kapat
   
SABAH Gazetesi
 
    Son Dakika
    Yazarlar
    Günün İçinden
    Ekonomi
    Gündem
    Siyaset
    Dünya
    Spor
    Hava Durumu
    Sarı Sayfalar
    Ana Sayfa
    Dosyalar
    Arşiv
    Etkinlikler
    Günaydın
    Televizyon
    Astroloji
    Magazin
    Sağlık
  » Cumartesi
    Aktüel Pazar
    Otomobil
    Sinema
    Çizerler
Bizimcity
Sizinkiler
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Şeker yerine tatlandırıcılar
Şeker yerine tatlandırıcılar

Tatlandırıcılar, diyet yapanların en önemli silahı. Şeker yerine kullanılan tatlandırıcı çeşitlerinin birbirinden farklı özellikleri ve etkileri var.

Milyonlarca insan hem zayıflamak hem de şeker hastalığı nedeniyle yapay tatlandırıcı kullanmakta. Birçok okurum "Yapay tatlandırıcı kullanmanın zararları var mı?", "Günde ne kadar kullanmak sağlığa zararlı olabilir?" gibi sorular soruyor. Bu haftaki yazımda yapay tatlandırıcılar ile ilgili aklınıza gelebilecek bütün sorulara cevap vermek istiyorum. Bütün insanlar şekerli besinler (bal, çikolata, dondurma vs. gibi besinleri tükettiklerinde daha mutlu olduklarını ifade ederler. Çünkü yedikçe yemek isteğinizi arttıran şekerli besinler, tat açısından da beyninizde kazınırlar. Her defasında aynı tatlıyı yemek isteseniz dahi bıkmazsınız. Ancak günümüzde birçok ülkede önemli yeri olan şeker ve tatlıların aşırı kalori içermeleri, porsiyon miktarlarındaki artış, hareketsiz yaşamın artması, sağlıklı beslenme bilgisindeki eksiklikler ve ailelerin sağlıklı besinlere ayırdığı düşük bütçe; şişmanlık, şeker hastalığı, hipertansiyon, kalp-damar hastalıklarında hızlı bir artışa neden olmuştur. . Tatlandırıcılara bakmadan önce ideal bir tatlandırıcının nasıl olması gerektiği hakkında bilgilenelim. İdeal tatlandırıcı şekerin duyusal özelliklerini içeren, kullanırken ve kullandıktan sonra ağızda acımetalik tat bırakmayan, kolay çözünen ve çözündükten sonra renksiz, kokusuz, ekonomik, ısıya dayanıklı, kalorisi düşük olmalıdır. En önemlisi; toksik, teratojenik, kanserojenik açıdan güvenli olmalıdır. Son yıllarda kullanılan yapay tatlandırıcılar ve sağlık üzerine etkileri:

1. Sakarin: Toplumumuz tarafından en çok bilinen yapay tatlandırıcı çeşididir. 19. yy sonlarında toluen denilen kimyasal maddeden sentezlenmiş, çay şekerinden 300-400 kat fazla tatlı olduğu bulunmuştur. Sakarinin ağızda metalik ve acı bir tat bırakmasına rağmen şişman ve şeker hastası bireyler için vazgeçilmez tatlı kaynağı olarak kullanılmıştır. Food and Drug Administration (FDA) 1977 yılında yüksek doz sakarin tüketiminin hayvanlarda üriner sistem tümörlerine neden olduğu ortaya çıkınca insanlarda sakarin kullanımının kanser ile ilişkisi olabileceği riski kullanımı yasaklamıştır. Fakat daha sonra Amerikan Tıp Konseyi kısıtlı kullanımın ( 2,5 mg/kg/gün) sağlık üzerine güvenli olabileceğini bildirmiştir. Yine araştırmalarda sakarinin zararsız olmadığı epitel dokuda yapısal değişikliklere neden olacağı bulunmuştur. Ayrıca hamile annelerde bebeğe geçip birikme yaptığı belirlenince hamile annelerin kullanımı da yasaklanmıştır.

