 Kötümserin tarih rehberi
Dünyanın 18 milyar yıl önceki büyük patlamadan (Big Bang) bugüne yaşadığı büyük felaketler bir kitapta toplandı..
Stuart Flexner ve Doris Flexner'in yazdığı ''Kötümserin Tarih Rehberi'' adlı kitap, Aykırı Yayınları'ndan piyasaya çıktı. Kitapta, bugüne kadar meydana gelen büyük depremler, yangınlar, patlamalar, büyük kazalar, salgın hastalıklar, cinayetler, suikastlar, katliamlar, soykırımlar, fırtınalar, kasırgalar, hortumlar ve tsunamilere yer veriliyor.
Kitaba göre, Anadolu toprakları tarihin eski çağlarında da büyük depremlere sahne oldu. Buna göre, Antakya İ.S 115 yılında meydana gelen depremde binlerce kişi ölürken, şehirde büyük tahribat meydana geldi.
Antakya'da İ.S 526 yılında yaşanan depremde ise yüz binlerce insan öldü. İsa'nın göğe yükselmesi törenlerinden bir gün önce 29 Mayıs'ta, binlerce ziyaretçinin dini kutlamalar için toplandığı Antakya'da meydana gelen büyük deprem ile arkasından çıkan yangında 250 bine yakın kişinin hayatını kaybettiği tahmin ediliyor.
Öte yandan İ.S 1268'de Anadolu'nun büyük bir kısmını sallayan şiddetli bir depremde ise 60 bine yakın insan hayatını kaybetmişti.
İSTANBUL KARA VEBA SALGINIYLA SALLANDI
Kitaba göre, Bizans İmparatorluğu'nun başkenti Konstantinopolis, İ.S 542 yılı ilkbaharında başlayan ve 4 ay süren kara veba hastalığıyla boğuştu. Yaklaşık 500 bin kişilik nüfusun yarısından fazlasının hayatını kaybettiği salgında, şehrin mezarlık alanları kısa sürede dolunca, yetkililer çareyi, yakındaki bir kalenin kulelerini cesetle doldurmakta buldular. Salgın, nüfusun azalmasıyla şehrin gerilemesine de neden oldu.
Öte yandan İstanbul'da İ.S 746-749 yılları arasında yaşanan başka bir büyük salgın hastalık sonucu da 200 bine yakın insan hayatını kaybetti. Osmanlı İmparatorluğu'nun başkenti İstanbul'da 1729 yılında çıkan büyük yangında ise 7 bin kişi öldü ve 12 bin bina kül oldu. 1750'de çıkan yangın ise 20 bin binayı yok ederken, 1756'da 15 bin bina, 1782'de ise 12 bin bina yangın nedeniyle yerle bir oldu.
AZİZ VİTUS DANSI SALGINI
1347 yılında Almanya'da görülen garip bir hastalık salgını daha sonra Fransa ve Hollanda ile İskoçya'ya yayıldı. Hastaların dans eder gibi sağlarını, sollarını oynattıkları hastalıkta, dans, kurban bitkin düşüp yere serilinceye kadar saatlerce, hatta bazen bir günden fazla sürüyordu. Bu hareketlerle başlayan hastalık, bir süre sonra hastaların kontrol edemedikleri sıçrama ve bağırmaya dönüşüyordu. Hastalar, çoğu zaman iyileştirici güçleri olduğuna inandıkları Aziz Vitus'un Kilisesi önünde
toplandıkları için hastalığa bu ad verilmişti.
Modern araştırmacılar, hastalığı, ateşli romatizmanın garip bir yan etkisi olarak belirlemişler ve adına ''Sydenham chorea'' adını vermişlerdi. Hastalık orta Avrupa'yı kasıp kavurduktan sonra 17. yüzyılda etkisini yitirdi. Bugün daha çok bir çocuk hastalığı olarak
biliniyor.
ÇAVDAR HASTALIĞI 20 BİN RUS'U PENÇESİNE ALDI
1722 yılında ise ''Çavdar hastalığı'' olarak bilinen bir hastalık, Rusya'ya kasıp kavurdu. Bu tarihte ölümcül bir mantar taşıyan çavdardan yapılmış ekmekleri yiyen 20 bin civarında Rus, korkunç bir hastalığa yakalandı.
İnsanlarda keskin bir sinir bozukluğuna neden olan hastalık, ''insanların saçmalamalarına, çırpınıp gülmelerine'', daha sonra büyük acılara ve en sonunda da ölmelerine yol açıyordu.
