kapat
   
SABAH Gazetesi
 
    Yazarlar
    Günün İçinden
    Ekonomi
    Gündem
    Siyaset
    Dünya
    Spor
    Hava Durumu
    Sarı Sayfalar
    Ana Sayfa
    Dosyalar
    Arşiv
    Etkinlikler
    Günaydın
    Televizyon
    Astroloji
    Magazin
    Sağlık
    Cumartesi
  » Aktüel Pazar
    Otomobil
    Sinema
    Çizerler
Bizimcity
Sizinkiler
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Komşuluğun altın tarifi Komşuluğun altın tarifi
Komşuluğun altın tarifi Komşuluğun altın tarifi
Semahat Arsel'in aşuresi

Komşuların en güzel ikramı

Büyük şehirlerde artık kimse birbirine aşure yollamıyor. Şehir hoyratlığı güzelim aşuremizi de yedi bitirdi... Oysa bu leziz tatlı, baharı ve barışı müjdeleyen, komşuluğun da en güzel simgesi. Hindili adetleri bilip de aşureyi unutmak olmaz.


Komşuluğun altın tarifi Komşuluğun altın tarifi

Baharın gelişi, Anadolu'da asırlardır kutlanır. Aşure ise bu kutlamaların belki de en rafine, en çok katmanlı rengidir.

Biliyor musunuz, yaşlılık emarelerinden biri de eski günlerin hoşluğundan dem vurmaktır. Hele bir de "Nerede o adetler" diye bağladınız mı! Kimse sizi dinozor yaftasından azad edemez. Ama gelin itiraf edelim. Bazen insan kendini bu yakınmadan alıkoyamaz. Alın size yok olmuş bir tema: Komşuluk! Bir söyleyin Allah aşkına, büyük şehirlerde yaşayan insanların kaçta kaçı komşusundan haberdardır? Hele gençler... Komşu ne demek bilirler mi? Bu bizim sosyologlar için maden gibi bir konudur. Komşular 30- 40 yıl içinde nasıl oldu da yok oluverdi? Desinler bize! Öyle ya 70'li yıllarda bile, komşu hala mevcud idi. Hele biraz daha eskilerde. Çocukluğumuzda komşu, nasıl desek, kutsaldı. Bazen öyle haller hatırlıyorum ki kendi anne babamıza söyleyemediğimiz fakat sırtımızı komşuya yasladığımız sır kaplı sırlar mutabakatı. İşte bu sihirli dünyanın üzerindeki o sır tümden döküldü. Oysa bu komşuluk alemi, muhtelif ritüelleri ile kültürümüzün vakanüvisi gibi idi. Biliyor musunuz, nevruz ve aşure insana en çok bunları düşündürüyor. Baharın gelişi, Anadolu'da da asırlardır kutlanıyor. Aşure bu kutlamaların belki de en rafine, en çok katmanlı rengidir. Birkaç kez dert yanmıştık. Çocukluğumuzdan bu yana artık aşure pişiren kalmadı. Hele o imrenerek hatırladığımız aşure trafiği. Muhtelif reçeteler. Her mutfağın kendine has bir yorum ve terkible hazırladığı "aşure'ler... Evden eve dolaşırlardı. Biz çocuklar kimin nasıl yaptığını elbette bilir ve müridi olduğumuz "aşure aşçısının" ismini soruştururduk: "Şuradan da geldi mi?" Artık bu yok. Büyük şehirlerde bitti. Kimse kimseye aşure yollamıyor. Niye böyle oldu? Bunu da sosyologlarımıza soralım. Büyük şehrin hoyratlığı güzelim aşuremizi nasıl yedi bitirdi? Beri gelip anlatsınlar bize... Bu coğrafyada bu kültürlerin üzerinde yaşıyorsak, hindili adetleri bilip de, aşureyi unutmuş gibi yapamayız. Her sene baharın başında televizyonlar şehrin bir yerindeki kutlamaları verir ya, kendilerini zincirle döven, hırpalayan insanlar, falan. Olan biteni dünyanın ücra bir köşesindeki tuhaflıklar gibi seyretmez miyiz? Anlamak ya da öğrenmeyi bir kenara koyalım. Ne olup bittiğinden haberdar dahi olmaya ilgi duymaksızın. Oysa bu olup biten komşumuzdadır. Coğrafyadan söz etmiyoruz. Eğer kültürümüzün ortasında değilse, yanı başında duran bir komşudur. İşte Metin And, Ritüelden Drama/Kerbel- Muharrem-Ta'ziye adlı kitabında bunları anlatıyor. Türkiye'nin en çalışkan kültür tarihçilerinden And'ın "Muharrem ve Aşure Bölümü" şöyle başlıyor: "Bütün eski tören ve ritüellerde ikili bir ilişki buluruz. Bunlar söz (mithos) ve yapılan şey, eylemdir." And bugün "Anadolu Köylüsü'nün" oynadığı "oyunların" çok eskiden aynı bölgelerdeki "toplumların dünyalarının" bir kalıntısı olduğunu örneklerle anlatmaya çalışıyor:

