|
 |
 |
 |
 |
|
Spikerlere dil dersi sunuculara sertifika
Radyo ve Televizyon Üst Kurulu'nun, ekranlardaki Türkçe yanlışlarını belirlemek üzere bir süre önce Türk DilKurumu'na hazırlattığı rapor, ekran yıldızlarına yönelik önlem alınmasını gündeme getirdi "Spiker, muhabir ve sunucularda dili yanlışsızkullanmalarının şart olduğu fikri yerleşmemiş" sonucunaulaşan TDK, ekrana çıkacak isimlere 'dil dersi ve sertifika'zorunluluğu getirilmesini önerdi.
Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), ekranlarda Türkçe'nin kötü kullanımına karşı harekete geçti. Türkçe yanlışlarını belirlemek üzere bir süre önce Türk Dil Kurumu'na (TDK) rapor hazırlatan RTÜK, ekran yıldızlarına 'dil ayarı' yapmayı düşünüyor. "Spiker, muhabir ve sunucularda dili yanlışsız kullanmalarının şart olduğu fikri yerleşmemiş" sonucuna ulaşan TDK uzmanları, ekrana çıkacak isimlere 'dil dersi ve sertifika' zorunluluğu getirilmesini önerdi. RTÜK Başkanı Fatih Karaca yaptığı açıklamada, öneriye sıcak baktıklarını söyledi: "Duru Türkçe hepimizin arzusu."
BELGE LAZIM
TDK, raporunda; ekrana çıkanların Türkçe yeterliliklerini gösteren bir sertifika sahibi olmaları, bu amaçla RTÜK yönetmeliğinde değişiklik yapılması gündeme getirildi. Raporda ayrıca, her radyo ve TV'nin bünyesinde bir 'Dil İzleme- Denetleme Kurulu' oluşturulması teklif edildi. Yönetmeliğin çıkması halinde ilk aşamada haber sunucularından 'dil bilgisi sertifikası' istenecek. Bunun için  kısa süreli eğitimden geçmeleri de gerekecek. İkinci etapta, eğlence programı yapan Seda Sayan ve Kuşum Aydın'ın da aralarında bulunduğu tanınmış isimlerden Türkçe konusundaki yeterliliklerini belgelendirmeleri istenecek. TDK raporunda ayrıa; sunucu, spiker ve muhabirlerin yayınlardaki yanlış kullanımların zamanla söyleyiş haline gelerek dile yerleştiğine dikkat çekti: "Deyimleri yanlış ve eksik kullanma, kelimeleri yanlış telaffuz etme, cümle düzenini bozma, kaba, edep dışı sözlere yer verme, yabancı kelimelere özenme gibi hususların toplumu hızla etkilemekte olduğu acı bir gerçektir. Kısa vadede önlem alınmadığı takdirde, bu olumsuz gidişin boyutları daha da büyüyecektir."
CANLI YAYINDA HATA ÇOK
Raporda; spiker, muhabir ve sunucularda, dili yanlışsız kullanmalarının şart olduğu fikrinin yerleşmediği de belirtildi: "Yayınlar, halkın dil becerilerini geliştireceğine, kültürel seviyelerini yükseltip onlara Türkçe'yi sevdireceği yerde, dilin yozlaşmasına yol açmaktadır."  TDK'nın RTÜK için hazırladığı raporda, dil yanlışlarının canlı yayınlarda arttığı ifade edilerek, şöyle devam edildi:
* Haber mahallinden yapılan canlı yayınlarda dil yanlışları oranı daha yüksektir.
* Yoğun yapılan dil yanlışlarına ve keyfi kullanımlara bakıldığında ilgili kurumda bir denetlemenin olmadığı anlaşılmaktadır.
* Bu tespitlere yabancı dillere karşı gösterilen aşırı ilgiyi ve yabancı kelime kullanmadaki özentiyi de katabiliriz.
* Pek çok deyim yanlış kullanılmakta, söz gelişi, 'ekmeğine yağ sürmek' deyimi 'kazancına ekmek sürmek' biçimine dönüştürülebilmektedir.
* Radyo ve televizyonlarda kullanılan söz varlığının da son derece sınırlı olduğu ve 500-1000 kelime etrafında döndüğü tespit edilmiştir.
En çok yapılan yanlışlar:
* Deyimleri yanlış ve eksik kullanma
* Kelimeleri yanlış telaffuz etme
* Cümle düzenini bozma
* Konuşmada kaba, edep dışı sözlere yer verme
* Yabancı kelimelere özenme
İbrahim BİLEKLİ / ANKARA-MERKEZ
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
