kapat
   
SABAH Gazetesi
 
    Yazarlar
    Günün İçinden
    Ekonomi
    Gündem
    Siyaset
    Dünya
    Spor
    Hava Durumu
    Sarı Sayfalar
    Ana Sayfa
    Dosyalar
    Arşiv
    Etkinlikler
    Günaydın
    Televizyon
    Astroloji
    Magazin
    Sağlık
    Cumartesi
  » Aktüel Pazar
    Otomobil
    Sinema
    Çizerler
Bizimcity
Sizinkiler
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Beyin okuyan Türk Amerika'da çığır açtı
Beyin okuyan Türk Amerika'da çığır açtı
'En büyük hobim motosikletle gezmek'
Etkilenen bölgeler

Beyin okuyan Türk psikolog

Bir fotoğrafın beyinde yarattığı etki, kişilik hakkında önemli ipuçları veriyor. ABD'de yaşayan Prof. Turhan Canlı'nın Newsweek Dergisi'ne de konu olan beyin görüntülemesi ve kişilik arasındaki bağlantıya yönelik çalışmaları, iş görüşmelerinde devrim yaratacak.


Beyin okuyan Türk Amerika'da çığır açtı

Newsweek'in son sayısına konu olan Prof. Turhan Canlı'nın beyin görüntüsü ve kişilik arasında bulduğu bağlantı klasik iş görüşmelerine son verecek.

Beyninizin mutlu bir insan ya da yüzünüze doğrultulmuş bir silah fotoğrafına verdiği tepkinin, kişiliğiniz hakkında çok önemli ipucu olduğunu biliyor muydunuz? Çünkü beynin çeşitli bölümlerinde meydana gelen etkileşimler kişinin dışadönük ya da asosyal olduğunu gösteriyor. Stony Brook New York State Üniversitesi'nde profesör Turhan Canlı, beyinde meydana gelen etkilenmeler ve kişilik arasındaki bağlantıyı bulmaya yönelik araştırmalar yapıyor. Çalışmalarını yaklaşık 8 yıldır sürdüren Canlı, ünlü haber dergisi Newsweek'in son sayısına da konu oldu. Adından başarıyla söz ettiren Canlı, Türk baba ve Alman annenin çocuğu olarak Almanya'da doğmuş, üç yaşına kadar Türkiye'de yaşamış. Hayatının sonraki dönemi ise Almanya ve ardından ABD'de geçmiş. Hem çalışmaları hem de ilgi alanları üzerine konuştuğumuz Canlı, beyin görüntüleme sisteminin yaygınlaşmasıyla iş görüşmelerinde uygulanan geleneksel yöntemlerin de tarihe karışabileceğini söylüyor.

* Ne kadar zamandır Amerika'da yaşıyorsunuz?
Babam Türk, annem Alman. Babam Türkiye'de tıp eğitimi almış, 1950'de Almanya'ya gelmiş. Ben Almanya'da doğdum ama sonra Türkiye'ye taşındık. Ankara, Adana ve İstanbul'da yaşadık. Almanya'ya döndüğümüzde 3-4 yaşındaydım. 18 yaşına kadar Almanya'daydım. Liseyi tamamladıktan sonra, 1985'te üniversite eğitimi için ABD'ye geldim ve bir daha ayrılmadım.

* Eğitim hayatınızı anlatır mısınız?
Almanya'da iken lisede İngilizce ve tarih eğitimi aldım. Daha sonra, 1988'de en yüksek onur derecesiyle mezun olduğum Boston yakınlarındaki Tufts Üniversitesi'nde psikoloji eğitimi gördüm. 1993'te de Yale Üniversitesi'nde biopsikoloji alanında doktora yaptım. Doktora sonrası iki yıl Yale'de çeşitli araştırmalarda bulundum. Ardından 1995-2001 arasında Stanford Üniversitesi'nde beyin görüntüleme çalışmalarına başladım. 2001'den bu yana ise Stony Brook Üniversitesi'nde profesörüm.

* Beyin ve kişilik ilişkisi üzerine araştırma yapmaya nasıl karar verdiniz?
İlk beyin görüntüleme çalışmalarına Stanford'da başladım. Aynı fotoğrafları gösterdiğimiz kişilerde beynin farklı bölümlerinin etkilendiğini görmek gerçekten çok ilginçti. Temel kişisel özelliklerin negatif ve pozitif duygulanmayla ilgili olduğunu fark ettim, kişilik ve beyin arasındaki ilişkiyi araştırmaya karar verdim. Bu çalışmalarım 1997'de başladı.

