kapat
   
SABAH Gazetesi
 
    Son Dakika
  » Yazarlar
    Günün İçinden
    Ekonomi
    Gündem
    Siyaset
    Dünya
    Spor
    Hava Durumu
    Sarı Sayfalar
    Ana Sayfa
    Dosyalar
    Arşiv
    Etkinlikler
    Günaydın
    Televizyon
    Astroloji
    Magazin
    Sağlık
    Cumartesi
    Aktüel Pazar
    Otomobil
    İşte İnsan
    Sinema
    Turizm Rehberi
    Çizerler
Bizimcity
Sizinkiler
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Yavuz Baydar @ SABAH
Tel:
0212 354 35 08
Fax:
0212 354 36 84
 
Eksiklik ve abartma
Yanlış isimler... Kırgızistan...
Özeleştiri ve düzeltme

Eksiklik ve abartma

Ne az olacak, ne fazla. Haberleri 'mutfakta' hazırlarken, "bunda bir şeyler eksik" veya "baharatı fazla kaçmış..." dedirtmemeliyiz..

Ender de olsa, bazı haberler, anlattıkları kadar soru işareti üretir. Bu, bir eksikliği ifade eder. Haberi hazırlayıp sayfaya koyanlar, haberde "peki, bu da nesi?" dedirten bir unsur olduğunu fark etmeyebilir .
O zaman da okurlar "açıklasanız.." diye ricada bulunur.
Semih Erol, 23 Mart tarihli gazetede bir kısa haberle karşılaşınca olan da bu.
Meseleyi anlamak için Sevindiren Ayrılık başlıklı haberi okumak gerekiyor: "Bağırsakları, omurgaları ve üreme organları birleşik olarak doğan Polonyalı ikizler, Suudi Arabistan'da yapılan başarılı ameliyatın ardından ülkelerine geri döndü. 15 aylık olan ikizlerin doktoru Jolanta Jezewska, 4 Ocak'ta birbirinden ayrılan Polonyalı Olga ile Daria'nın sağlık durumlarının çok iyi olduğu ve hastanede kalmaları gerekmediği bildirildi. Geleneksel Arap kıyafetleri giydirilen ikizleri Varşova Havaalanı'nda karşılayanlar arasında Suudi Arabistan Büyükelçisi de vardı. Sevimli ikizlerin anne ve babası çok mutlu olduklarını ve Polonyalı yetkililerin kendileri için hazırladığı yeni dairelerine yerleşmek için sabırsızlandıklarını ifade ettiler." Güzel. Ama sanki bir şeyler eksik aktarılmış gibi... Ne dersiniz?
Erol'a kulak verelim: "Ameliyat Suudi Arabistan'da yapılmış. Büyükelçiler işin içinde. Peki, neden bu ameliyat Suudi Arabistan'da yapılmış? Suudi Arabistan bu konuda çok mu ileri? Yoksa o Polonyalı aile orada mı yaşıyordu da geri döndü? Bu konular haberde yok." Haberi Dış Haberler gece bölümünde çalışan Murat Karpuz hazırlamış.
Özgün haberde, okurun sorusunun cevabı var.
Sonradan, yer darlığı nedeniyle sayfadan çıkan bölüm şöyle: "İkizlerin tüm tedavi ve ulaşım masraflarını Suudi Arabistan Prensi Abdullah Bin Abdul Aziz üstlendi. İkizlerin ayırma ameliyatı 50 kişilik bir doktor ekibi tarafından yapıldı."
Gece ekibi editörlerinin, haberleri kısaltırken daha titiz olmaları gerekiyor .