2. Aspartam: Son yılların en gözde ve en fazla kullanılan yapay tatlandırıcısıdır. 1 gramı 4 kalori enerji verir ancak çay şekerinden 180 kat fazla tatlı olduğu için düşük dozda kullanımın enerji verimine katkısı olmaz. Şeker hastalarında kan şekeri üzerine olumsuz etki yaratmaz. Aspartamın bilinen hiçbir yan etkisi yoktur. Çay, kahve, tatlı yapımı, kahvaltılık tahıllar, süt ve yoğurtta kullanılabilir. Aspartam anneden bebeğe geçmez. Aspartamın dünyada 90'dan fazla ülkede kullanımına izin verilmektedir. 50 mg/kg/gün güvenilir aspartam kullanma dozajıdır.

3. Sorbitol: Bir şeker alkolüdür. Doğal olarak sebze ve meyvelerde bulunur. Günde 30 gramdan fazla alımı hazımsızlık, gaz ve ishale neden olabilir. Kontrolü iyi olmayan şeker hastalarında kan şekerinin hızla yükselmesine neden olur. Sorbitol düşük dozlarda şekerlemeler, ciklet, reçe jöle yapımında kullanılmaktadır.

4. Maltitol: Kristal yapıda bir şeker alkolüdür. Şekersiz çikolata ve ciklet yapımında diş çürüklerini önlemek için kullanılmaktadır. Kristal maltitolün hiçbir yan etkisi bildirilmemiştir.

5. Erititol: Düşük kalorili hacim oluşturan bir tatlandırıcıdır. Kolay emilir ve metabolize olmadan idrarla atılır. Erititol ile yapılan hayvan çalışmalarında kesinlikle sağlıkla ilgili bir sorun olmadığını bildirilmiştir.

6. Laktitol: Bir başka şeker alkolüdür. Laktitol ağızda diş plaklarının oluşmasını önleyen yapay tatlandırıcıdır. Besin endüstrisinde ciklet yapımında kullanılır.

7. Asesulfam Potasyum: Şekerden 130-200 kat daha fazla tatlıdır. Asesulfam potasyum metabolize edilemez ve idrarla atılır. Bu tatlandırıcının temelde en önemli özelliği diğer tatlandırıcılarla bereber kullanıldığında tatlılığın daha fazla artmasıdır. Sadece çok yüksek dozlarda kullanılırsa tadı sakarin gibi acı veya metalik olur.

8. Siklamat: 1939 yılında sentezlenen şekerden 30 kat tatlı olan yapay tatlandırıcıdır. Aşırı doz kullanımı dışkı yumuşaması veya ishale neden olmaktadır.

Selahattin Dönmez

DİĞER GURME HABERLERİ
 Şarap karafta sunulur
 Bağcılara üzümü öğretecek
 Hakikat şarapta gizlidir
 Romun yeni hedefi Türkiye
 Alkolü az aroması çok hoş
 Film değil sanki tadım kursu
 Beyaz şarap unutuldu mu?
 Vergi zammı şarabı vurdu
 Sıcak şarap içimizi ısıtıyor
 Adını mitolojiden almış
 Fransızların rejim sırları
 İş çıkışında pub'a gidilir
 Su böreğini çok severdi
 Biranın 8 bin yıllık yolculuğu
 İlaç niyetine Boza içilir
 Açık büfe bayram sofrası
 İlaç niyetine bir kadeh şarap
 Yabancı şarapları denemek lazım
 Yemekten önce özel bir kokteyl içmek ister misiniz?
    Cumartesi Yazarlar
    Güncel
    Yaşama Dair
    Sinema
  » Gurme
Nazilerle başlayan film gibi yaşam
Nazilerle başlayan film gibi yaşam
Soykırımdan kaçarak Türkiye'ye sığınan Musevi bilimadamıyla Türk...
Karbonhidrat yiyerek de formda kalabilirsiniz
Karbonhidrat yiyerek de formda kalabilirsiniz
Fazla kiloları vermenin zamanı geldi... Tüm dünyayı etkisi altına...
Belçika bu adamı konuşuyor
'Dahi ekonomist' olarak tanınan Jean - Pierre Van Rossem SABAH'a...
Dünyayı dolaşan seyyahın gözünden
Gore Vidal'in Literatür Yayıncılık'tan çıkan kitabı "Yaratılış",...
Doğanın içinden görkemli bir aşk hikayesi
"İmparatorun Yolculuğu" tek kelimeyle muhteşem bir film. Yaşama, doğaya,...
Bir dövüş balesi, bir estetik şölen
Çin filmleri bizi şaşırtıyor. Yalnız bizi mi, elbette tüm dünyayı da...
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Aktüel Pazar | Sarı Sayfalar | Otomobil | Dosyalar
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.