  |
|
 Eski bakanlara soruşturma
Akaryakıt Kaçakçılığı Meclis Araştırma Komisyonu, eski bakanlar Tunca Toskay, Sümer Oral ve Zekeriya Temizel hakkında soruşturma talebinde bulundu.
Akaryakıt kaçakçılığının ekonomiye, insan ve çevre sağlığına verdiği zararın araştırılarak alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amacıyla kurulan Meclis Araştırma Komisyonu, eski bakanlar Tunca Toskay, Sümer Oral ve Zekeriya Temizel hakkında soruşturma talebinde bulundu.
''15 AYRI SORUŞTURMA-İNCELEME KONUSUNA YER VERDİK''
Akaryakıt kaçakçılığının ekonomiye, insan ve çevre sağlığına verdiği zararın araştırılarak alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amacıyla kurulan Meclis Araştırma Komisyonu, 3 eski bakan hakkında soruşturma talebinde bulundu.
Komisyon, bir olayla ilgili olarak eski Devlet Bakanı Tunca Toskay, iki olayla ilgili eski Maliye bakanları Sümer Oral ile Zekeriya Temizel hakkında soruşturma talebinde bulunurken, 15 ayrı soruşturma ve inceleme konusuna raporunda yer verdi.
Çalışmalarını tamamlayan komisyonun Başkanı Vahit Kiler, TBMM'de düzenlediği basın toplantısında, rapor hakkında bilgi verdi. 16 Şubat 1005'te çalışmalarına başlayan komisyonun, 57 kamu kurum ve kuruluşu, sivil toplum örgütü temsilcileri ile bazı kişilerin bilgisine başvurduğunu, Mersin, İstanbul, Kocaeli, Habur, Van, Başkale, İzmir, Trabzon, Rize, Hopa ve Batum'da yerinde inceleme ve araştırma yaptığını bildiren Kiler, yıllardır konuşulan ancak hiç soruşturulmamış ve üzerine gidilmeyen konulara eğildiklerini, somut, delilli, evraka dayalı tespitlerde bulunduklarını kaydetti.
''1998-2003 YILLARINDA, DEVLETİN 500 MİLYON DOLARLIK KAYBI VAR''
1998-2003 yılları arasında sınır ticareti kapsamında ham petrol vefueloil ithalatında bazı firmalara yaklaşık 123 milyon dolarlık çıkar sağlandığını belirten Kiler, bunun dışında aynı firmaların yaptığı ithalatta mutat depo kapsamında Hazine'ye zararın da 360 trilyon lira olduğunu ifade etti. Kiler, ''Bu iki rakam toplandığında, 1998-2003 yılları arasında ülkenin 500 milyon dolarlık resmi, evraka dayalı zararı var. Bunun dışında kota haricindeki miktarları aldık ama raporakoymadık. Bu da misli misli rakamlar...'' dedi.
Kiler, fueloil ithalatında da bazı yolsuzluklara rastladıklarını belirterek, hem ham petrol hem de fueloil ithalatında sorumlu bakan vebürokratların isimlerine raporda yer verdiklerini söyledi.
FİRMALARIN RAKAMLARINDAKİ FARKLILIK
Büyük dağıtım firmalarının ithalat ettiklerini beyan ettikleri rakamlar ile ithalat yapılan ülkeden alınan rakamları karşılaştıklarını ifade eden Kiler, bu konuda ciddi tespitlerde bulunduklarını vurguladı. 52 ülke ile yazışmalarından 7 ülkeden yanıt aldıklarını, istenen bilgilerin son anda geldiği Romanya dışında 6 ülkeden net tespitlerde bulunduklarını, 32 ülkeden halen yanıt beklediklerini söyleyen Kiler, gelen yanıtlarla ilgili şunları kaydetti:
''Bize gelen net rakamlarda İspanya'dan 'gönderildi' denilen ile 'alındı' arasındaki fark 108 bin ton, Fransa'dan 836 bin ton, Gürcistan'dan 16 bin ton, Letonya'dan 6 bin ton, Yunanistan'dan 226 bin ton. Bunları topladığımızda 1 milyon 188 bin ton gibi bir rakam çıkıyor. Diğer ülkelerden gelecek rakamlar da farklı olacak. Büyük ölçekli dağıtım şirketlerinin beyan ettikleri rakamlarda büyük farklarvar. Romanya'ya bakıldığında 1998-2004 yılları arasında 3 milyon ton gönderilmiş. Ama '847 bin tonunu açığa verdim' diyor. Yani alıcısı belli olmadan Türkiye'ye gönderilmiş ama kime satıldığı belli değil. Gemiler karasularımıza açılıyor, dışarıda başka yerlerden stok olarak bir şekilde vergisiz kaçak alıyor. Bu, bizim bütün iddialarımızı kanıtlıyor. Bu detaylı olarak inceleme konusu olacak, hepsi hakkında soruşturma, inceleme talebinde bulunuyoruz.''
