Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Başkanı Yusuf Günay, Türkiye'de akaryakıt tüketiminin neredeyse yüzde 20'ye yaklaşan bölümünün ülkeye kaçak yollarla girdiğinin tespit edildiğini bildirdi.
Günay, getirilecek ulusal marker (DiTag 201 TR) sisteminin Türkiye genelinde piyasada dolaşan tüm akaryakıtın kaynağının anlaşılmasına imkan vereceğini belirterek, ''Bu da kaçak akaryakıtın ülke genelinde pazarlanabilmesini engelleyeceği için akaryakıt kaçakçılığına da darbe vuracak'' dedi.
EPDK Başkanı Günay ve PHS Petrol Ürünleri Markerleme Kontrol Eğitim İthalat Sanayi Ticaret A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Kazım Türker tarafından, kaçak akaryakıt kullanımının engellenmesi için ulusal marker temini ve teslimi anlaşması imzalandı.
Günay, EPDK'de düzenlenen imza töreni öncesi yaptığı konuşmada, Türkiye'de petrol piyasasında bugüne kadar etkin bir denetim sistemi kurulamadığını belirterek, bunun ekonomi, sektör ve milyonlarca akaryakıt tüketicisi açısından çok büyük sorunlar doğurduğunu söyledi. Türkiye'ye sınırlardan çok ciddi oranlarda kaçak akaryakıt girdiğini bildiren Günay, yapılan araştırmalarda Türkiye'de kaçak, kalitesiz ve standart dışı akaryakıt kullanım miktarının giderek arttığı, yöntemlerinin çeşitlendiği, sistematik ve organize hale geldiğinin görüldüğünü söyledi.
Günay, şöyle devam etti: ''Ülkemizin çok ucuza akaryakıt alınabilecek ülkelerle çevrili olması ve özellikle sahillerimizin uzunluğu ve kontrolünün zor olması, deniz yoluyla yapılan kaçakçılığın önünü açmaktadır. Daha da önemlisi ülkemizde akaryakıttan alınan vergilerin yüksekliği nedeniyle, kaçak akaryakıtın normal piyasa fiyatının çok altında satışa sunulması, yasadışı yollardan kolay para kazanma arzusunda olanları teşvik etmektedir.''
Günay, Türkiye'de akaryakıt tüketiminin neredeyse yüzde 20'ye yaklaşan bölümünün ülkeye kaçak yollarla girdiğinin tespit edildiğini vurgulayarak, bugün Türkiye'nin her tarafında kaçak akaryakıt kullanıldığını söyledi. Bu durumun hem milyarlarca dolarlık vergi kaybına yol açtığını, hem de standart dışı yakıtların insan sağlığı, çevre ve araçların motorlarına büyük zararlar verdiğini ifade eden Günay, kaçak ve kalitesiz akaryakıt kullanımının bir araçta 500 ile 10 bin Yeni Türk Lirası (YTL) arasında bir zarara sebep olduğunun hesaplandığını kaydetti.
Böyle bir tablonun sektörde kurallara uygun rekabet eden şirketlere karşı da bir güven problemi doğurduğunu belirten Günay, ''Yasaları hiçe sayanları, 2004 yılında 29 milyar YTL ekonomik büyüklüğe ulaşmış ve ülkemize 18 milyar YTL vergi geliri sağlamış dev bir sektörün tamamına mal etmek büyük bir haksızlıktır'' dedi.
ULUSAL MARKER UYGULAMASI Sınırlardan kaçak akaryakıtın girişi ve tüketimini engellemek için ulusal marker sistemi uygulanacağını kaydeden Günay, uygulamayla Türkiye'nin her noktasında serbest dolaşıma girecek ve 15 milyon tonun üzerinde akaryakıtın, gümrükler ve rafinerilerde belirli oranlarda işaretleneceğini bildirdi. Günay, daha sonra da Türkiye genelinde 200 adet marker kontrol cihazıyla yapılacak denetimler sonucu, piyasada satılan akaryakıtın ulusal marker içerip içermediğinin kontrol edileceğini söyledi.
Günay, bunun sonucunda ulusal marker içermeyen veya içinde yeterli şart ve seviyede ulusal marker bulunmayan akaryakıt için gerekli işlemler yapılarak, yasal prosedürün başlatılacağını kaydetti. EPDK Başkanı, EPDK adına Petsel-Serem ve İngiliz John Hogg firmalarının ortaklığında oluşturulan PHS şirketinin ulusal marker'ı temin edeceğini, İstanbul, Ankara ve Mersin'de stoklayacağını bildirdi.
Günay, marker denetimi konusunda Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ile bir işbirliği protokolü imzalandığını, piyasanın denetimine yönelik olarak ise Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü'nün desteğini almak üzere İçişleri Bakanlığı ile de gelecek hafta bir işbirliği protokolü imzalanacağını söyledi. ''Türkiye'de akaryakıt kaçakçılığı o kadar büyük boyutlara ulaşmıştır ki, yalnızca ulusal marker uygulaması ile bu sorunun tamamen ortadan kalkacağını söylemek hayalcilik olur'' diyen Günay, ancak bu sistemin etkin bir denetim sistemiyle birlikte yürütülmesi halinde Türkiye genelinde piyasada dolaşan tüm akaryakıtın kaynağının anlaşılmasına imkan vereceğini kaydetti.
Bunun da kaçak akaryakıtın ülke genelinde pazarlanabilmesini engelleyeceği için akaryakıt kaçakçılığına da darbe vuracağını dile getiren Günay, şunları söyledi: ''Ulusal marker'ı kaçakçıların korkulu rüyası haline getiren husus da budur. İnanıyorum ki, sektörün denetlenmesi konusunda gösterilecek işbirliği ve duyarlılık yılların sorunu halini alan petrol piyasasında kaçak-standart dışı akaryakıt kullanımı son bulacaktır. Böylece petrol sektörümüzün üzerindeki olumsuz imaj da ortadan kalkacak ve sektör gereken itibarına kavuşacaktır.''
SEREM PETROL GENEL MÜDÜRÜ SANVER Törende, Serem Petrol ve Kimya Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi Genel Müdürü Selim Sanver, ulusal marker sistemini tanıtan bir sunum yaptı. Sanver, marker'ın benzin, dizel ve biodizel yakıtta rahatlıkla kullanıldığını, yakıta eklendiğinde herhangi bir şekilde görülmediğini, yakıt içindeki marker ölçümü için herhangi bir kimyasala ihtiyaç olmadığını ve tehlikeli atık oluşturmadığını kaydetti.
Marker'ın taklit edilmesi ya da ilave edildikten sonra ayrıştırılmasının mümkün olmadığını ifade eden Sanver, marker ölçümü için saha, laboratuvar ve DNA analiz testlerinin yapıldığını söyledi. Türkiye'de kullanılacak marker için özel DNA yapısının oluşturulduğunu bildiren Sanver, bu kodun yapısının analiz edilemeyeceğini belirtti.
Sistemin avantajlarına da değinen Sanver, Türkiye'de akaryakıtta senede 2.5 milyar dolarlık bir vergi kaybının söz konusu olduğunu hatırlatarak, ulusal marker sistemiyle bunun engellenmesi halinde daha çok vergi toplanacağını ve bunun sonucunda akaryakıttaki vergi oranının düşebileceğini söyledi.
Akaryakıt kaçakçılığına darbe
