kapat
   
SABAH Gazetesi
 
    Yazarlar
    Günün İçinden
    Ekonomi
    Gündem
    Siyaset
    Dünya
    Spor
    Hava Durumu
    Sarı Sayfalar
    Ana Sayfa
    Dosyalar
    Arşiv
    Etkinlikler
    Günaydın
    Televizyon
    Astroloji
    Magazin
    Sağlık
  » Cumartesi
    Aktüel Pazar
    Otomobil
    Sinema
    Çizerler
Bizimcity
Sizinkiler
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Sağlam kemikler için süt, yoğurt ve peynir
Sağlam kemikler için süt, yoğurt ve peynir

Kalsiyum ve D vitamini, kemik dokusunun zarar görmesi sonucu oluşan 'osteoporoz'un oluşumunu engelliyor. Alkol ve kafeinin fazlası ise çok zararlı.

Osteoporoz düşük kemik kitlesi ve kemik dokusunun zarar görmesi sonucu gelişen bir rahatsızlık... Kırıklar artıyor ve kemik sağlığı bozuluyor. Önemli bir halk sağlığı sorunu olan osteoporozun Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre menopoz sonrası kadınlar arasındaki görülme sıklığı ise yüzde 30. İngiltere'de ulusal düzeyde yapılan araştırmalarda her 4 kadından birinin düşük kemik yoğunluğuna sahip olduğu ve bu kadınların aşikar olarak osteoporoza bağlı kırıklara meyilli oldukları saptanmıştır. Osteoporoz sıklığı Hollanda'da, 45 yaş üstü erkeklerde 1/3, 60-80 yaş arası kadınlarda 1/4, 80 yaş üstü kadınlarda ise 1/2 olarak belirtilmiştir. Batı toplumlarında osteoporoz sıklığının bu kadar yüksek oluşu, genetik eğilim yanında yetersiz ve dengesiz beslenme ile fiziksel aktivitenin azlığı ile açıklanmaktadır. Osteoporozdan korunmanın genel ilkesi ise şudur: Çocukluk ve ergenlik döneminde kemik yoğunluğunu mümkün olan en yüksek düzeye çıkarmak. Ayrıca yaşamın ileri dönemlerindeki kemik kaybını azaltmak... Kalsiyum başta olmak üzere D vitamini, protein, sodyum, kafein ve alkol gibi beslenmeye ilişkin öğelerin osteoporozun oluşumunda etkili oldukları bilinmektedir. Bu öğelerin osteoporozun oluşumundaki etki mekanizmalarını sizler için araştırdım.

Kalsiyumu ihmal etmeyin
Yetersiz kalsiyum alımından en çok ergenler ve yaşlılar zarar görür. Ergenlik dönemi kemik sağlığı açısından en önemli ve kritik dönemlerden biridir. Çünkü bu dönemde alınan yeterli kalsiyum ile kemik kitlesi maksimum düzeyine ulaşabilmekte, erişkinlik döneminde kemik kitlesi korunabilmekte ve menopoz sonrası dönemde ise kemik dokusunun kaybı yavaşlatılabilmektedir. Yapılan çalışmalar, kalsiyum eksikliğinin ancak 20 yaşına kadar giderilebileceğini, bundan sonra alınan kalsiyumun sadece kemik hacminin korunmasına yardımcı olacağını ortaya koymuştur. Bu saptamalarla ergenlik döneminin önemi bir kez daha vurgulanmıştır. Amerika Besin Öneri Komitesi (RDA) bu gereksinimi 1300 mg/gün olarak tartışırken, bazı güncel çalışmalarda aynı gereksinim 1500 mg/gün olarak belirtilmektedir. Belirlenen seviyenin (1200-1500 mg/gün) altında kalsiyum tüketimi olan ergenler, yaşamın ileri dönemlerinde gereksinim duyacakları iskelet hacmine sahip olamayacaklardır. 1300 mg/gün kalsiyumu günde 1 su bardağı az yağlı süt, 1 su bardağı az yağlı yoğurt ve 2 kibrit kutusu sert peynir ile karşılayabilirler. Bunun dışında kılçıklı balık, badem, ceviz, koyu yeşil yapraklı sebzeler (ıspanak, roka, maydanoz, vs.), kuru baklagiller ve pekmez diyetin kalsiyum destekleyicileridir. Kalsiyum gereksinimi açısından menopoz sonrası dönem ayrı bir önem taşır. Amerika Ulusal Tıp Enstitüsü, 50 yaşın üstündeki kadınlar için kalsiyum gereksiniminin 800 mg/gün'den 1200 mg/gün'e çıkarılmasını önermiştir. Yine Amerika'da Ulusal Sağlık Enstitüsü'nün kalsiyum gereksinimi konusunda yaptığı toplantısında, kalsiyum gereksinimi, hormon yerine koyma tedavisi alan kadınlar için 1000 mg/gün, almayanlar için 1500 mg/gün olarak belirlenmiştir. Süt ürünleri kalsiyumun en zengin ve biyoyararlılığı en fazla olan kaynaklarıdır. Yoğurt, laktaz eksikliği olan kişilerde bile iyi tolere edilir ve her yaş grubu için sağlıklı bir seçenektir. Çocuklar tarafından sevilerek yenen dondurma da kalsiyum için iyi bir kaynaktır. Pekmez, susam, yeşil yapraklı sebzeler, kuru baklagiller, kuru yemişler ve kurutulmuş meyveler kalsiyumun iyi kaynakları arasında olan besinlerdir. Tahıllar ve etlerin kalsiyum içeriği düşüktür. Kalsiyumun emilimini gastrik asit ile diyette yeterli miktarda bulunan D vitamini, laktaz, bakır ve florid'in olumlu etkilediği, fitat, okzalat, nişasta olmayan polisakkaritlerin üronik asit ve diğer bileşenlerinin ise olumsuz etkilediği bilinmektedir. Örneğin, ekmekteki kalsiyumun emilimi içerdiği fitattan, ıspanaktaki kalsiyumun emilimi de içerdiği okzalattan dolayı diğer yeşil sebzelerdekinden daha düşüktür. Bu nedenle süt, yoğurt, peynir ve ayran çok kaliteli kalsiyum kaynaklarıdır.

