Sadece işsizlik için değil yaşamak için de değişim

Dün açıklanan TÜSİAD'ın İstihdam Raporu da ortaya koydu ki, yüksek istihdam vergileri işsizliği azaltmanın önünde bir engel. Ne kadar yüksek büyüme sağlansa da tıpkı son yıllarda Türkiye ekonomisinde ortaya çıktığı gibi, bu istihdama pek yansımıyor. Büyümenin istihdam dostu bir büyüme olabilmesi vergilerde belli bir indirimi ve yatırım ortamının tümüyle iyileştirilmesini gerektiriyor. TÜSİAD raporunda hesaplanmış, istihdam vergilerinde 10 puanlık indirim işsizlikte 2 puanlık azalışa yol açıyor.

İlk adım
Hükümetin dün açıkladığı vergi indirimi bu konuda bir umut. Atılan adım çok yetersiz ama bir başlangıç olarak anlamlı. Çünkü Türkiye yüksek bir doğurganlık oranına sahip. Bunun yanında Türkiye köyden kente göçün de tam ortasında. Halen istihdamın üçte biri tarımda ve AB yolunda ilerlemek için oranın yüzde 10'lara çekilmesi gerekiyor. Yani Türkiye tarım dışı istihdamı hem nüfus artışı hem de göç nedeniyle hızla büyütme gereği ile karşı karşıya.

İşsizlikte sonuncu
Bitişikte OECD verileri de ortaya koyuyor ki, Türkiye istihdam üzerinde yüzde 42'lik vergi yükü ile 30 ülke arasında 13'üncü olmasına karşılık, küresel rekabette sonuncudur. İstihdam üzerindeki yük açısından Türkiye Norveç'in, ABD'nin, Japonya'nın, İsviçre'nin, İngiltere'nin önünde, tam olarak 18 OECD ülkesinin üzerindedir. Aynı Türkiye Economist Intelligent Unit'in yaptığı iş ve yatırım yapmaya elverişli ortam sıralamasında 46.'cıdır. İşsizlik oranında yüzde 10.6 ile orta yerlerdedir ama işgücüne katılmayı OECD'nin yüzde 65.1'ine getirirsek ortaya yüzde 20.3'lük gerçek işsizlik oranı çıkar. Bu oran da tabloda yer alan en yüksek işsizliğe sahip Polonya'yı (yüzde 19.9) geçiyor.
Bu açıdan bakınca sadece istihdam üzerindeki yüklerin azaltılması gerekli ama yetmez. Enerji, haberleşme, finansman gibi kalemlerde de dünya ile rekabet edecek düzeylerin yakalanması zorunlu. Türkiye'de işsizlik için yatırım ortamını, yaşamak için de genel ortamı iyileştirmekten başka seçeneğimiz yok. AB süreci bu konuda da iyi bir çapa görevi üstlenebilir.

Sonuç
"Hayat, insanın cesareti oranında daralır ya da genişler"
Anais Nin