Yurtdışında iş yapan müteahhitler için kurulacak fona eline çantasını alan üye olamayacak. Ehil olmayan firma fondan yararlanamayacak.
Yurtdışında teminat mektubu sıkıntısı çektiklerini ve bir çok işi bu nedenle kaptırdıklarını öne süren Türk müteahhitlerin imdadına Ziraat Bankası'nın "Yurtdışı Teminat Mektubu Garanti Fonu" önerisi yetişti. Mayıs-haziran gibi hayata geçmesi beklenen fonda en büyük sorun ise "uygun firmaların seçimi." Çünkü Fon'un kaynağını bankalar ve müteahhit firmalardan yapılacak kesintiler oluşturacak. Bankalar teminat mektubu komisyon gelirlerinin yarısını (yüzde 1) fon bünyesinde olan şirketler ise aldıkları işin keşif bedeli ile orantılı bir yıllık aidatı söz konusu fona düzenli olarak aktaracaklar.
ÇÖKERSE KORKUSU Aldıkları işin keşif bedeli ile orantılı olarak 5 ile 60 bin dolar arasında Fon'a yıllık aidat ödeyecek olan müteahhitler, "Eğer ehil firmalar seçilmezse, bu fon çökebilir. Bu nedenle firma seçimi çok önemli" diyor. Türkiye Müteahhitler Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Adnan Çebi, birlik olarak Fon'dan yararlanacak olan firmaların seçiminde aktif bir rol oynamak istediklerini ifade ederek, "Eğer doğru seçim yapılmazsa bizim ve devletin katkı paylarından oluşan bu Garanti Fonu, üç beş firma yüzünden çökebilir. O zaman bizler niye bu fona katkıda bulunalım. Bizler hem yurtıdışı hem de yurtiçi tecrübeleri olan firmaların buraya girmesini istiyoruz" değerlendirmesinde bulunuyor.
SIRAYA GİRECEKLER Müteahhitlerin bir diğer korkusu da bu Fon'un oluşturulmasının ardından herkesin teminat mektubu için Ziraat Bankası önünde sıraya girmesi. Projenin şubattan itibaren hız kazanması ve mayıs-haziran gibi devreye girmesini beklediklerini anlatan Çebi, kendi önerilerinin yanı sıra Ziraat Bankası'nın da başvurularda çok seçici olacağına işaret ediyor. Çebi, "Teknik ve mali yeterliliği uygun olan şirketler fondan yararlanabilecek. 100 milyon dolarlık bir iş için 30 milyon dolarlık bir şirket de uygun görülmeyecek herhalde" diyor. Henüz fonun yönetiminin kimde olacağının belli olmadığını söyleyen Ziraat Bankası Genel Müdürü Can Akın Çağlar ise, bu amaçla Türkiye Bankalar Birliği'nde bir çalışma grubu oluşturulduğuna dikkat çekiyor. Müteahhitlerin "teminat mektubu bulamıyoruz" şikayetleri konusunda biraz temkinli görünen Can Akın Çağlar konuyla ilgili şunları söylüyor: "Biz banka olarak müteahhitlere 425 milyon Yeni Türk Lirası kredi tahsis ettik. 94 milyon YTL de riskimiz var. Ben eğer teminat mektubu vermemiş isem, ya ödenmemiş borçları vardır, ya bir takım haciz problemleri yaşıyorlardır. Sen üstlendiğin projeleri tamamlamışsın, ciddi zararlar oluşturmuşsun, bırak Suudi Arabistan'ı Sakarya'dan alsan ben sana yine vermem. 2002 yılında Eximbank'ın bir ürünü var. Örneğin bir şirketin bir bankadan aldığı teminat mektubu Suudi Arabistan'da geçmiyorsa Eximbank onun karşılığında ilgili ülkeye mektup veriyor, bu işlem 2002 yılından beri çalışıyor ve 7 kere kullanılmış. Bu da aslında bir samimiyetsizlik olduğunun göstergesi.