ABD ise 1735'de başlayıp 5 yıl süren kuşpalazı salgınında binlerce çocuğunu kaybetti. New England'ı kasıp kavuran hastalık, bazı kasabalarda on yaşın altındaki çocukların yüzde 80'inin ölmesine neden oldu.
İRLANDA'DAKİ PATATES KITLIĞI
İrlanda'da 1845 yılında ekinlerin kavrulmasına, patateslerin topraktayken çürümesine neden olan garip bir hastalık ortaya çıktı. 4 yıllık büyük bir kıtlığın başlamasına neden olan hastalık sonucu, açlık yüzünden zayıf düşen halk, kolera ve tifo gibi hastalıkların pençesine düştü.
Ayrıca açlık yüzünden İrlanda'nın dört bir yanında ayaklanmalar çıktı. Tahminlere göre, 1849 yılında hastalık ortadan kalktığında, İrlanda'da 1,5 milyon, insan açlıktan, soğuktan ya da kıtlığın neden olduğu hastalıklardan hayatını kaybetmişti.
YANARDAĞ PATLAMASI DONDURUCU SOĞUK GETİRDİ
1815 yılında Java adasında bulunan Tamburo yanardağının patlaması ise binlerce kilometre uzaklıktaki topraklarda etkisini gösterdi. 1816'da yılında ABD'nin kuzeydoğusunda olağan dışı bir kar yağmaya başladı. Beş santim genişliğinde kar tanelerinin düşmeye başladığı kar yağışı, beş gün süren kar fırtınası ve dondurucu soğuklara dönüştü.
Çiftçiler kar altında kalan tarlaları sürüp tekrar ekim yaptılar. Ancak kar ve dondurucu soğuk, Temmuz, Ağustos ve Eylül'de bir kez daha bölgeyi vurdu. Beklenmedik bu havanın, dünyanın öbür ucundaki Java'da bulunan 1815'te patlamış Tamburo adlı bir yanardağ ile bağlantısının kurulması 1920'leri buldu.
Bilim adamları yanardağın stratosfere büyük miktarda toz parçası fırlattığını, aylarca orada asılı kalan parçaların da dünyanın yüzeyine ulaşan güneş ışınlarına engel olduğu sonucuna vardılar.
UYKU HASTALIĞI'NA 200 BİN KURBAN
Uganda'nın Victoria gölü civarında 1900-1907 yılları arasında görülen ''uyku hastalığı'' salgını ise 200 bin insanın hayatına mal oldu.
1900 yılında yüzlerce insan beyni etkileyen bir virüsün neden olduğu ''uyku hastalığı'' da denilen lumbe hastalığına kapılarak ölmeye başladı. Tsetse sineğinin yaydığı hastalıkta kurbanlar, önce baş ağrısı, halsizlik ve baskı hissediyordu. İkinci aşamada gün boyu uyuklamaya başlayan kurbanlar, ruhi dengesizliğin ardından dayanılmaz acılar çekerek komaya giriyor ve sonra da ölüyorlardı.
Salgın, 1907 yılında kabilelerin, hastalığı taşıyan sineklerin bulunmadığı bölgelere taşınmaya ikna edilmesiyle durdurulabildi. Ancak o zamana kadar 200 bin civarında Afrikalı bu hastalıktan hayatını kaybetti.
BÜYÜK GRİP SALGINI
1918'in ilkbalarında Kansas'ta bulunan Fort Riley ile Camp Funston kışlalarında baş gösteren bir grip virüsü, dünyada milyonlarca insanın ölümüne neden oldu.
İlk olarak kışlalardaki 1100'ün üzerinde kişide aniden başlayan hastalık sonucu 46 kişi hayatını kaybetti. Hastalık Amerikan birliklerinin Avrupa'ya gitmesiyle buraya da yayıldı. Hastalık, 1. Dünya Savaşı'nın son aylarında Fransa'da bulunan Amerikan birliklerini harap etti.
Trenler ve gemiler hastalığın daha önce gitmediği yerlere ulaşmasını sağlayarak Avrupa çapında kontrolden çıkarak yayılmasına neden oldu. ABD başkanı Woodrow Wilson, İngiliz Başbakanı Lloyd George ve Fransız Cumhurbaşkanı George Clemenceau, Versay anlaşmasının görüşmelerinde bulundukları sırada hastaydılar.
Halk arasında ''İspanyol Gribi'' olarak adlandırılan ve hızla yayılan hastalık sonucu, Rusya'da 450 bin, İtalya'da 375 bin, Britanya'da 228 bin, sefalet ve aşırı nüfusun bulunduğu Hindistan'da 5 milyon, ABD'de ise 550 binden fazla kişi hayatını kaybetti.
(AA)
|
