Yılbaşında LPG fiyatlarının serbest bırakılmasıyla, 12 kilogramlık tüpün fiyatı 6 ayda yüzde 27 arttı. 22'den 28 YTL'ye çıktı. Bu hızlı artış mutfak masrafına yansıdı.
Tüpgaza serbest piyasa darbesi
LPG fiyatının 1 Ocak 2005 tarihiyle birlikte serbest bırakılması evinde tüpgaz kullanan vatandaşı yaktı. Geçen altı ayda 12 kg'lik ev tüpünün fiyatı, 22 YTL'den yüzde 27'lik artışla 28 YTL'ye çıktı.
1 Ocak 2005'le birlikte serbestleşen likit petrol gazı (LPG) piyasasında dağıtım şirketlerinin kârlarını katlamasının faturası, mutfak tüplerindeki fiyat artışlarıyla yurttaşa çıktı. LPG fiyatının serbest bırakıldığı son 6 ayda 12 kilogramlık ev tüpünün fiyatı yüzde 27 artarak 22 YTL'den 28 YTL'ye fırladı. Enerji sektöründe tam rekabete dayalı güçlü bir yapı oluşturmak üzere peş peşe doğalgaz, petrol ve LPG piyasası serbestleştirildi. Serbestleşme sonrasında doğalgaz ve petrolde tüketici aleyhine yukarı doğru bir fiyat hareketi görülmedi. Özellikle petrol sektöründe korkulan olmadı ve akaryakıt fiyatları istikrarını korudu.
KÂR MARJLARI ETKİLİ OLDU Ancak, tüpgaz ve otogazda serbestleşme sonrasında ciddi fiyat hareketleri gözlendi. 1 Ocak'tan itibaren serbest bırakılan LPG satış fiyatları, Türkiye'de yaklaşık 14 milyon konutta tüpgaz kullanan tüketicileri vurdu. 12 kilogramlık tüpgazın fiyatı, yüzde 27 oranında artarak 28 YTL'ye kadar çıktı. LPG sektöründe dağıtım şirketlerinin kar marjları, bu oranları hükümetlerin belirlediği 1998'den 2004 sonuna kadar geçen 6 yılda ton başına 240 dolar düzeyinde seyrediyordu. Ancak LPG dağıtıcıları, yıllardır satış fiyatlarının büyük ölçüde vergiye gittiğini, çok düşük kâr marjları ile çalıştıkları gerekçesiyle hükümet nezdinde yoğun lobi faaliyeti yürütüyordu.
VERGİ KAYBI 200 MİLYON DOLAR Yılbaşından itibaren fiyat serbestisine geçilmesi ile birlikte kar marjları yüzde 67 artarak 400 dolara kadar çıktı. Uzmanlar bu fiyat artışının özellikle kırsal kesimde mutfak tüpü kullanımını azaltacağını, doğalgaz gibi alternatifleri de olmayan bu kesimlerin enerji ihtiyacını odun yakarak karşılanmasına neden olacağını belirtiyor. Öte yandan sektörde vergi uygulaması da tartışılıyor. Tüplü ve dökme gazda ton başına ÖTV'nin 615 YTL, otogazda 862 YTL olduğuna dikkat çeken sektör temsilcileri, iki üründe farklı oranlarda uygulanan ÖTV nedeniyle devletin uğradığı yıllık vergi kaybının 200 milyon doları bulduğunu belirtiyor. Sektör temsilcilerine göre, bu fark ortadan kalkmadan kaçak LPG kullanımının ve vergi kaybının önlenemeyeceğine işaret ediyor.
