|
 |
 |
 |
 |
|
Tek partiler ve milli gelir
10 EKİM 1965
Genel seçimlerde oyların yüzde 52.9'nu alarak 450 milletvekinden 240'ını kazanan Demirel'in Adalet Parti'si, yoksul bir Türkiye devraldı: Kişi başına yıllık gelir 300 dolar civarındaydı. 1971'de muhtırayla iktıdarı bırakırken bunu 500 dolara çıkarmayı başarmıştı. Nihat Erim ve Ferit Melen'in "teknokratlar" hükümetleri bunun üstüne 300 dolar daha koydular.
1977 SEÇİMLERİ
Kişi başına milli gelirin 1000 dolar tavanını deldiğini görmek Ecevit-Erbakan koalisyonuna nasip oldu. Demirel başkanlığındaki Milliyetçi Cephe hükümetinde 1400 dolar yakalandı, 1977 seçimlerinden sonra Ecevit'in kurduğu hükümet 1500 dolara yaklaştı. Ecevit, 1979'da 2'nci Milliyetçi Cephe hükümetine bu düzeyde teslim etti. Ama enflasyon yüzde 100'lere yaklaşmıştı ve döviz yokluğundan petrol ithal edemeyen Türkiye, hem karanlıktaydı, hem donuyordu... Demirel kuyrukları ortadan kaldırdı, 1980'in eşiğinde 1800 dolar sınırını aştı.
24 OCAK KARARLARI
Ünlü 24 Ocak kararları. Okkalı bir devalüasyon. Ardından ihtilal... 200 dolardan fazla düştü milli gelir. Askeri hükümetler döneminde daha da geriledi; 1250 dolar civarına düştü.
6 KASIM 1983
Seçimlerle demokrasiye dönülüp, ANAP'ın tek başına iktidar olmasıyla, Türkiye'de Özal dönemi başladı. Özal 1250 dolarla aldığı milli geliri 1989 sonunda Cumhurbaşkanı olarak Çankaya Köşkü'ne çıkarken 2500 dolara yükseltti; yüzde 100'lük büyüme sağlanmıştı. Halefleri Yıldırım Akbulut ve Mesut Yılmaz mirası korudu, 1991'de iktidarı DYP-SHP koalisyonuna bırakırken 200 dolar daha eklemişlerdi. Demirel-İnönü hükümeti o düzeyi korudu sadece.
ÖZAL'IN ÖLÜMÜ
Turgut Özal'ın ölümü, Demirel'in Cumhurbaşkanı olmasıyla başbakanlık koltuğuna oturan Çiller'in ilk yılında 3.000 dolar aşıldı. Ama ertesi yıl ekonomik kriz ve onun sonucu devalüasyonla ekonomi tepetaklak oldu: 800 dolardan fazla gerilemişti milli gelir. Yeniden 3.000 doların üstünü görmek için 3 yıl beklenildi. Yılmaz'ın 28 Şubat sonrası hükümeti 3250 doları gerçekleştirdi.
2001 KRİZİ
Ecevit hükümetleriyle büzülme sürecine girildi. Özellikle 2001 Şubat krizi ile milli gelir 2200 dolara düştü.
AKP HÜKÜMETİ
Ve geldik bugünlere... Erdoğan'ın başbakanlığındaki AKP hükümetiyle milli gelir 4.400 dolar ufkuna doğru kulaç atıyor; 2.5 yılda yüzde 50 artış...
Grafiğin özeti: Türkiye'de milli gelir son 40 yılda üç kez büyük sıçrama yaptı. Üçü de tek parti iktidarında. Mimarları: Demirel, Özal ve Erdoğan. Türkiye'de milli gelir iki kez de dibe vurdu. Her ikisi de koalisyonlarda.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
