Fiyatlarda indirim başlayınca vergi kaybı olmasın diye alınan önlemler ters tepti. Çokuluslu şirketler de tütün harmanlarıyla oynayarak ödedikleri vergi miktarını düşürdü.
Maliye'nin tüm önlemlerine rağmen, özel sigara şirketlerinin fiyat düşürerek, pazar payını artırma stratejisi başarıya ulaştı. Maliye, harman oranlarında oynayarak fiyat düşüren sigara firmalarının planlarını bozmak için ik kez vergi oranlarını değiştirmişti. Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurumu (TAPDK) verilerine göre sigarada ilk indirimin yapıldığı temmuz ayından aralık ayına kadar Türkiye'de 46 milyar 500 adet civarında sigara satıldı. Bu satışın 25 milyar adetlik kısmını özel sigara devlerinin gerçekleştirdiği bildiriliyor. Ancak kullandıkları Türk tütünü oranını yükselten yabancı sigara devleri, ödedikleri vergi tutarını azalttılar. Türk tütününü desteklemenin TEKEL'e yarayacağı bekleniyordu ancak yabancı sigara devleri harmanlarıyla oynadı. Tekel'in payı azaldı, Maliye de sigarada hedeflediği vergi tahsilatına ulaşamadı.
TÜRKİYE BÜYÜK PAZAR Türkiye yıllık 110 milyar adet civarında satış ile en büyük sigara pazarları arasında. Dünya devi çokuluslu şirketler ülkemizde rekabet ediyor. British American Tobacco (BAT) bunlardan biri. Pazarda daha da büyümek isteyen firma Temmuz 2004'de, iki ürününde yüzde 20 oranında indirime gitti. Fiyat indirimlerinin yıllık 1 milyar dolar vergi kaybına yol açacağı tartışılmaya başlandı. Bu, Maliye'yi önlem almaya itti. Oransal vergide indirim yapılırken sigara başına sabit vergi getirildi. Bu verginin tutarı da kullanılan Türk tütünü oranına bağlandı. Türk tütünü oranı fazla oranlı sigaralar daha düşük vergi ile ödüllendirildi. Yüzde 25 ve daha az oranlarda Türk tütünü kullanan sigaralar vergi diliminin en tepesinde yer alıyordu. Marlboro, Parliament, Camel gibi sigaralarda sabit vergi yükü paket başına 1 milyon TL'ye ulaştı. Vergiden kaçmak isteyen şirketler sigaralarında Türk tütünü oranlarını artırmaya gitti. Çünkü yüzde 25'in üzerinde Türk tütünü oranı kullanımı paket başına sabit vergiyi 1 milyon'dan 600 bine indiriyordu. Maliye bu harekete alt sınırı yüzde 25'den yüzde 33'e çıkararak karşılık verdi. 600 bin liralık vergi de bu sınır üzeri için 535 bine düşürüldü. Devler harmanlarındaki yerli tütünü artırmaya devam etti. Muratti, LM, Winston, Pall Mall gibi ürünler kâr marjı en yüksek sigaralar oldu.
TEKEL ZARAR GÖRDÜ Uzmanlar göre yeni vergi düzenlemeleriyle pazar payı yükselen TEKEL'in daha yüksek fiyata özelleştirileceği hesap ediliyordu. Ancak TEKEL'in yatırımları zamanında gerçekleştirilemeyince, payı artırmak bir yana mevcut payın da düşmesine yol açtı.