ÇALIŞMANIN ESASI

* Çalışmanızın ana yapısı nedir? Beyin görüntüleri ve kişilik arasında nasıl bağ kuruyorsunuz?
Kişiliği kontrol eden tek bir beyin yapısı yok. Bunun yerine değişik görevler, beynin farklı bölümlerini etkiliyor. Olumlu duygusal etkilenmeye neden olacak fotoğrafları gösterdiğinizde bazı insanlarda daha fazla beyin aktivasyonu görülüyor. Bu da onların daha dışadönük olmaya meyilli olduğunun göstergesi. Bunun için önce kişilerden kendilerine ilişkin bilgilerin yer aldığı bir raporu, beyin taraması sırasında (MR çekilmesi) nasıl hissettiklerini ve kişiliklerini tanımlamalarını istiyoruz. Biz genel olarak pozitif ve negatif ruh halleri ile kişilik özellikleriyle ilgileniyoruz. Burada pozitifi dışa dönük, negatifi de sinirli duygusal görüntü olarak değerlendiriyoruz. Daha sonra farklı insanlarda değişik beyinsel etkileşimi açığa çıkaran pozitif ya da negatif resimler veya kelimeler gösteriyoruz. Bunlar gülen bir yüz, sevimli bir köpek veya olumlu kelimelerin yer aldığı pozitif görüntüler ya da kızgın bir ifade, böcek gibi rahatsız edici fotoğraflar olabilir. Bu sırada beynin çeşitli bölümlerinde aktivasyon artıyor ya da azalıyor. Bu bölgeleri, resimlerdeki değişimle, kişilikteki değişim arasındaki bağlantıyı gösteren yerler olarak belirliyoruz. Bu bölümlerden biri de amygdala. Dışadönük kişilere gösterilen mutlu yüzler burada daha fazla etkilenmeye neden oluyor. Yani, dışadönük insanlarda amygdala bölgesinde daha fazla etkilenme görülüyor. Bu bölge, duygu ve pozitif yüz ifadeleriyle doğrudan ilgili.

* Peki beyin görüntülerinin ileride iş görüşmelerinde kullanılması mümkün mü? Bu nasıl olabilir?
Sorunuzu "Prensip olarak evet" diye yanıtlayabiliriz. Ancak burada önemli olan beyin görüntüleme işleminin kişinin işteki performansını diğer klasik yöntemlerden daha iyi tahmin etmede ne kadar işe yarayacağı. Bunu da zaman gösterecek...

* Bazı insanları bazı görevler için daha uygun kılan nedir?
Yeteneklerdeki bireysel farklılıklar, mesleki ve entelektüel nitelikler bir yana kişiliklerde farklılıklar vardır. Bunların hepsi önemlidir. Yönetim kurulu başkanınızın çekingen ve tereddütlü olmasını istemezsiniz. İşverenseniz utangaç ve insanlardan hoşlanmayan bir satış elemanıyla çalışmayı da düşünmezsiniz. Çünkü farklı işler, farklı kişilikleri gerektirir.

Halime Sürek Kahveci

DİĞER RÖPORTAJ HABERLERİ
 "Niye Kürtlere yardım ediyorsun?"
 Kazanmak için önce kaybetmek şart
 Tam bir anne kuzusuyum
 Artık aklım başımda
 Kongre Bush'u azledebilir
 Yabancılar bize zenginlik katar
 Kızlarımı mutlu etmeyi bilirim
 Barış köprüsü kuran türküler
 Jülide'yi çok beğeniyorum
 Asıl misyonerliği Alevilere karşı Diyanet yapıyor
 Kanser eskiden en büyük fobimdi
 Ne Seda'yı üzmek isterim ne de ailemi
 Nikahı terk etmeye cesaretim yoktu
 Aşkı da ihaneti de acıyı da tattım
 Artık iyice kudurdum
 Diyanet İşleri Başkanlığı laikliğe hiç yakışmıyor
 Evlilik hediyesini öldükten sonra aldım
 Bütün entelektüellerin içi çürümüş
 Yağmur çamur hikaye Phaeaton gerçekten şahane
    Aktüel Pazar Yazarlar
    Güncel
    Hobi
  » Röportaj
    Gurme
    İyi Yaşa
KAZIM KANAT
Şu tütün meselesini bir de benden...
Dağın Laik Şeyhi
Dağın Laik Şeyhi
Velid Canbolat, Lübnan Dağları'nda kuş uçurtmayan, inançlarını...
İçkiyle kumar olmaz
İçkiyle kumar olmaz
Ülke çapında son yıllarda yaşadığımız en büyük gıda felaketi patlak...
Türk yatı 'Numarine' bir numaraya oynuyor
Kısa süre önce dünyanın en kaliteli yatlarını üretmek için yola çıkan Ömer...
Keyif sofrasından ecel masasına
İşin erbabı, halis rakıyı daha kadehe dökülürken anlar. Ambalajı dört dörtlük...
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Aktüel Pazar | Sarı Sayfalar | Otomobil | Dosyalar
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.