D vitamini kaynağı güneş ışınları
D vitamini eksikliği daha çok yaşlıları, eve bağımlı kişileri ve siyah ırktan olanları etkiler. Bu kişiler doğal olarak güneş ışınlarından sınırlı yararlanırlar. Bu nedenle de osteoporoz riski taşırlar. D vitamininin esas kaynağı güneşin ultraviyole ışınlarıdır. Yağlı balıklar da D vitamininin en zengin kaynağı iken karaciğer, yumurta sarısı, et, balık, tereyağı gibi hayvansal besinler de bu vitamini içerir.

Proteinin fazlası zarar
Yeterli protein alımı yağsız vücut kitlesinin özellikle de kas sisteminin korunması için gereklidir. Normal diyet koşullarında, diğer bir deyişle dengeli bir diyetle alınan proteinin kalsiyum emilimine herhangi bir şekilde etkisi yoktur. Ancak diyet proteinin artması halinde böbreklerin süzme hızı artar, kalsiyumun geri emilimi azalır ve böylece idrarla kalsiyum atımı artar. Protein fazlalığına bağlı olarak vücudun asit yükü de bu olaya eşlik eder.

Hazır besinlerden uzak durun
Sodyum, osteoporozun oluşumundaki önemli etkenlerden biridir. Diyet sodyumu idrarla atılan kalsiyumun belirleyicisidir. Kemik sağlığı için diyetle alınan sodyum, kalsiyumun kendisinin alımı kadar önemlidir. Fazla sodyum alımı, kalsiyum balansını negatif olarak etkilemektedir. Çünkü sodyum kaçınılmaz bir şekilde idrarla kalsiyum kaybını şiddetlendirmektedir. Diyetle ne kadar çok sodyum alınırsa, idrarla o kadar kalsiyum atılmaktadır.

Menopozda kahveyi azaltın
Kafein idrarla kalsiyum atımını artırarak negatif kalsiyum dengesine yol açmaktadır. Çay ve kolalı içeceklerin, kafein içeriklerinden dolayı, kemik sağlığı üzerine, kahveye benzer etki yapabilecekleri düşünülmektedir. Menopoz sonrasında çay, kahve ve kolalı içeceklerin sınırlandırılması önerilmektedir. Öneri: Günde 5 fincan limonlu veya 5 fincan yeşil çayı geçmemeli, günde 2 fincan kafeini alınmış kahvenin üzerinde tüketilmemelidir.

Selahattin Dönmez

DİĞER YAŞAMA DAİR HABERLERİ
 Fransız kozmetik kralı makyaj modasını anlattı
 Çocuğunuz hayatı masallardan öğreniyor
 Onlar zayıfladı şimdi sıra sizde
 Sezen Aksu 'Neredesin'i dinleyip ağladı
 Erkeklerin bakire eş merakı
 İkimiz de aşkta başarılı değiliz
 Çalışan anne iki kere dikkat etsin
 'Hotel'den çıkan albüm
 Kişiye özel iç çamaşırı burada
 Anneler 'sağlıklı beslenme'yi öğreniyor
 Bu kampanya çok konuşulacak
 At safarasine geldi aşık olup kaldı
 Heyecanlanırım diye eşim oyuna gelmedi
 Masumiyetin fotoğrafları
 Bu yavruların iki annesi var
 Kansere karşı sağlığa yolculuk
 Haftanın kitapları
 Köpek modasının Valentino'su
 New York'tan en yeni haberler
    Cumartesi Yazarlar
    Güncel
  » Yaşama Dair
    Sinema
    Gurme
Tarihin en büyük din savaşları
Tarihin en büyük din savaşları
Bu filmi özellikle tarih meraklıları kaçırmamalı. Hollywood'un aynı...
Onun memleketinden çocuk manzaraları
Onun memleketinden çocuk manzaraları
İranlı Kürt sanatçı Bahman Ghobadi'nin "Sarhoş Atlar Zamanı",...
Tekila yıllar sonra geri döndü
Meksika'nın milli içkisi, agave kökünden damıtılır. 1997'de bir...
Tüp bebek doktorunun mucizesi
Dokuz Eylül Üniversitesi Tüp Bebek Merkezi Müdürü Prof. Dr. Gülekli ve eşi 9...
Hamburg'da bir çete ve aile gibiyiz
Yönetmen Fatih Akın bir yandan Cannes'da juri üyeliğine hazırlanıyor bir yandan...
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Aktüel Pazar | Sarı Sayfalar | Otomobil | Dosyalar
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.