IRAK BOYUTU
Kiler, Irak'a müdahale sonrasında Türkiye'den transit ve ihracat olarak bu ülkeye motorin, benzin, gazyağı gönderildiği belirterek, şunları söyledi:
''2003 ile 2005 arasında, yaklaşık 5 milyon 850 bin ton civarında Irak'a kayıtlı olarak motorin, benzin, gazyağı gönderilmiş görünüyor. Ama bu ülkeden bize gönderilen rakamlara bakıldığında, 2.5 milyon ton gibi bir rakamın Türkiye'den Irak'a gönderilmeden ülke içinde kaldığı görülüyor. Bu, Irak'a gönderiliyor denilerek gönderilmeyen yüzde 45'lik bir bölüm. Bir kamyon dolu gitmişse bir kamyon boş gitmiş veya motorin yerine su gitmiş. Bir şekilde Türkiye'de bırakılmış. Yine aynışekilde bizim kayıtlarımızda olmayan bilgilerde, son 2 yılda Irak'tan Türkiye'ye ihraç edilmiş olarak görünen 3 milyon 100 bin ton bir ham petrol, nafta ve esas yağı var. Irak, 'Biz bunu Türkiye'ye gönderdik ve karşılığında 450 milyon dolar para aldık' diyor. Ama bu, bizim hiçbir kaydımızda görünmüyor. Dolayısıyla, sadece Irak'a gönderildi denilen ile bizde görünmeyeni topladığında ülkenin vergi kaybı, yaklaşık 8 katrilyon lira....
Yine, son 2 yıl içinde Irak'tan fueloil ithalatı yapıldığı görünüyor. Irak'tan '2 milyon ton fueloili alıp 17 ülkeye sattık' diyen firmalar var. Biz bu firmaların da bütün bilgisini istedik. Bu ülkelere ulaşıp ulaşmadığını sorduk. Irak'tan karayoluyla Mersin ve İskenderun'a, buradan da 17 ülkeye sevk edildiği görülüyor. 17 ülkedensadece bir ülkeden yanıt geldi; Singapur'dan gelen yanıtta, hiçbir şekilde bu ülkeye fueloil gitmediği görünüyor. 16 ülkeden gelen yanıtla, 2 milyon ton fueloilin akıbetini öğrenmiş olacağız. Bunu da ülkemizden 3 tane büyük dağıtım firmasının yaptığı görünüyor. Ama bizegelen tespitlerde bunun Singapur'a gitmediği görülüyor. Tespitlerimizin tamamını soruşturma, inceleme isteği olarak raporda yer verdik.''
'BİR FİRMAYA 10 TRİLYON LİRALIK HAKSIZ KAZANÇ...'
Kiler, Irak'tan Gürcistan'a transit rejimi kapsamında petrol çamuru gittiğinin göründüğünü, ama bunun benzin olarak ülkede kaldığını tespit ettiklerini de söyledi.
Nahçıvan'dan Türkiye'ye gelen şeker pancarının nakliye işinde bir firmaya 10 bin tonluk haksız kazanç sağlandığını tespit ettiklerini belirten Kiler, bunun 10 trilyon liradan fazla haksız kazanç anlamına geldiğini kaydetti.
