kapat
   
SABAH Gazetesi
 
  » Yazarlar
    Günün İçinden
    Ekonomi
    Gündem
    Siyaset
    Dünya
    Spor
    Hava Durumu
    Sarı Sayfalar
    Ana Sayfa
    Dosyalar
    Arşiv
    Etkinlikler
    Günaydın
    Televizyon
    Astroloji
    Magazin
    Sağlık
    Cumartesi
    Aktüel Pazar
    Otomobil
    İşte İnsan
    Sinema
    Turizm Rehberi
    Çizerler
Bizimcity
Sizinkiler
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Gazi Ercel @ SABAH
 

Fiyat endekslerinde eksiklik

Şubat ayına ilişkin enflasyon oranları beklenenin de altında çıktı. Ancak bu fiyat artışları iki önemli kalemi kapsamıyor. Bunlar, hisse senetleri ve konut fiyatları.
Bu iki mal fiyatlarındaki değişimin fiyat endekslerinde yer alıp almayacağı dünyada da uzun süredir tartışma konusu. Finansal varlık olan hisse senetlerinin değerlerindeki artış ve azalışlar günlük hayatımızda her an borsa endeksleri ile izlenirken, TEFE ve ÜFE'de yerlerini almıyorlar. İMKB endekslerine göre de son bir yılda fiyatları yüzde 60 üzerinde artan hisse senetleri enflasyon oranlarına dahil edilmiyor.
Kiralar tüketici fiyat endekslerinde yer alırken, konut fiyatlarındaki değişimler enflasyon hesabına katılmıyor. Avrupa Birliği ülkelerinde 2000-2003 döneminde konut fiyatları yıllık yüzde 6-7 oranında artmış. Onların da endekslerinde bu artışlar yok.
Ancak bunlar ekonomide önemi inkâr edilemeyecek malların fiyatlarına ilişkin göstergeler. Ayrıca makroekonomik istikrarla da ilgililer. Hisse senetleri borsasında iniş çıkışlar, barometre görevi yapıyor. Konut fiyatları fırlarsa bunun anlamı değişik oluyor.
Fiyat endekslerinde yer almasalar bile değişimleri merkez bankalarının baş ağrısı durumundalar. Zira, orta ve uzun dönemde bunlar fiyat artışları açısından önemli göstergeler.

Bekleyişleri etkiliyor
Öte yandan, hisse senetleri ve konut fiyatlarındaki değişimler, kişilerin ve firmaların servetlerinin değerini, sermayenin maliyetini ve tüketimlerini de etkiliyor. Bu etkileyiş özel sektörün bekleyişlerine yansıyor. Dolayısıyla da fiyat istikrarı ile yakından ilişkili.
İşin başka bir yönü ise 1990'larda Japonya'da gözlendiği gibi, bu malların fiyatlarındaki artışların ardından "spekülatif köpükler" içeren bir yapı oluşması. Bu gelişmeyi baştan göremiyorsunuz veya tahmin edemiyorsunuz. Her fiyat artışı veya değişimin spekülatif eğilimlerden kaynaklanıp kaynaklanmadığını bilemiyorsunuz.
Bu nedenle, fiyat istikrarından sorumlu merkez bankaları için, bu hisse senetleri ve konut fiyatlarında gözlenen fiyat artışlarının spekülatif olup olamadıklarını anlamak önemli. Fiyatların düzeyi ortada yapısal değişimler, yeni teknolojik buluşlar veya risk faktörlerinden kaynaklanan nedenler yokken yükselirse, bu "köpüktür" diyebiliyorsunuz. Başka bir yöntem de hisse senetlerinde fiyat/ kazanç, konutlar da ise fiyat/kira oranlarının tarihsel düzeylerinden sapıp sapmadıklarına bakmak.

Nasıl önlem alınacak?
Bunu bulsanız bile sizi başka bir sorun daha bekliyor. Ne yapacaksınız? Hangi önlemi alıp bu spekülatif köpükleri temizleyeceksiniz? Sessiz mi kalacaksınız, yoksa duruma faizle mi müdahale edeceksiniz? Bu nokta merkez bankalarının hala çözemedikleri bir konu. Tartışmalar sürüyor.
1996 yılında bu tür bir eğilimi fark eden ABD Merkez Bankası Başkanı bir demeç verince New York Hisse Senetleri Borsası sarsıntı geçirdi. Bu olay hala unutulmaz. Bizde Merkez Bankası bu durumu fark edip bir şeyler söylese ve ABD'deki durum ortaya çıksa neler olur, düşünemezsiniz bile.
Hisse senetleri ve konut fiyatlarının düzeyi ve değişiminin enflasyona ilişkin endekslerde yer almaması bir eksiklik. Öte yandan, bu mal fiyatlarının kaynaklık edecekleri spekülatif oluşumlar da ekonomik istikrar açısından da önemli bir konu. Sonunda iş merkez bankalarının sırtına yükleniyor.

YAZARIN ÖNCEKİ YAZILARI
 Borçların sürdürülebilirliği   / 04-03-2005
 Yabancı banka stratejimiz yok   / 02-03-2005
 Uzun vadeli tahviller   / 28-02-2005
 Büyüme ve istikrar   / 26-02-2005
 Merkez bankalarının iletişim politikaları   / 25-02-2005
 Stres testleri artıyor   / 23-02-2005
 Sosyal güvenlik açığına limit   / 21-02-2005
 Dört yıl önce, dört yıl sonra   / 19-02-2005
 Altyapı yatırımları ve IMF   / 18-02-2005
 En büyük yabancı sermaye   / 16-02-2005
YAVUZ SEMERCİ
Biz Dünya'lılar
Öldüğünde 51 yıllık gazeteciydi. 1981...
Prof. Dr. AYDIN AYAYDIN
Sahte rakı sorumluları ne diyor?
Dünkü yazımda sahte...
GAZİ ERÇEL
Fiyat endekslerinde eksiklik
Şubat ayına ilişkin...
GÜNTAY ŞİMŞEK
Afrika'daki revizyon ekibi
Hükümetin, 2005 senesini...
Fransa'yı sarsan dava
Fransa'nın Angers kentinde, kendi çocuklarına ve başka çocuklara...
Karşılıksız aşk dehşeti
Eski kız arkadaşı ile askerlik dönüşü yeniden birlikte olmak isteyen...
Sahte rakı baba katili yaptı
Sahte rakı baba katili yaptı
Piyasaya sürdüğü sahte rakıdan içen babası ölen genç, babasının ölüm...
Sığındığı alkol sonu oldu
Sığındığı alkol sonu oldu
Esenyurt As Müzikhol'de içtiği rakıdan zehirlenerek ölen iki çocuk...
IMKB
E: 27.533 D:% -0,09
DOLAR
S: 1,274 D:% 0,079
EURO
S: 1,671 D:% -0,060
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Aktüel Pazar | Sarı Sayfalar | Otomobil | Dosyalar | Arşiv | Ana Sayfa
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
Üretim ve Tasarım   Merkez Bilgi Grubu