KÜL
OLMAK

İfadelerde aşırıya kaçma, yani "abartma" konusu, okurları hayli sinirlendiren bir meslek rahatsızlığı. Süsleyip püslemek; haberi daha çekici, olayları daha çarpıcı göstermek adına ölçü kaçarsa, "protesto"yu yiyoruz.
27 Mart tarihli ön sayfada, alt tarafta, Türkler Silahlı Nöbet Tutuyor başlığı altında, Kırgızistan başkenti Bişkek'te malları yağmalanan Türklerin hali konulu bir dizi bilgi yer alıyordu. Haber, Zülfikar Ali Aydın ve Güngör Karakuş'a aitti.
Haber spotunda, "Bişkek'teki Beta Alışveriş Mağazası önündeyiz.10 milyon dolarlık bu bu Türk yatırımı kül olmuş.." deniyordu.
Yandaki fotoğrafta, tahrip edilmiş bir binek arabası ve camlarının üzerinde kapkara isler olan bir bina görünüyordu. Metinde, "..arkada kül olan Türk Beta Alışveriş Merkezi" denmekteydi.
Okurumuz Suat Bayraktar, "Arkada, sadece bazı pencerelerinin üzerinde duman islerinin olduğu, sapasağlam bir bina görüyoruz, görmesek inanırdık ama..." diyor.
"Kül olmak", yanma sonucunda ortada sadece maddenin küllerinin kalması demek.
İç sayfadaki ana haber metninde Aydın ve Karakuş böyle bir ifade kullanmamış.
Haberde, sadece, "İçindeki 10 milyon dolarlık malvarlığı talan edildikten sonra ateşe verilmiş" deniyor.
Demek ki, mallar çalınmış, yangında kül olmamış.
Peki, bina? O da öyle, kül olmamış, içi epeyce yanmış, ama dimdik ayakta ! "Okur nasılsa ayrıntılara önem vermez. Okurken geçer gider" şeklinde mi düşünüyoruz, bilemem.
Ama bilinen şu:
"Tuhaf" bulunan ayrıntılar, sıkı bir okur süzgecinde takılı kalıyor.

MİLYONLUK
BEBEK

23 Mart tarihli arka sayfada "Milyonluk Bebek" filminin gerçek hayattaki kahramanının rakibi olan Lucia Rijker'in 1 milyon dolar için ringe çıkacağı anlatılıyordu.
Sinemadaki Rolü Gerçek Olabilir başlıklı haberde, Rijker'in rakibi
Cristy Martin'in 50 karşılaşmada "45 yenilgisi olduğu" belirtiliyordu.
Okurumuz Ateş Abut, "Bu son bilanço bana mantıklı gelmedi" diyor. Belli ki, "Bu kadar yenilgisi olan başarısız bir kadın boksörü neden bu kadar yüksek paraya ringe çıkarsınlar ki?" diye düşünmüş.
Sanal alemde yaptığı bir araştırma sonucunda, Martin'in hafif orta sıklet ABD şampiyonu olduğunu (haberde olmayan önemli bir eksiklik) ve 30'u nakavtla olmak üzere 45 galibiyet aldığını, sadece 3 yenilgisi olduğunu öğrenmiş.
Abut'un internette yaptığı bu kısa araştırmanın benzerini Sabah habercilerinden haberin hazırlanması aşamasında beklemek, sanıyorum okurların hakkı!

YAZARIN ÖNCEKİ YAZILARI
 Sağlık haberine 'evet'   / 28-03-2005
 Penguenler ve iletişim   / 21-03-2005
 YTL'de yanlış hesap   / 14-03-2005
 Haberler, kaynaklar   / 07-03-2005
 Talat söylememiş   / 28-02-2005
 'Gasp' haberleri kafaları karıştırdı   / 21-02-2005
 Rektör kardeşliği   / 14-02-2005
 Sezer hükümette mi?   / 07-02-2005
 Sapla saman karışınca   / 31-01-2005
 Sayı enflasyonu okuru yoruyor   / 24-01-2005
ERDAL ŞAFAK
Mahşerin 3 atlısı
Aynı zaman diliminde...
ÖMER LÜTFİ METE
İrtica-savar bölücülük türü
Bu ülkede ikide bir...
UMUR TALU
Derinlerden bir ses
Eski Cumhurbaşkanı Süleyman...
ERGUN BABAHAN
Gazetecilik ve iş takipçiliği
Gazeteciliği iş...
MEHMET ALTAN
Kim bu akaryakıt kaçakçıları?
Türkiye'nin "resmi...
YAVUZ BAYDAR
Eksiklik ve abartma
Ne az olacak, ne fazla. Haberleri...
Liderlik İtalyanlar'a
Papa II'nci Jean Paul'ün halefinin kim olacağı tartışmaları...
Kardinaller Sistine Şapeli'ne kapanacak
1 milyar Katoliğin liderini belirleyecek kardinaller, bu hafta...
100'üne gözüne bulaştırdı!
100'üne gözüne bulaştırdı!
Galatasaray, 100. yıl formasını sırtına geçirdiği ilk maçta, ligin...
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Aktüel Pazar | Sarı Sayfalar | Otomobil | Dosyalar | Arşiv | Ana Sayfa
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
Üretim ve Tasarım   Merkez Bilgi Grubu