EN ANLAMLI İKRAM
"Ay yılına göre Muharrem ilk aydır. aşure ise bu ayın onuncu günüdür. Muharrem ve aşure ay takviminden durağan güneş takvimine çevrildiğinde bu gün ve adetler Antik dönemdeki karşılıkları ile neredeyse birebir örtüşmektedir." And diyor ki "Her din kendisinden önceki dinlerin doğurduğu dramları, kendi yorumu ve simgeselliği içinde oluşturur ve sürdürür." İslam'da Muharrem ve aşurenin, Anadolu'daki Bektaşi ve Aleviler tarafından nasıl kutlandığına gelince... Geçenlerde gözüme çarpan bir gazete haberini size nakletmeliyim. Kerbela Yası'nın yıldönümünde aşure çadırında, "barış ve kardeşlik için" aşure ikram olunmuş. Zaten aşure oldum olası baharı haberlemez miydi, umalım da bu bundan böyle hep "barışın baharı" olsun...
DİĞER GÜNCEL HABERLERİ
 Zihin gelişimi için erken eğitim şart
 3000 yıl yaşamak hayal olmaktan çıktı
 Suriye ve Lübnan'da Osmanlı mührü
 Plazma ya da LCD, mesele bu
 İmamlara şan dersi
 Kırmızı şapkalı kız masalının kahramanı
 Özgür kayakçıların yeni sporu
 Modern sanatlara bir adres daha
 Resimlerini yemesinler diye fareleri beslerdi
 Semerkand'da Hayyam'ın bağları
 Büyücü erdi muradına
 Biraz fado bir yudum bagaço
 Klasikleşmiş lezzet kaleleri
 Sıcak, samimi, iyi aşık
 Reza Badiyi
 İlk kurşundan son kurşuna Çanakkale
 Schumi'nin ezeli rakipleri
 Kızılderili flütünde bir Türk
 Gurbetçiler depresyonda
    Aktüel Pazar Yazarlar
  » Güncel
    Hobi
    Röportaj
    Gurme
    İyi Yaşa
BALÇİÇEK PAMİR
Bir pazar sabahı Yıldız Parkı
Tatile ihtiyacım var.
MEHMET ALTAN
Heykeller sevişir mi?
Bu benim için bir sürpriz ve...
ALİ POYRAZOĞLU
Olmak ya da olmamak
Yeni, hiç oynanmamış, bana özel...
ÖNCEL ÖZİÇER
Erkektir, üzülür de, ağlar da!
E biliyoruz zaten... Biz...
KAZIM KANAT
Golü hangi ayağınla kaçırdın?
Adanalı Özden'i bilir...
REFİK DURBAŞ
Saint-Joseph'te dayanışma
Frankofoni Haftası 1988'den...
Zordaki Swiss'i Lufthansa uçuracak
Zordaki Swiss'i Lufthansa uçuracak
Uzun dönemdir ayakta kalma mücadelesi veren Avrupa'nın en gözde...
Halka açık 'fondue' tadında demokrasi
Halka açık 'fondue' tadında demokrasi
Tıkır tıkır işleyen hayatıyla İsviçre'de tarafsızlık siyaseti hala...
Güzel hayaller beyni rahatlatır
Depresyonda mısınız yoksa depresyona girmek üzere misiniz? Dr. Tanju...
Vivaldi yemeğe lezzet katar
Sofrada Barok müzik ya da alaturka dinlenir. Ama müzikle yemek arasında denge...
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Aktüel Pazar | Sarı Sayfalar | Otomobil | Dosyalar
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.