kapat
   
SABAH Gazetesi
 
    Son Dakika
  » Yazarlar
    Günün İçinden
    Ekonomi
    Gündem
    Siyaset
    Dünya
    Spor
    Hava Durumu
    Sarı Sayfalar
    Ana Sayfa
    Dosyalar
    Arşiv
    Etkinlikler
    Günaydın
    Televizyon
    Astroloji
    Magazin
    Sağlık
    Cumartesi
    Aktüel Pazar
    Otomobil
    İşte İnsan
    Sinema
    Turizm Rehberi
    Çizerler
Bizimcity
Sizinkiler
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Abdurrahman Yildirim @ SABAH
 

Büyüme düşüyor, dış açık büyüyor... Bu ne iştir?

Dün ekonomiyi yakından ilgilendiren iki önemli veri açıklandı. Biri sabahleyin açıklanan 2005'in ilk çeyrek dönemine ait büyüme verileri, diğeri de akşam saatlerinde duyurulan mayıs ayı dış ticaret rakamları.
Bitişikte yer alan tabloda hem üretim yoluyla hem de tüketim yoluyla büyümenin detayları görülüyor.

İnşaat en canlı sektör
Önce üretim ayağından başlayalım.
* Tarımın bu yıl büyümeye katkısı yok.
* Sanayinin katkısı ise yarı yarıya düşmüş. Bu da zaten büyüme oranıyla tam bir paralellik içinde. Yüzde 5.3'lük imalat sanayi üretimine karşılık 5.3'lük GSMH artışı var.
* Ekonominin en canlı sektörü ise inşaat. Gerçi geçen yılın ilk üç ayında da inşaat canlıydı. Yüzde 12.7 artış kaydetmişti ama sonraki çeyreklerde bu canlılığını koruyamamıştı. Bu yılki artışı yüzde 16.5 düzeyinde. İkinci çeyrekte bu artışın devam ettiğini gözlemliyoruz. Dolayısıyla inşaat sektöründe geçen yıla göre net bir canlılık yaşanıyor ve bu sürecek gibi görünüyor.
Ticaret ise en büyük ivmeyi kaybeden sektör. Bu da esnafın neden "işler kesat" diye yakındığının en büyük kanıtı.

Yatırımlar hız kesti
Harcamalar yönüyle büyümeye baktığımızda ise tüketimin iyice hız kestiği dikkati çekiyor.
* Özel nihai tüketim harcamaları
12.4'lük büyümeden yüzde 4'e inmiş. Bunda da asıl düşüşü yarı dayanıklı ve dayanıksız tüketim malları grubu oluşturmuş. Bu grup yüzde 48.0'den yüzde 1.5 artışa düşmüş. Yani krizde ertelenmiş talep karşılandıktan sonra, tüketim geniş kitlelere yaygınlaştırılamamış. Para, inşaata veya konuta gitmiş. Tüketimi yine geliri yüksek grup yapabilmiş.
* Devletin tüketim harcamalarında ise artış var.
* Asıl çarpıcı gelişme ise geçen yıl rekor kıran özel sektör makine teçhizat yatırımlarının hız kesmesi. Büyümedeki en olumsuz gelişme bu. Geçen yılın ilk çeyreğinde yüzde 92.1 artan makine teçhizat yatırımı yüzde 1.2'ye düşmüş.

Yıllık büyüme yüzde 5
Büyüme rakamları ertelenmiş taleple birlikte ekonomide yaşanan canlılığın tamamiyle kaybolduğunu gösteriyor. Geçen yılın aynı döneminde yüzde 11.8 olan gayri safi yurtiçi hasıla büyümesi bu yılın ilk üç ayında yüzde 4.8'e indi. Yani geçen yılkinin yarısı bile değil. Bunda baz döneminin yüksekliği önemli bir faktör.
Ancak ikinci üç aylık dönemde de baz etkisi çok güçlü olacak. Onun için ilk üç aydaki büyümenin yakalanması bile güç olabilir. Yılın üçüncü ve dördüncü çeyreklerinde ise baz faktörü etkisini kaybedecek. Yılın tümünde ise resmi hedef olan yüzde 5 civarında bir büyüme ortaya çıkabilir. Dolayısıyla son üç yıldır yüzde 5 hedef alınan ancak bunun olumlu anlamda ıskalanması geleneği bu yıl bozulacak gibi

