Altın artık eski altın değil çifte risk ile ayarı bozulmuş

Finansal yatırım araçlarının 2004 ve 21 yıllık getirilerini ortaya çıkarırken en çok kaybettiren yatırım araçları dolar ve altının üzerinde duramadık. Bugün özel olarak altını işleyeceğiz.
Çünkü, altın Türkiye'de en yaygın yatırım aracı. Hemen hemen bütün anketlerde bu yönde sonuçlar ortaya çıkıyor. Ayrıca Türkiye dünyanın en çok altın tutan beşinci ülkesi durumunda.
Bir düşünün, en sosyetik düğün veya borsacıların, bankacıların düğünü bile olsa, geline veya damada en çok altın takılıyor. Nakit para veya hediye çeki takılması ayıp sayılıyor. Türkiye'de hemen herkes de evleniyor.

Temel hediye aracı
Sadece düğün değil, doğan çocuklara da sigorta poliçesi, banka hesap cüzdanı, yatırım fonu veya hisse senedi hediyesi yok. Burada da temel hediye aracı yine altın ve Türkiye'de doğurganlık oranı yüksek.
Kollarda yüzük, bilezik, küpe, künye, zincir gibi takılar da çok yaygın. Üstelik en yüksek ayardan. Kısaca bu ülkede çok altın var. Kayıtlısı çok, kayıtsızı ondan daha çok. Bu işin düğümü de daha çok kadınların elinde. Türkiye'de hediyenin adı altın olmuş. Erkekler istemeden de olsa, kadınların yönlendirmesi ve zoru ile altına yatırım yapıyorlar.

Dışta başka, içte başka
Ancak altın dünyada bir tasarruf aracı olmaktan çıktı. Değerli bir metal olarak borsalarda işlem görüyor. ABD faizlerinin düşmesinin bir sonucu olarak doların değer yitirmesi üzerine altının yıldızı yeniden parladı. Ons'u dünyada üç yılda 250 dolardan 455 dolara kadar yükseldi. Geçen haftadan beri ABD faizlerinin daha hızlı artırılacağı ihtimali ile düşüşe geçti. Ancak geçen yılı ortalama 407 dolardan kapattı son üç yılda yüzde 50 arttı. Bitişikteki tablodan da izlenebileceği gibi, cumhuriyet altınının son üç yıllık reel kaybı yüzde 13.6'yı buluyor. Dışarıda yüzde 50 artarken içeride yüzde 13.6 kayıp oluşmuş. Bunun ana nedeni ise doların TL karşısında zayıflaması. Çünkü altının uluslararası değeri dolar üzerinden belirleniyor, dolarla ithal ediliyor.
Buna en güzel örnek bitişikte ortalama dolar kuru üzerinden cumhuriyet altınının son üç yılda 61.2 dolardan 91.5 dolara çıkması ve yüzde 49.5 artması.

Çifte risk
Burada altın yatırımcısı hem dış piyasalarda fiyatı belirlendiğinden hem de ithali dolarla yapıldığından, altına yatırım yaparken çift risk üstleniyor. Yatırım yapan kitle de böyle bir riski algılamaktan çok uzak ya da alım nedenleri riski algılamalarına engel.

Rasyonel değil
Yukarıdaki tabloda var. Altının 21 yıllık bileşiklendirilmiş reel getirisi hesaplandığında yüzde 64'lük kayıpla karşılaşıyoruz. 1984'te altına yatırılan 100 TL zaman içinde reel olarak 35.9 TL'ye inmiş.
Sonuçlar, en yaygın yatırım aracının en kötü performansı gösterdiğini ortaya koyuyor. Çoğu kez yaşamda olduğu gibi, mali piyasalarda rasyonel davranmak mümkün olamıyor.

Sonuç
"Kulakları olan işitsin"
W. Matthaeus