, emek verilmiş ve kamuoyuna güzel sunulan bir proje. Bu modeli savunanlar bunun çok adil bir sistem olduğu görüşünde.
18 takım arasındaki gelir dağılımının eskiye göre çok daha adil olduğu ortada. Peki ama ortadaki ürünü ortaya çıkaran üretim faktörleri eşit mi? Eğer havuza adalet getirecekseniz, bunu tam getirmelisiniz. Gelirini adil dağıtmak yetmez. Yarım adalet, adalet değildir. Hepsini aynı değerde gördüğünüz üretim faktörlerini de eşit kullanmak zorundasınız.
Yıllar önce sahnelenen Ferhan Şensoy'un "Şahları da vururlar" oyununu defalarca izlemiştim. Bir sahnede, İran'da Şah'ın devrilişi sonrası iki ayakkabı boyacısı konuşur:
"Herkesin ayağında bir devrim postalı. Boyayacak ayakkabı yok."
"Merak etme oğlum! Artık eşit gelir dağılımı var."
"Nasıl yani?" "Elli ayakkabı boyasan da, üç ayakkabı boyasan da aynı parayı alacaksın. Eşit gelir dağılımı oğlum bu!"
"O zaman ben ayakkabı boyamam. Her akşam gider fiks menüden ücretimi alırım."
Diyaloğu yıllar öncesinden hatırladığım kadar yazdım. Ama aşağı-yukarı böyleydi.
Yeni sistem anlatılırken verilen örneği hatırlayalım: Havuzdan kulüplere yaklaşık 152 milyon YTL dağıtılıyor. Geçmiş şampiyonluklara verilen para da 21.3 YTL (%14) oluyor. 16 şampiyonluğu bulunan Fenerbahçe 7 milyon YTL ile en fazla payı alıyor. Bunun toplam havuz geliri içindeki payı % 4.6.
Her hafta üçerden lig boyunca yayınlanan maç sayısı 102. Tam adalet için (geliri adil dağıtılan ligin, yayın sayısının da adil olması gerekir) lig boyunca her takımın en fazla 12 maçı yayınlanmalıdır.
Niye mi? 102x2= 204 (Çünkü her maçta iki takım var). 204'ü de 18'e (Toplam takım sayısı) bölünce 11,3 çıkar. Biz 12 diyelim. Geçmiş şampiyonlukların değeri havuz içinde maksimum (Fenerbahçe'nin 16 şampiyonluğu için verilen fazladan para) % 4.6 olduğuna göre '12x1,046' bize Fenerbahçe'nin kaç maçının bir sezonda naklen yayınlanmasının adil olduğunu gösterir. Bütün yuvarlamaları yukarı doğru yapılarak elde edilen bu sayı da 13 olur.
Üretim faktörlerini (kulüpleri) eşit görüp adalet için geliri adil dağıtılan havuzda yayınlanan maç sayısı da adil belirlendiğinde yayıncı kuruluş bir büyük takımın sezon boyunca sadece 13 maçını verebiliyor. O zaman bu havuz için ortada 152 milyon YTL olur mu? Bu soruyu bu yeni modeli savunanlar yanıtlamalıdır.
YARIN: Avrupa'da kulüp başına naklen yayınlanan maç sayıları...
|