Dış açık rekorda
Büyümenin normal seyrine girmesine ve soğumasına karşılık dış ticaret açığı artmaya devam ediyor. İlk çeyrekteki büyümenin yanından dün açıklanan mayıs ayı verileri 4 milyar 75 milyon dolarla tarihindeki en yüksek aylık dış ticaret açığını oluşturdu. İlk beş ayda ise dış ticaret açığı yüzde 22.3 artışla 16 milyar 87 milyon dolara yükseldi. Bu açık da, beş aylık bazda şimdiye kadarki rekor dış ticaret açığı.
Bu yılki büyümenin yaklaşık yarı yarıya düşmesine karşılık dış ticaret açığı artmaya devam ediyor. Demek ki, dış açık, büyüme yanında başka şeylere de duyarlı. Bu da şimdilik fiyat. Yani ithalatın fiyatını belirleyen döviz kurunun düzeyi. Kurun geçen yıla göre düşmeye devam etmesi üretimde ithal aramalı kullanımını giderek artırıyor. Bu durumda büyüme ile dış ticaret açığı tersi yönlerde hareket ediyor.

Sonuç
"Gerçek, arandığında, saklanır"
Oliver Wendell Holmes

YAZARIN ÖNCEKİ YAZILARI
 Bir tarafı yaparken diğer tarafı yıkmak   / 30-06-2005
 Biz tasarruf sahiplerini mağdur ederken, şirketler yabancılara gidiyor   / 29-06-2005
 Petrol riski ciddileşiyor   / 28-06-2005
 Olumsuzlukları dengelemede yabancı sermayenin rolü   / 27-06-2005
 Bir de tarım stratejisi gerek   / 23-06-2005
 Sanayicinin kafası neden karışıyor?   / 22-06-2005
 Vadeli Borsa'dan uslu doğum   / 21-06-2005
 Bonolar da 2006'dan itibaren müşteri bazında saklanacak   / 20-06-2005
 Özel tahvillerin önünü açacak üç adım   / 17-06-2005
 Kasasına bir milyar dolar koyan şirketi hangi patron satar?   / 16-06-2005
YAVUZ SEMERCİ
İhlas kavgasının içyüzü
Bankacılık Düzenleme ve...
Prof. Dr. AYDIN AYAYDIN
Rekabet Kurulu üyeleri doktora bile gidemiyor
Rekabet...
ABDURRAHMAN YILDIRIM
Büyüme düşüyor, dış açık büyüyor... Bu ne iştir?
Dün...
Bütün kızlar toplandı
Deniz Kuvvetleri Kupası 2005 Sabah Açıkdeniz Yat Yarışları'na...
Buse'nin raporu gelmek bilmedi
Geçirdiği ameliyat sonrası hayatını kaybeden kızları Buse'nin doktor...
Fuhuş üssü Çömlekçi
Fuhuş üssü Çömlekçi
Türkiye'deki yabancı hayat kadınları Trabzon'un Çömlek Mahallesi'ni...
Hikâyeleri hep aynı: Çalışmaya gelmiştim
Hikâyeleri hep aynı: Çalışmaya gelmiştim
Bu kadınlar parasızlık canlarına tak edince, çocuk bakmak üzere...
IMKB
E: 27.617 D:% 2,45
DOLAR
S: 1,338 D:% 0,037
EURO
S: 1,614 D:% -0,155
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Aktüel Pazar | Sarı Sayfalar | Otomobil | Dosyalar | Arşiv | Künye | Ana Sayfa
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
Üretim ve Tasarım   Merkez Bilgi Grubu