|
 |
 |
 |
|
| Musevi elçi kararsızlığı
|
|
ABD'de sessiz tartışma: Yeni Ankara elçisi de Musevi olursa, Türkiye'de Amerikan ve Musevi karşıtlığı artar mı?.
ABD'nin Ankara Büyükelçisi Edelman'ın yerine gelecek kişi bu hafta içinde belli oluyor. Üç isim konuşuluyor: Eski Moskova Büyükelçisi Vershbow, eski Azerbaycan Elçisi Wilson ve müsteşar yardımcısı Wayne.
GEÇMİŞTE DE BİRÇOK MUSEVİ ELÇİ OLDU
İlk iki isim Wayne'e göre daha şanslı. Ancak Washington'daki asıl tartışma isimde değil, adayların dininde ortaya çıkıyor: Yeni elçi Grossman, Abromowitz ve Edelman gibi Musevi mi olsun?
"YA ANTİ-SEMİTİZM ARTARSA" KORKUSU
Hâkim görüş şöyle: Edelman, ABD'nin Irak politikalarını eleştirirken Musevi karşıtı üsluba kaçan bazı marjinal yayın organlarının hedefi oldu. Yeni elçi Musevi olursa aynı zorluk var.
Edelman yerine Ankara'ya 3 aday
ABD, bu yaz Türkiye'den ayrılacak büyükelçisinin yerine üç isim üzerinde duruyor. Hükümette bir de 'sessiz' tartışma var: Büyükelçinin Musevi olmasının artıları, eksileri....
ABD hükümeti, haziran ayı ortasında Türkiye'den ayrılarak ABD Savunma Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı olarak Washington'a dönecek olan ABD büyükelçisi Eric Edelman'ın yerine atanacak yeni elçiyi bu hafta belirleyecek. Bir dizi elemeden sonra ABD'nin Ankara elçiliği için üzerinde durulan üç isim, ABD'nin eski Moskova ve NATO Büyükelçisi Alexander Vershbow, eski Azerbaycan Büyükelçisi Ross L. Wilson ve Ekonomi ve İş Dünyası'ndan sorumlu müsteşar yardımcısı Anthony Wayne. Üç diplomatın da ABD Dışişleri Bakanlığı'nda etkin görevlerde bulunmuş saygın isimler olması, ikili ilişkilerdeki iniş çıkışlara rağmen, Washington'un dış politika öncelikleri açısından Ankara'daki makamın "kritik" ve "ağırlıklı" bir elçilik olmaya devam ettiğinin göstergesi olarak alınıyor. Washington'da geleneksel olarak Türkiye büyükelçiliği, Akdeniz ya da Doğu Avrupa tecrübesi olan bir kariyer diplomatına verilirken; Paris, Londra ve İtalya'daki elçilikleri ABD Başkanı'na yakın isimlerden "siyasi atama" sonucunda belirleniyor.
EN ERKEN YAZ ORTASI
Geçen haftalarda Washington'da hükümet içi bir dizi toplantı sonrasında belirlenen bu üç isimden birinin, büyük olasılıkla bu hafta kabinede geniş bir değerlendirme sonrası Dışişleri Bakanı Rice tarafından Edelman'ın yerine önerilmesi bekleniyor. Washington'daki kaynaklar, Dışişleri Bakanı Rice'ın ağırlıklı olarak Doğu Avrupa, NATO ve Transatlantik ilişkilerindeki geçmişi yüzünden Vershbow ve Azerbaycan ve Moskova tecrübesi nedeniyle Wilson üzerinde yoğunlaştığını belirtti. Yeni elçinin Beyaz Saray tarafından resmen açıklanmasından sonra, ABD Kongresi'nden onay alması lazım. Kongre'nin 27 Mayıs'tan 6 Haziran'a kadar ve sonra da ağustos ayı boyunca tatilde oluşu nedeniyle, onay sürecinin "en erken" yaz ortasına ve yeni büyükelçinin Ankara'ya varışının "en erken ihtimalle" sonbahara kalacağı düşünülüyor.
MUSEVİ OLMALI MI?
Bu arada ABD dış politika çevreleri ve Dışişleri Bakanlığı'nda fazla seslendirilmeyen bir tartışma da yeni elçinin Musevi olması ya da olmamasının artı ve eksileri. Geçmişte Morton Abromowitz, Marc Grossman gibi ABD elçileri de Musevi kökenliydi. Ancak bugün durum farklı değerlendiriliyor. Washington'da hükümet ve etkin çevrelerde, Eric Edelman'a yönelik Türk basın ve kamuoyundaki tepkinin, Edelman'ın Musevi kökenli olmasından kaynaklandığı, bu durumun Türkiye'deki ABD karşıtı havayı "pekiştirdiği" yolunda görüş var. Edelman'ın özellikle internet ve marjinal yayın organlarının boy hedefi olması, burada ABD'nin Irak politikalarına yönelik tepkinin zaman zaman anti-Semitik üslupla dillendirilmesi, ABD dış politika çevrelerinde kaygıyla not edildi. Bu yüzden de bazı çevreler, yeni elçinin Musevi kökenli olması halinde benzer bir tepkiyle karşılaşabileceğinden kaygılı. Buna karşı tez olarak ortaya konan görüş ise, başarılı bir elçi namzetinin etnik kimliğinden dolayı Ankara gibi önemli bir makamdan geri kalmasının, bir anlamda "anti-Semitizimin başarısı" olacağı yolunda. Bu tezi ortaya atan çevreler, bilakis ABD'nin "taviz verdiği" imajı oluşmasından rahatsız. Bir kaynak "Bence bundan sonraki elçi bilakis Yahudi olmalı" dedi. Dışişleri Bakanlığı ise, özellikle Rice'ın Ocak ayındaki Ankara gezisinden bu yana Türkiye'deki Amerikan karşıtı dalganın bir ölçüde azaldığı görüşünde. Bir yetkili, yeni elçinin Musevi olması durumunda bazı zorluklarla karşılaşacağını bilerek gelmesi gerektiği, ancak bunun kimse için bir engel teşkil etmeyeceğinin altını çizdi.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