''Bunun dışında TASİŞ'ten TPİC'e giderken yolda kaybolan miktarlarvar'' diyen Kiler, TÜPRAŞ'IN ham petrol ithalatı esnasında bazı haksızlıklar yapıldığını, 5-6 firmadan ham petrol alınırken birine ayrı bir uygulamayla 8 milyon 300 bin dolar gibi haksız kazanç sağlandığını, buna, soruşturma konusu olarak raporda yer verdiklerini bildirdi.
'AKARYAKITA KARIŞTIRMA ÖZELLİĞİ OLAN YENİ BİR ÜRÜN...'
Akaryakıtta karıştırma özelliği olan bir ürün tespit ettiklerini vurgulayan Kiler, solvent ve bazyağı gibi Petrol İşleri Genel Müdürlüğü ve EPDK'nin izine tabi ürünlerin olduğunu, ancak tespit edilen ürünün izne tabi olmadığını söyledi.
Kiler, bu ürünün ithalat rakamlarının dikkat çekici boyutta olduğunu, 2002 yılında 2 bin 500 ton, 2003 yılında 180 bin ton, 2004 yılında 500 bin ton, 2005 yılının ilk 4 ayında da 157 bin ton ithal edildiğini; bunun ülkede mi kaldığı yurtdışına mı çıkarıldığı konusunda inceleme isteğinde bulunduklarını, bunun da soruşturma konusu olacağını bildirdi.
'RAKAMLAR TAHMİN EDİLENİN ÇOK ÜZERİNDE...'
Kiler, 15 ayrı soruşturma-inceleme konusuna yer verdiklerini belirterek, ısrarlı sorulara karşılık, rapor 1 Ekim'den sonra görüşüleceği için isimleri ifade etmedi.
''Akaryakıt kaçakçılığı rakamlarının tahmin edilenin çok üzerinde olduğunu'' belirten Kiler, ''Son 2 yılda sadece evraka dayalı, devletin 10 katrilyon liranın üzerinde vergisel kaybı söz konusu... Bunun tamamı, bizim yurtdışından, yurtiçinden, Irak'a giden ve oradan gelen miktarlardır ve evraka dayalı tespitlerdir. Mutat depo kapsamında bakıldığında da rakamların çok çok yukarılara tırmandığını göreceğiz'' dedi.
300 sayfalık raporda akaryakıt kaçakçılığının önlenmesi için alınacak tedbirlere de yer verdiklerine işaret eden Kiler, 9 ayrı kamukurumuna 81 ayrı öneride bulunduklarını vurguladı. Rapor görüşüldüktenve önlemler alındıktan sonra kanayan yaranın bir şekilde giderileceğini söyleyen Kiler, 3 eski bakan hakkında soruşturma açılmasını istediklerini, ayrıca dönemin valileri, bürokratları, akaryakıt kaçakçılığı yapan kişilere raporda yer verdiklerini kaydetti.
Kiler, soruşturma açılması istenen bakanların kimler olduğu yönündeki ısrarlı sorular üzerine, ''Bir olayla ilgili olarak eski Devlet Bakanı Tunca Toskay, 2 olayla ilgili olarak eski Maliye bakanları Zekeriya Temizel ve Sümer Oral hakkında soruşturma talebindebulunduk'' diye konuştu.
'TÜPRAŞ'IN RAKAMLARI ARTTI'
Daha raporunu tamamlamadan komisyonun çalışmalarının etkilerinin görüldüğünü belirten Kiler, TÜPRAŞ'ın satışlarında ciddi artış olduğunu söyledi.
Kiler, bu yılın ilk 5 ayı ile geçen yılın aynı döneminin satışlarıkarşılaştırıldığında, uzun yıllardır düşüş eğilimindeki satışların komisyon kurulmasıyla bir anda arttığını, 3.46 katrilyon lira olan satışın 5 katrilyon liraya yükseldiğini vurguladı. Kiler, ''Bu da gösteriyor ki komisyon çalışmalarının tedirginliği bile insanları ürkütmüş. Bu, bizi mutlu etti. Bizim için çok tatmin edici bir rapor oldu. Her şeyi objektif yansıttık'' dedi.
|
